EU-verkiezingen: waar gáát het eigenlijk over?

Zelden is een beslissing in de Europese Unie geassocieerd met zulke hoge verwachtingen als de Europese verkiezingen van 2019. De stemming, die plaatsvindt van 23 tot en met 26 mei, is niet alleen om een nieuw Europees Parlement te kiezen. Het gaat volgens de mainstream media óók om de volgende voorzitter van de Europese Commissie - wat natuurlijk niet waar is, want de heersende elite die de touwtjes van de EU ècht in handen heeft... daar hebben burgers geen enkele democratische inspraak over.

Politici, of ze nu landelijk of in de EU opereren, hebben het steeds weer over "Europa". Wie of wat bedoelen ze nu met de term "Europa"? Het is een benaming die gretig wordt opgepoetst door prominente politici en de mainstream media. Emmanuel Macron, bijvoorbeeld, en zelfs Rob Jetten, praten voortdurend over "Europa". Bedoelen ze daarmee het continent, dat geen duidelijke grenzen kent? Een geografisch veld op de aarde, gelegen op lengte- en breedtegraad? Een politieke visie van de Atlantische Oceaan naar de Oeral? Of alleen de Europese Unie en haar instellingen - Commissie, nepparlement en Raad van ministers - en ook de Europese Raad van de regeringsleiders van de lidstaten? Een constructie van instellingen bestaande uit oorspronkelijk soevereine nationale staten en een supranationale juridische entiteit waaraan de nationale staten een (inmiddels groot) deel van hun soevereiniteit hebben overgedragen.

Maar bij de verkiezingen gaat het niet over "Europa", maar de Europese Unie. En dan alleen nog maar over het Europees nepparlement. Het enige instituut waarover de burgers zeggenschap hebben, maar dat met een democratisch parlement weinig van doen heeft. De boven hen gestelden maken er de dienst uit, de EU-parlementariërs zitten alleen maar in de etalage voor het voetvolk om hen de indruk te geven dat wat zij doen héél belangrijk is. En als er besluiten worden genomen, dan zijn het steevast beslissingen die indruisen tegen de burgerrechten en de democratische rechtsgang.

De politici en de mainstream media verspreiden een ongewoon alarmerende visie over deze verkiezingen. Onze premier Mark Rutte beschuldigt FvD-voorman Baudet ervan een "crush" te hebben met het Kremlin (dat leugentje kan er óók nog bij), Macron laat affiches uit 1945 zien waarop vrouwen meehelpen puin te ruimen, de Duitse CDU heeft een in zwart en wit vervaardigde affiche van het gehavende Reichstag-gebouw. Als we al die berichten moeten geloven gaat het bij de verkiezingen om oorlog en vrede. Manfred Weber, één van de twee Spitzenkandidaten, verklaart zelfs dat 2019 een "noodlottig jaar voor Europa" wordt.

Er is trouwens nog steeds grote onzekerheid wie de opvolger gaat worden van Jean-Claude Juncker maar daar zijn de Brusselse politici zelf debet aan. Bij de EU-verkiezingen wordt er steeds gesproken over de Spitzenkandidaten, de Duitser Weber en de Limburger Frans Timmermans.

Maar er zijn méér Spitzenkandidaten, maar "officieel" alleen maar de bovengenoemde twee. Beiden willen de sleutel van de wijnkelder van Juncker in hun bezit hebben. We hebben bijvoorbeeld Jan Zahradil die er zit voor de Conservatieven, terwijl de club van schreeuwlelijk Verhofstadt (ALDE) een batterij andere schreeuwlelijkerds heeft genomineerd (niet één specifieke kandidaat). Daartussen zit ook Margrethe Vestager, de vroegere Deense minister van Economie en Binnenlandse Zaken, die het principe van Spitzenkandidaat afwijst – en zelfs vindt dat het Europees nepparlement niet de opvolger van Juncker benoemt! En nu we het toch over schreeuwlelijkerds en graaiers hebben: de VVD'er Van Baalen en Sophie in 't Geld (D'66) maken ook deel uit van deze fractie.
Andere kandidaten mochten zichzelf "top" noemen, maar ze hebben geen kans om Juncker's plaats in te nemen. Ze tellen alleen als mogelijke bondgenoten voor Weber of Timmermans.

In tegenstelling tot wat wordt gesuggereerd zijn de Europese verkiezingen géén rechtstreekse verkiezing van het hoofd van de Europese Commissie. Het is een grove fout dat dat niet duidelijk wordt gemaakt.
En nog iets vreemds: bovenaan het formulier met de Nederlandse kandidaten voor de komende verkiezing staat te lezen: "Kandidatenlijsten voor de verkiezing van de Nederlandse leden van het Europees Parlement op 23 mei 2019". Daarop staan dus de namen van mensen die een stoel willen hebben in het Europees nepparlement. Op nummer 1 bij de Partij van de Arbeid (PvdA) staat Frans Timmermans. Wij mogen dus in het stemhokje ervan uit gaan dat als we hèm kiezen (theoretisch gesproken, natuurlijk), hij óók in het Europees nepparlement komt. Het is vrijwel zeker dat hij gekozen wordt omdat hij op nummer 1 staat.
Maar hij wil toch in aanmerking komen voor de functie van Juncker? Eigenlijk is hij dus iemand die géén europarlementariër wil worden, maar als hem dat niet lukt hij het toch maar gaat doen, voor vijf jaar (salaris+onkosten+vergoedingen). Tegen wil en dank, soort van....
Nee, in feite doet de EU vóórkomen dat wij, de burgers van de EU, kunnen kiezen wie Juncker's opvolger wordt, maar dat is in het geheel niet waar.

Het EU-nepparlement wil méér macht. Dat kan (maar gebeurt niet), maar de regels van het spel moeten duidelijk zijn. Dit betekent ook dat er geen EU-brede verkiezingslijsten zijn - niemand kan echt de "Spitzenkandidaat" kiezen. En op een kandidaat in een ander land kun je al helemáál niet stemmen. Hoezo, "één Europa"?

Weber kan alleen worden gekozen in Beieren, Timmermans alleen in ons land. Vestager werd niet eens door haar eigen Deense regering genomineerd; zij is een politiek koorddanseres.
Het verwarrende concept heeft nog een ander effect: aan kleine, EU-brede (en Eurofiele) lijsten zoals Volt of DIEM25, maar ook niet nationalisten, Brexiters en andere EU-tegenstanders, wordt weinig aandacht geschonken.

Al met al vinden de Europese verkiezingen in 2019 plaats in een vreemde setting. Het is niet duidelijk waar deze verkiezing eigenlijk over gaat - zo gevarieerd en misleidend zijn de verwachtingen. Maar het is ook niet duidelijk wat deze keuze uiteindelijk kan bewerkstelligen. De Spitzenkandidaten vechten met hun rug tegen de muur en kunnen er niet zeker van zijn dat ze uiteindelijk het begeerde bureau van de Commissievoorzitter kunnen bezetten. En de burgers weten niet welke gevolgen hun stem op het stembiljet zal hebben voor de Europese politiek.

Eén ding is duidelijk: de EU bevindt zich in de slechtst mogelijke toestand voor haar kiezers. Het geëscaleerde geschil over het migratiebeleid dat sinds 2015 nog steeds niet is opgelost en de Brexit van het Verenigd Koninkrijk uit de EU is uitgesteld. Gewelddadigheden buiten EU-grenzen worden door het Europees nepparlement veroordeeld, maar wordt er - zeer - hardhandig opgetreden tegen de burgers in Frankrijk of Catalonië dan is het "gepast geweld".
Zelfs de (volgens de mainstream media) economische en fiscale successen die hebben geleid tot hogere investeringen, meer groei en nieuwe banen staan ​​opnieuw ter discussie. De economie is behoorlijk afgekoeld, Italië komt niet uit de crisis, en in Griekenland is het nog kommer en kwel. Jean-Claude Juncker laat zijn opvolgers dus met enorme problemen (en een lege wijnkelder) achter.

En dan te bedenken dat veel mensen (een meerderheid blijkt uit een enquete) verwachten dat de Europese Unie binnen 20 jaar niet meer bestaat.

2040 is alles afgelopen – heeft het dan nog wel zin om te gaan stemmen? Trouwens, is uw stem wel wat waard? Bij de verkiezingen, volgende week is het voor EU-burgers die in andere lidstaten wonen, opnieuw mogelijk dubbel te stemmen. Ondanks Kamervragen na de vorige verkiezingen in 2009 en 2014(dus al tien jaar geleden!) valt dubbelstemmen nog altijd niet te voorkómen. Ook dit jaar kunnen bijvoorbeeld Nederlanders die in een andere Europese lidstaat wonen in theorie twee keer naar de stembus.
Dat dit nog nooit afdoende geregeld is geeft aan dat politici zèlf ook weinig waarde hechten aan de mening van de kiezers.

Afdrukken Doorsturen