Ecuador heeft het diplomatiek asiel van Julian Assange ingetrokken en de Britse politie uitgenodigd hem uit haar ambassade te komen ophalen. De WikiLeaks-oprichter werd kort daarna gearresteerd en kan nu genieten van de gastvrijheid van de Britse politie. Een proces in de VS staat hem te wachten.
Julian Assange is in Groot-Brittannië
gearresteerd
in opdracht van de
Verenigde Staten, omdat Ecuador eindelijk zijn gestaag verlate huisgast
heeft uitgeput. We staan op het punt om een vrij groot juridisch
steekspel te zien, eerst in het Verenigd KoninkrijkK en dan vrijwel
zeker in de VS, over Assange.
De beloning voor het overdragen van
Assange aan de politie heeft Ecuador misschien wel vorige maand al ontvangen.
De huidige aanklacht lijkt nauw te zijn toegespitst op een van de CFAA
afkomstige "samenzwering" tussen Assange en Manning om te proberen een
CIA-computer te hacken, maar als de aanklachten zich uitbreiden naar
andere Wikileaks-activiteiten zou er bezorgdheid moeten zijn over
kwesties met betrekking tot de persvrijheid.
Jaren geleden hebben we, bij het begin van deze zaak, gezegd dat naar
onze mening het vervolgen van hem voor het publiceren van gelekte
documenten een grote vergissing zou zijn van de kant van de VS. Het
Amerikanse ministerie van Justitie is jarenlang bezig geweest met het
verzinnen van een excuus om Assange op te pakken, maar het bleef zich
realiseren dat ze geen zaak hadden, want hoewel hij mogelijk boosaardige
bedoelingen had gehad, was geen van zijn openbare acties (het vrijgeven
van documenten) anders - juridisch gezien - dan wat een
onderzoeksjournalistiek doet bij het publiceren van verkregen documenten.
Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft eerder duidelijk gemaakt dat het
publiceren van geclassificeerde documenten wordt beschermd door het
Eerste Amendement
van de
grondwet. Als de aanklacht verder gaat dan alleen het vrijgeven van
documenten, wat we op dit er van af weten, wordt het een stuk lastiger -
maar hier komen we in een schemerzone.
Het is de afgelopen paar jaar wel duidelijk geworden dat - ondanks het
jarenlange niets kunnen vinden - het Amerikaanse ministerie van Justitie
uiteindelijk door zou gaan met haar plannen om hem aan te klagen. Zoals
we vorig jaar opmerkten, zou iedereen die in een vrije pers gelooft
bezorgd moeten zijn over wat dit zou kunnen betekenen voor de
persvrijheid in de VS. En dat klopt, zelfs als de specifieke aanklacht
nu beperkt is tot acties die niets te maken hebben met het publiceren
van de documenten.
Vanmiddag onze tijd heeft het Amerikaanse ministerie van Justitie een 7
pagina's tellende aanklacht (PDF)
uit doen gaan, waarin gesteld wordt dat Assange in een samenzwering met
Chelsea Manning verkeerde om computers van de overheid te hacken, om op
die manier documenten te verkrijgen. In de akte van beschuldiging staat
de aanklacht los van het vrijgeven van de documenten (die iedereen kent)
die Manning aan Assange heeft verstrekt, en gaat de zaak specifiek over
Manning en Assange die (volgens de aanklacht) samenwerkten om de CIA te
hacken, nadat Manning klaar was met het overhandigen van alle documenten
die inmiddels gepubliceerd zijn.
De aanklacht claimt (en we maken geen grapje) dat Manning "speciale
software gebruikte, namelijk een Linux-besturingssysteem.... om het deel
van het wachtwoord dat aan Assange werd verstrekt te verkrijgen."
Wat werd verkregen was blijkbaar een versleuteld wachtwoord voor een
CIA-computersysteem, dat Assange naar verluidt zou proberen te kraken,
om Manning in staat te stellen meer informatie bij de CIA weg te halen.
Als dit allemaal waar is, dan kan het zeker verder gaan dan kwesties met
betrekking tot persvrijheid. Het is één ding om gerubriceerde documenten
te ontvangen en te publiceren, het is wat anders als er met een bron
wordt samengewerkt en geprobeerd een overheidssysteem te hacken.
Er is geen bewijs dat Assange ooit echt succesvol is geweest in het
kraken van een wachtwoord, maar hij wordt geconfronteerd met CAFA en
samenzweringsaanklachten die mogelijk zwaar kunnen wegen. Als de
aanklacht accuraat is en er bewijs is om het te ondersteunen, dan zou
Assange potentieel (en dit is de juridische term) "in deep shit" kunnen
zijn.
Maar wat Assange dan ook gedaan heeft - ook al zijn we het misschien
niet eens met zijn beweegredenen - het is niet veel anders dan wat veel
mediaorganisaties doen. Wat er nodig is, is nauwlettend toezicht hoe de
zaak tegen Assange zich ontwikkelt en verandert (het lijkt ons
onwaarschijnlijk dat dit de enige beschuldigingen tegen Assange zijn).
Als het beperkt is tot de acties die worden beschreven in de huidige
aanklacht, dan kunnen de gevaren voor het uitoefenen van de persvrijheid
beperkt zijn. Als het echter verder gaat dan dat van de andere, meer
journalistieke inspanningen van Assange, dan kan het nog steeds leiden
tot een enorme aanval op de vrije pers.
Gezien de bijna dagelijkse aanvallen van de huidige president Trump op
de vrije pers, met herhaalde aankondigingen dat hij de wetten zou willen
wijzigen om hun macht in te perken, dan is
het opjagen van Assange (wat
misschien een beetje ironisch lijkt, gezien alle publicaties die Assange
in 2016 lekte en Trump hielpen om verkozen te worden), misschien wel de
beste manier om dat doel te bereiken.
En ja, dan heb je natuurlijk ook nog de oorverdovende stilte in Brussel. Als het
gaat om gerechtigheid in Polen of Roemenië dan komt de Europese Commissie
woorden tekort. Juncker's plaatsvervanger en populist Frans Timmermans mengt
zich regelmatig in binnenlandse aangelegenheden van de EU-lidstaten (en
daarbuiten trouwens ook) wanneer hij vermoedt dat er sprake is van een schending
van de rechtsstaat.
Maar in het geval van het Verenigd Koninkrijk, het Brexit-land? Niets! De
dreiging van uitlevering aan de VS is nu echt een casus belli. De EU kan en mag
niet toestaan dat Assange wordt uitgeleverd aan een land waar hij in theorie met
de doodstraf zou kunnen worden geconfronteerd. En worden klokkenluiders nog eens
een keer in bescherming genomen?.
Maar in plaats van te pleiten voor de rechten van Assange, kijken Juncker & Co. ook
hier liever een andere kant op......
