Als we de politiek, de milieugroepen en belanghebbenden moeten geloven dan dreigen het milieu en het klimaat in te storten, en groeit de inkomensverdeling tussen arm en rijk. De grootste veroorzakers van deze catastrofale omstandigheden debatteren hierover in het nobele Davos. Ze hebben geen concreet plan en hun weinige suggesties zijn irrationeel.
De twee problemen die de rijken en beroemdheden der aarde graag in
Davos met wringende handen bespreken zijn: opwarming van de aarde en
klimaatverandering - en toenemende ongelijkheid van inkomens en
rijkdom. Davos realiseert zich dat de populaire reactie op deze
kwesties de vernietiging bedreigt van wat zij de "liberale orde"
noemen, dat wil zeggen de vrije en onbelemmerde beweging van kapitaal
en grondstoffen naar waar winst de meeste winst kan worden
gerealiseerd.
De enorme hypocrisie van de beraadslagingen in Davos over deze
kwesties wordt elk jaar opnieuw gedemonstreerd, dit keer door het
nieuws dat er meer dan 1500 individuele privéjetvluchten zijn gemaakt
door de deelnemers om naar de Zwitserse skioordlocatie voor de wereld
te komen - in hun eigen terminologie is dat forse ecologische
voetafdruk (maar dat moet alleen het gepeupel zich voor verantwoorden).
De Davos-incrowd wordt naar een speciaal vliegveld in Dubendorf
vervoerd, zodat ze zich niet hoeven te mengen met het plebs.
Het is de grootste grap van de Davos-bijeenkomsten onder leiding van
de beroemde antropoloog David Attenborough, die het publiek vertelde
dat er dringend actie nodig was op het gebied van klimaatverandering.
Het aantal privéjetvluchten groeide vorig jaar met 11%. "Er lijkt een
trend te zijn in de richting van grotere vliegtuigen, met dure zware
jets.
De beveiliging van de 3.000 uitverkorenen kost omgerekend zo'n 10
miljoen euro. Kost wat maar dan heb je ook wat.
Het vreemde is dat juist de veroorzakers van de wereldproblemen i(o.a.
de groeiende sociale ongelijkheid en de ecologische crisis) juist
hierover gaan praten, om vervolgens niets te besluiten en geen enkele
actie te ondernemen. Het voorlopige rapport van het World Economic
Forum (WEF) toont de absurde tegenstrijdigheden. Het wordt duidelijk
dat de rijken en machtigen der aarde het vertikken met kapitalistische
middelen problemen op te lossen.
Wat de toenemende ongelijkheid betreft: onlangs publiceerde Oxfam,
behalve mensensmokkelaars ook "de internationale
liefdadigheidsorganisatie voor armoede", net als elk jaar op hetzelfde
moment als de Davos-gebeurtenis, zijn rapport over de mate van
ongelijkheid van persoonlijk rijkdom wereldwijd.
Dit jaar was het verhaal dat slechts 26 mensen net zoveel rijkdom
bezitten als de armste 50% (3,8 miljard) van alle mensen in de wereld.
Blijkbaar kwam er tussen 2017 en 2018 elke twee dagen een nieuwe
miljardair bij. Oxfam zei dat de rijkdom van meer dan 2200 miljardairs
over de hele wereld in 2018 met $ 900 miljard is toegenomen - een
slordige $ 2,5 miljard per dag. De 12% toename van de rijkdom van de
allerrijksten staat in contrast met een daling van 11% bij de "rijkdom"
van de armste helft van de wereldbevolking. 's Werelds rijkste man,
Jeff Bezos, mensen-uitbuiter en eigenaar van Amazon, zag zijn vermogen
toenemen tot $ 112 miljard.
Slechts 1% van zijn vermogen komt overeen met de hele
gezondheidsbegroting van Ethiopië, een land van 105 miljoen mensen.
Reguliere economen houden er vaak van om erop te wijzen dat de
wereldwijde armoede (zoals gedefinieerd door de Wereldbank) snel is
gedaald. Maar Oxfam toont aan dat het grootste deel van deze
vermindering te danken is aan de snelle groei van China in de
afgelopen veertig jaar. Dat komt door de verbetering van het
reële inkomen van honderden miljoenen Chinezen, waarbij nu 70% van de
Chinese bevolking inkomens heeft verdiend binnen het inkomensbereik
van Amerikanen, een stijging van 23% in slechts 15 jaar!
Oxfam voegt hier aan toe dat uit gegevens van de Wereldbank blijkt dat
de armoedevermindering sinds 2013 gehalveerd is. In sub-Sahara
Afrika nam de extreme armoede immers toe.
De stijging van de welvaart van de zeer, zéér rijken waar het
Oxfam-rapport zich op concentreert, is in de VS werkelijk verbluffend:
de grootste stijging in 100 jaar.
En dit onderschat de volledige mate van ongelijkheid omdat de zéér,
zéér rijken hun vermogens verbergen in geheime en minder geheime
belastingparadijzen - of zij weten dankzij gereguleerde
belastingontwijking (hallo Mark!) de schade van vermogensverlies
zoveel mogelijk te beperken.
Ondanks deze onthutsende gegevens is het Davos-publiek niet happig om
te denken aan een lichte vorm van herverdeling. Oxfam doet een
bescheiden oproep voor een vermogensbelasting van 1%, vergelijkbaar
met de oproep van de Franse econoom Thomas Piketty in zijn World
Inequality Report 2018, waaruit bleek dat tussen 1980 en 2016 de
armste 50% van de mensheid slechts 12 cent over hield van elke dollar
inkomensgroei in de wereld. Daarentegen wist de top 1% 27 dollarcent
vast te houden.
Oproepen tot een hoger marginaal belastingtarief voor de rijkste
Amerikanen zijn aan dovemansoren gericht.
In een artikel in de New York Times stond een informatief artikel over
deze ongelijkheidscrisis. Gedurende meer dan een generatie is de
onderste helft van de inkomensverdeling buiten de economische groei
gehouden: het inkomen per volwassen Amerikaan was $ 16.000 in 1980 (gecorrigeerd
voor inflatie) en het is vandaag de dag..... nog steeds ongeveer $
16.000. Tegelijkertijd is het inkomen van een kleine minderheid
omhooggeschoten. Voor de hoogste 0,1% van de verdieners is het inkomen
meer dan 300% gegroeid; voor de top 0,01% zijn de inkomens met maar
liefst 450% gestegen, en voor de aller-allerhoogste-top 0,001% - dat
zijn de 2300 rijkste Amerikanen - zijn de inkomens met meer dan 600%
toegenomen.
Dat is precies wat er in de afgelopen 50 jaar in de belangrijkste
kapitalistische economieën is gebeurd: de zeer rijke kapitalisten zijn
rijker geworden in vergelijking met de minder rijke kapitalisten en de
hogerbetaalde inkomens hebben relatief méér "gekregen" dan de
lagerbetaalden.
De groeiende ongelijkheid in de wereld zal niet worden bestreden door
een herverdeling van rijkdom of inkomsten door alleen een minimale
extra belastingheffing. Het vereist een volledige herstructurering van
het eigendom en de controle van de productiemiddelen en middelen
wereldwijd. Ondertussen blijft de "rich and famous" in Davos
krokodillentranen huilen.
En ja, wat erg is het dat met het klimaat, hè, zeggen ze tegen elkaar,
terwijl zij wachten tot hun $ 300.000-auto's voor komen rijden. Het
grootste risico voor de planeet vinden zij de groeiende vernietiging
van het ecologische levensonderhoud. "Van alle risico's is het de
omgeving die het duidelijkst is om de wereld in rampspoed te brengen",
beamen ze. "Er is nooit een dringender behoefte geweest aan een
gezamenlijke en gedeelde aanpak van wereldwijde problemen die iedereen
aangaan," zei WEF-voorzitter Børge Brende nog zo inspirerend.
Het WEF is dus sceptisch over oplossingen. Hoewel een
gemeenschappelijke strategie te laat is, is deze vanwege "nationaal
egoïsme en economische conflicten"' moeilijk te implementeren.
Handelsconflicten vormen volgens hen steeds meer een middel tot
strategische concurrentie. Het ligt altijd aan anderen dit soort
problemen op te lossen.
In een voorlopige publicatie lezen we dat het WEF "de samenhang van
samenlevingen" bedreigd ziet. Op veel plaatsen worden sociale
contracten geweerd, wat een impact heeft op mensen. Volgens
schattingen is iets minder dan een tiende van de wereldbevolking -
ongeveer 700 miljoen mensen - geestelijk ziek, zeggen de auteurs. "Voor
veel mensen is dit een steeds angstaanjagender wereld die iemand
ongelukkig en eenzaam maakt. Dit is een tijdperk van ongekende
mogelijkheden en technologische vooruitgang; maar voor te veel mensen
is het een tijdperk van onzekerheid."
De "happy few" zal het allemaal beamen, maar, belangrijker: wanneer
wordt het diner opgediend?
Vervolgens is de "logica" bij het WEF ver te zoeken. Dezelfde auteurs,
die onlangs waarschuwden dat de naderende ecologische ineenstorting
een veel groter bedreiging was dan de massa's migranten die met hun
iPhone in ellende leven, zien nu dezelfde zelfvoorzienende economische
groei als een strategie tegen sociale verdeeldheid. De economie moet
nòg sneller groeien dan voorheen, zeggen ze. WEF President Brende ziet
de grootste drijvende kracht achter ongelijkheid in het "vertragende
momentum van economische groei".
Bovendien komt er volgens het WEF ook nog een "steeds minder
voorspelbare dynamiek van de financiële markten" bij. Deze dreigt met
steeds kortere tussenpozen economische crises te veroorzaken, legt
Brende uit, alsof deze ontwikkeling uit de lucht komt vallen.
Bovendien neemt de wereldwijde schuldenlast toe. Het komt nu overeen
met meer dan het dubbele van het jaarlijkse bruto binnenlands product
op deze planeet.
Je hoeft geen tandarts uit Aleppo te zijn om je te realiseren dat
eindeloze exponentiële economische groei op een eindige planeet roeg
of laat tot stilstand komt. Omdat een groeiende economie steeds méér
grondstoffen uit de hele wereld en steeds méér energie verbruikt.
Op een gegeven moment is het afgelopen en voorbij. Wat aanwezige
grondstoffen betreft valt het op zich wel mee, maar een groeiende
economie veroorzaakt exponentiële luchtvervuiling en afval. Nu al
klagen veel industrieën over toenemende overproductie, die dan weer de
prijzen drukt. En dat komt, hoe raar het ook mag klinken, in steeds
grotere massa's op de vuilstortplaatsen terecht om de prijzen stabiel
te houden.
Met andere woorden: de "experts" van het WEF leveren twee
alternatieven. Ofwel vernietigt het kapitaal de planeet door een
eindeloze groei, ofwel de massa van de behoeftigen zal exorbitant
toenemen, zelfs vóór de vernietiging van de aarde. Waarbij het een het
andere aanwakkert. Een paranoïde "logica" en een somber alternatief,
trouw aan het motto: omwille van economische groei mag de mensheid
niet overleven.
De economen van het WEF verdedigen niets meer dan het kapitalistische
sprookje dat eeuwenlang wordt gepredikt, namelijk dat eindeloze
economische groei rijkdom genereert. Dit is het waanidee waarop deze
productiewijze is gebaseerd. Dus de enige drive voor elke productie
binnen de economische competitie is de maximale winst. Het maakt niet
uit of het brood is (liever niet) of munitie (liever wel), mobiele
telefoons (liever niet) of tanks (liever wel) wat van de lopende band
rolt. Als de winst maar goed is. Zo wordt in Davos gedacht.
O ja, moeten we het ook nog even hebben over de toespraak van een
aantal regeringsleiders. Eer over Merkel in Davos. Ze was erg
strijdlustig, waren de bewonderende geluiden. In feite verdedigde de
bondskanselier (opnieuw) de multilaterale wereldorde en viel ze de
Amerikaanse president Trump opnieuw met weinig versluierde kritiek aan.
Het komt nooit goed tussen die twee.
Merkel's waarschuwing voor "nationaal unilateralisme" is echter niet
erg geloofwaardig. We hoeven maar de volgende punten te noemen: de
eenzijdige Duitse afbouw van kerncentrales, de Duitse dictaten die o.a.
aan Griekenland zijn opgelegd, het rampzalige en bloedige
migranten"beleid" van Merkel en ook nog de Turkse deal!
De Braziliaanse president Jair Bolsonaro slaagde er niet in om
zichzelf te profileren als een serieuze politicus na een uitermate
polariserende verkiezingscampagne. De verzamelde zakenelite in Davos
ontving Jair Bolsonaro koeltjes toen hij het podium betrad om zijn
openingstoespraak te houden. Het gevoel was kennelijk wederzijds: van
de 30 minuten spreektijd nam hij slechts ongeveer 15 minuten in beslag.
U kunt wel raden wie er wèl te porren was voor een
gezamenlijke foto...
Dinsdag had Bolsonaro een persconferentie verlaten met drie van zijn
ministers. Hij vluchtte bijna om te ontsnappen aan de mogelijke vraag
van journalisten naar een schandaal over zijn zoon Flávio, zijn oudste
zoon, die wordt verdacht van dubieuze financiële transacties in
Brazilië.
Dat Bolsonaro in Zwitserland ongewenst was, werd door Braziliaanse
oppositieleden met een ironisch gebaar duidelijk gemaakt bij de
aankomst in Davos.
Onze premier tenslotte hield geen toespraken, maar wel veel
bilateraaltjes (met inlegvellen) en kon genieten van de eindeloze
reeks feesten en evenementen die werdengeorganiseerd door hun
verschillende gastheren, waarbij werd getrakteerd op veel van hun eten
en drinken. Het kost wel wat: behalve een speciale uitnodiging betalen
ze een flinke prijs voor de eerste toegang tot de elite-bijeenkomst.
De jaarlijkse contributie, die betaald moet worden voor een ticket
naar Davos kost zo'n 43.000 euro. Dat is dan natuurlijk nog exclusief
het ticket, daarvoor moet dan nog eens zo'n 15.500 euro voor
neergeteld worden.
Maar Mark is (voor ons land, natuurlijk) niet alleen in Davos. Ook
minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, D66)
schuift aan, evenals minister Bruins (Medische Zorg en Sport, VVD),
minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) en staatssecretaris Van
Veldhoven (D66, beiden van Infrastructuur en Waterstaat). Koningin
Maxima komt ook een vorkje meeprikken.
Of wij even willen betalen.
De mainstream media moeten het doen met wat de plaatselijke horeca hen
te bieden heeft, bijvoorbeeld een hamburger (vijf tientjes, mwah):
Het nut en doel van dit evenement werd als volgt beschreven in de
uitnodiging van dit jaar: "In een wereld die zich voornamelijk bezig
houdt met crisisbeheersing in een tijd van transformatieve verandering,
willen we de geest van Davos gebruiken voor een moment van
transformatieve verandering, om constructief en samenwerkend de
toekomst vorm te geven".
Een nogal grote intentieverklaring. Maar als de "geest van Davos",
zoals hier wordt gesuggereerd, de macht heeft "om de toekomst
constructief en samenwerkend vorm te geven", waarom is dit dan niet
eerder gebeurd bij alle bijeenkomsten int het verleden (het WEF
bestaat immers al bijna 50 jaar)? Waarom is de wereld dan in een staat
van, zoals beschreven door de organisatoren die vlak voor de start van
het WEF werd gepubliceerd: overal crises!
Sociale crisis, politieke crisis, economische en commerciële crisis,
financiële en schuldencrisis, onderwijscrisis, energiecrisis,
demografische crisis, migrantencrisis, geloofwaardigheidscrisis,
culturele crisis, geloofscrisis, ecologische crisis, psychologische
crisis - de huidige tijd lijkt te worden bepaald door crises. Of wat
te denken van de extreme weersomstandigheden, natuurrampen,
watertekorten, het falen van onze inspanningen om klimaatverandering
te bestrijden, economische en handelscrises, technologische crises (zoals
gegevensdiefstal, cyberaanvallen), psychologische crises (meer
psychiatrische aandoeningen en algemene ontevredenheid), evenals -
permanent lawaai - de algemene achteruitgang van normen en waarden,
samen met de teloorgang van de democratische consensus door politiek
extremisme dat de samenleving verdeelt.
Het hele evenement in Davos is één grote tentoonstelling van de rijken
en machtigen met al hun ijdelheden en narcisme, vergelijkbaar met de
Hollywoodshow bij de uitreiking van de Oscars. En wie de geest van
Davos en het jaarlijksecircus rond het WEF van afstand bekijkt, komt
vanzelf op de vraag: wat hebben al deze gebeurtenissen nu voor
resultaat?
Met uitzondering van de kosten - en die zijn enorm - is de vraag: wat
is er gebeurd? En nog een ander punt dwingt ons na te denken over het
toenemende aantal zeer dubieuze en criminele figuren, die de
jaarlijkse bedevaart naar Davos maken om de wereld rijkdom en (vermeende)
macht te laten zien, zoals bijvoorbeeld Adel al-Ahmad al-Jubeir uit
Saoedi-Arabië, net zo berucht als de corrupte Azerbeidzjaanse
autocraat Ilham Aliyev, de Afrikaanse uitbuiters en de president van
Rwanda Paul Kagame, de fraudeur en de Tsjechische premier Andrej Babis
of neem de ceo van Glencore, Victor Glasberg, die zijn hele ethische
onverschilligheid aan de wereld toont, terwijl het businessmodel van
zijn bedrijf uitdrukkelijk gericht is op corruptie, schendingen van de
milieuwetgeving en de exploitatie van het land en de mensen in de
derde wereld landen. Natuurlijk moeten we niet de duivel in
persoon
George Soros vergeten. En last
but not least, we noemden hem zoëven al, de nieuwe Braziliaanse
president Jair Bolsonaro die het dodelijke gebruik van vuurwapens als
zijn symbool en handelsmerk heeft gekozen.
Zouden de organisatoren ècht geloven dat er een constructief gesprek
met deze mensen tot enig positief kan leiden? Of gaat het hier alleen
maar om deals, zakelijke relaties en het grote geld, dat criminelen
uit ethische, sociale en milieuoverwegingen een dergelijk platform
biedt?
Deze jaarlijkse ontmoeting in de Zwitserse bergen weerspiegelt alleen
maar wat we buiten de glamoureuze wereld van Davos het hele jaar
ervaren: de onheilige bundeling van arrogantie, onwetendheid en
hebzucht van een betoverde wereldwijde financiële elite, die lange
tijd het echte probleem is geweest van deze wereld, een elite die de
problemen niet langer kan en wil bevatten maar in plaats daarvan
alleen wil pronken met een ondraaglijk hedonisme