Als we de Europese Unie moeten beoordelen op haar buitenlands beleid, dan zijn we snel klaar. Dat lijkt er helemaal niet te zijn. Probleemgebieden net buiten de grenzen worden niet benoemd, terwijl ongeregeldheden in Verweggistan worden veroordeeld. De Brexit, ontwikkelingen in lidstaten, Venezuela..... overal hebben de dames en heren wel wat op aan te merken, maar de ontwikkelingen in Libië, Algerije, of, dichter bij huis, het misbruik van macht door het inzetten van het leger tegen haar burgers in Frankrijk, het met geweld neerslaan van vreedzame referenda... daarover heerst doodse stilte.
Het is een teken van een continent in verval.
Wekenlang hebben EU-president Tusk en andere invloedrijke "kringen"
campagne gevoerd voor een uitstel van de Brexit. Maar nu het Verenigd
Koninkrijk het vertrek uit de EU eigenlijk wil uitstellen, is het ook
niet goed.
Dit blijkt uit de zeer verschillende, zo niet te zeggen tegenstrijdige,
reacties op de laatste acte in het Britse Brexit-theater in Londen.
De grootste weerstand zit bij het Europees nepparlement. Zijn
Brexit-vertegenwoordiger, de Belgische schreeuwlelijk Guy Verhofstadt,
onder andere, maakt zich grote zorgen over een uitstel. Dat komt omdat
die de Europese verkiezingscampagne zou overschaduwen en mogelijk
zelfs de verkiezingen in gevaar zou kunnen brengen. Stel je voor dat
de Britten parlementsleden terugsturen naar Straatsburg - de horror!
De Europese Commissie is er ook niet blij van geworden. Prioriteit
wordt gegeven aan het functioneren van de EU-instellingen, wordt er
gezegd, met andere woorden: Juncker & Co. zijn tegen een
langdurig uitstel, zoals Tusk heeft voorgesteld.
Want in dat geval zouden de Britten ook een nieuwe EU-commissaris
kunnen benoemen, en ze zouden waarschijnlijk zelfs meebeslissen over
de volgende baas van de Europese Commissie - ook als sommigen dit
willen verhinderen.
Maar zelfs in de Raad, die eerder een symbool van eensgezindheid was (afgezien
van het machtsspel van Ierland en individuele uitglijers van Polen en
Nederland), rommelt het. Zo heeft de Luxemburgse minister van
Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn, bezwaar gemaakt tegen een
verlenging - tenzij deze gegrond is. Maar ja: wat is gegrond?
Daarentegen staat de premier van Ierland, Leo Varadkar open voor een
uitstel. Hoe later de Brexit komt, hoe beter, lijkt hij te denken. Wat
zijn nou de Europese verkiezingen in vergelijking met de Good Friday-overeenkomst?
De eenheid is reeds langere tijd aan het afbrokkelen - maar dat is
wellicht slechts het begin., want wat gebeurt er als premier Theresa
May de uittredingsovereenkomst uiteindelijk na zoveel mislukte
pogingen niet geregeld krijgt? Daarom is het beleid van de EU toch een
“No Brexit” – volgens het motto: hoe langer de Brexit uitgesteld wordt,
hoe beter. Uiteindelijk kunnen de Britten dan de handdoek in de ring
gooien en toch in de EU-club blijven. Dat is ook precies het doel van
Tusk, president van de Raad, zeggen boze tongen in Brussel.
Maar wat moet de EU aan met een berustende, diep verdeelde natie in
haar gelederen wiens politieke klasse de controle over de bevolking
heeft verloren?
De eenheid binnen de EU brokkelt dus af, maar met het buitenlands
beleid is het ook droevig gesteld. Ten aanzien van Noord-Korea,
Kasjmir en Jemen heeft de EU niets te melden als het gaat om grote
crises in het buitenlands beleid. Zelfs voor de opstand in buurland
Algerije kan ze niets bedenken. Nee, liever houdt men zich in Brussel
bezig met Venezuela.
Onlangs werd er weer eens een
Venezuela-verklaring afgegeven
die stelde dat elke actie die de "vrijheid, veiligheid of persoonlijke
integriteit" van de zelfverklaarde oppositieleider Guaidó in gevaar
zou brengen, de spanningen sterk zou doen escaleren.
Maar wat dat volgens de tandenloze tijger van de EU, de commissaris
voor buitenlandse zaken van de EU, Mogherini, betekent, heeft zij niet
gezegd. Een ultimatum voor heersers die door sommige EU-landen (waaronder
Nederland) werden opgelegd, was in februari verlopen zonder resultaat
en gevolgen.
In Brussel kunnen ze dan wel dreigen met een of andere escalatie - het
slaat nergens op. Bij twijfel zal het lot van Maduro en Guaido hoe dan
ook worden besloten in Washington en Moskou, niet in Brussel, Berlijn,
Parijs of Straatsburg.
Vanwege haar selectieve ultimatums en krijgshaftige oproepen is de EU
tioch al het lachertje in de internationale wereld: het wordt
beschouwd als een "verzameling watjes", geleid door idioten (maar dat
laatste is onze mening).
Een recent voorbeeld van de ellendige stand van het Europese
buitenlandbeleid is duidelijk zichtbaar bij Algerije. De voormalige
Franse kolonie aan de zuidelijke rand van de Middellandse Zee is een
directe buur van de EU. In feite zou Brussel hier een verschil kunnen
maken.
De situatie in Algerije doet in ernst voor die in Venezuela zeker niet
onder, maar zoals zo vaak hullen Mogherini & Co. zich in stilte.
Vanuit Brussel was er geen enkel kritisch woord te horen over de
machthebber Bouteflika, die in eerste instantie ging voor zijn vijfde
(!) termijn, maar uiteindelijk toch aan de zijkant staat. Integendeel,
in één van de zeldzame EU-verklaringen over Algerije prees Mogherini
uitbundig de "samenwerking" met de Noord-Afrikaanse staat, een jaar
geleden. Of wat te denken van het stelselmatig uitmoorden van blanke
boeren in Zuid-Afrika: hier kijken de machtswellustelingen in Brussel
ook gauw de andere kant op.
Hoe het dus verder gaat met Algerije en Libië? De ministers van
Buitenlandse Zaken van de EU zullen dit niet behandelen als ze vandaag
in Luxemburg bijeenkomen. In plaats daarvan nemen ze Venezuela opnieuw
op de korrel. Wat er bij de EU op de stoep gebeurt, lijkt haar niet te
interesseren. De geplande annexatie van delen van Palestina door
Israël is ook geen probleem.
Over dat buitenlands "beleid" van de EU hebben we al jaren weinig
goeds kunnen schrijven..
