De wereld draait op schulden en de centrale banken in de wereld zorgen ervoor dat de komende crisis er één wordt van ongekende proporties. Politici kijken niet verder dan hun neus lang is, en interesseren zich in het geheel niet voor de rampspoed die ons te wachten staat. Trouwens, de meeste mensen zal het ook een zorg zijn.
Donald Trump, juni 2016:
I’m the king of debt. I’m great with debt. Nobody knows debt better
than me. I’ve made a fortune by using debt, and if things don’t work
out I renegotiate the debt. I mean, that’s a smart thing, not a stupid
thing.
Vandaag de dag geeft niemand meer om schulden en tekorten.
Tot het te laat is.
De King Of Debt moet telkens weer opnieuw onderhandelen over een
verhoging van het schuldenplafond, en nu weer vóórdat de Amerikaanse
overheid in september geen geld meer heeft.
CNN, 12 mei 2019:
It’s one of those cartoonish anvil-over-head moments,” one senior GOP
congressional aide told CNN. “We all look around knowingly like ‘Man,
we’re about to get crushed by this,’ but nobody’s really sure how to
get out from underneath it right now.
De totale schulden van landen
worden zó groot
dat de
rentetarieven niet kunnen stijgen tot hun evenwichtsniveau, aangezien
de hoeveelheid wereldwijde schuld niet aflosbaar is met hogere
tarieven, omdat dat de wereldeconomie en -markten ernstig zou destabiliseren.
De netto rentebetalingen van
grote schuldenplichtige regeringen
zouden pijlsnel omhoog gaan, begrotingstekorten zouden fors toenemen,
waardoor er fors bezuinigt moet worden, en/of grotere tekorten extra
gefinancierd moeten worden, (hoogstwaarschijnlijk) meer monetarisatie,
en hogere rentetarieven. En weer van voren af aan. De klassieke
repeterende schuldenspiraal. Hogere rentevoeten op lange termijn
zullen ook een echt "come-to-Jesus"-moment
in gang zetten wat betreft activawaarderingen.
De nervositeit van de markten ten opzichte van een dergelijk scenario
was duidelijk in het vierde kwartaal van 2018 toen de Amerikaanse
10-jaarsrente eind september doorbrak en de scherpe en snelle verkoop
van 20% in de S & P500 veroorzaakte, totdat de Fed gedwongen werd te
handelen. De afrekening in het vierde kwartaal, zij het tijdelijk, was
slechts een voorproefje voor de volledige maaltijd die onvermijdelijk
zal worden geserveerd.
We maken even een zijsprongetje om onze analyse van de huidige
Amerikaanse begrotingssituatie een beetje uit te diepen, tot we komen
bij het onderwerp van de wereldwijde obligatiemarkt die in een
zwart gat van negatieve rente
is gezogen.
De totale omvang van negatief renderende schulden is nu rond de
$13.000 miljard dollar, inclusief de staatsobligaties in Japan, Zwitzerland, Duitsland,
Frankrijk en Nederland, en zelfs bij wat opkomende markten. Alle
euro bonds van de Tsjechische republiek,
bijvoorbeeld, worden nu verhandeld met negatieve yields.
Verbazingwekkend.
Hoewel alle verhandelbare schuld van meer dan $ 16.000 miljard de
Amerikaanse overheid nog steeds met een positief rendement wordt
verhandeld, duwen de kosten voor het afdekken van het valutarisico
voor buitenlandse kopers de effectieve opbrengst in negatief terrein.
Financial Times, 17 april:
Hedged European investors now earn a roughly minus-0.5 per cent yield
on a 10-year US Treasury on a three-month rolling basis, according to
Bloomberg data, compared to an unhedged yield of 2.58 per cent. Hedged
Japanese investors earn minus -0.3 per cent.
De stijgende kosten van valutadekking hebben veel Europese beleggers
gedwongen om de VS vaarwel te zeggen en op zoek te gaan naar
rendementen in de periferie van de eurozone en obligaties uit
Oost-Europese opkomende markten, terwijl zij daarnaast meer ongedekt
valutarisico in hun portefeuilles op te nemen.
De Italiaanse 10-jaars obligatierendementen worden nu 30 basispunten
door de Amerikaanse 10-jaarsrendementen verhandeld. We hadden nooit
gedacht dat we dit zouden meemaken. Ja, we weten het, verschillende
valuta, rentepariteit, bla, bla, bla. Denkt u echt dat het risico van
een andere existentiële
crisis in de eurozone
in de
komende tien jaar zó laag is? En dat beleidsmakers in de eurozone meer
vuurkracht hebben om de volgende crisis te bestrijden, die
hoogstwaarschijnlijk door de politiek wordt veroorzaakt?
De toename van niet-afgedekte valutaposities in wereldwijde
obligatieportefeuilles verhoogt ook significant het risico van een
volatiliteitspiek in wereldwijde kapitaalstromen en de valutamarkten.
Denk aan de
Tequilla-,
Aziatische-
en
Russische
crises van de late
jaren negentig.
Bovendien, als de run naar sub-zero procent doorgaat, zullen sommige
van deze "overheidsleners" - waarbij we zelfs de VS niet uitsluiten -
ervan overtuigd raken dat ze een nieuwe bron van inkomsten hebben
gevonden om financiële losbandigheid te financieren. Genereer meer
inkomsten door grotere begrotingstekortente laten ontstaan om de
expansie van negatief renderende schulden te versnellen.
Het is geweldig dat uw schuldeisers u betalen om van hen te lenen?
Bloomberg, 13 juli jl.:
In Germany, 85% of the government bond market is underwater. That
means investors effectively pay the German government 0.2% for the
privilege of buying its benchmark bonds; the government keeps 2 euros
for every 1,000 euros borrowed over a period of 10 years.
Misschien is dit wel het genieuze van de Trump-administratie en de
reden waarom steeds weer wordt ingehakt op voorzitter Powell van de
Federal Reserve? Het begrotingstekort oppompen met de hoop
inkomsten te genereren op straks negatief renderende schulden.
Net als we denken dat de absurditeit heeft bereikt in deze
Bizarro-wereld en dito tijden
waarin we nu leven, is er nog een andere Bizarro-dimensie om het
volgende hoofdstuk te schrijven. Serieus, de wereld is wat dit alles
betreft niet zo moeilijk te begrijpen. Het meta-verhaal van de markten
is dat we nu leven in een wereld met een aantal ernstige
tekortkomingen in belangrijke grote beleggingscategorieën.
De wereldwijde centrale banken hebben gezorgd voor een tekort aan
zogenaamde "risicovrije" en hoogwaardige vastrentende activa doort hun
massale aankopen van activa over de jaren heen, waardoor de
belangrijkste benchmarkrentetarieven officieel zijn onderdrukt. De
financiële repressie die momenteel plaatsvindt op de wereldmarkten
doet Noord-Korea er uitzien als Woodstock, 1969. Bedrijven profiteren
al jaren van de lage rentes door hun eigen aandelen te lenen en terug
te kopen, waardoor een relatief tekort aan publiek te verhandelen
aandelen ontstaat.
Mevrouw Watanabe, de harde
werkers, eigenlijk iedereen behalve de elite, ontvangen nu nul procent
(of iets wat daar in de buurt zit) op hun (spaar)rekeningen, en hebben
te kampen met een tekort aan inkomsten uit relatief veilige activa. Ze
worden gedwongen tot risicovolle beleggingen, zoals aandelen en
100-jaar oude Argentijnse obligaties, om hun boodschappen te kunnen
betalen en de huur te voldoen. Meer vraag naar risico, hoewel onder
dwang, en minder aanbod van activa dat te koop is.
Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om te zien dat de prijzen dan (fors)
omhoog gaan.... tot het moment daar is dat blijkt dat
zwaartekracht geen nepnieuws
is.
Bovendien zijn veel van deze historisch conservatieve beleggers, zoals
mevrouw Watanable en gepensioneerden, genoodzaakt om te bezuinigen op
hun consumptie om meer te sparen en hun pensioenterugval teniet te
doen, wat grosso modo de economische groei vertraagt, wat in feite
contraproductief is met de eigenlijke beleidsdoelstellingen van bewust
laaggehouden rentetarieven.
Aangemoedigd door politici zijn inmiddels investeerders ook nog
massaal eigenaar geworden van eengezinswoningen, die ze vervolgens in
de markt zetten voor verhuur, waardoor de aanbodcurve van de bestaande
huizen fors omlaag gaat. Dit heeft (maar dat wist de politiek van
tevoren) de prijzen opgedreven en ertoe geleid dat er een tekort aan
instap- en middenklasse eengezinswoningen voor jonge gezinnen is
ontstaan. De kosten van het bouwen van nieuwe huizen zijn ook
omhooggeschoten vanwege tekorten aan bebouwbare grond,
bouwwerkzaamheden en toegenomen winsten van projectontwikkelaars en
bouwbedrijven.
Hogere prijzen, lagere volumes - een klassieke negatieve aanbodcrisis.
Dat dit dramatisch gaat eindigen, is een gegeven. We zouden willen dat
we de exacte datum konden vaststellen waarop het kaartenhuis
ineenstort. Wel denken wij dat het veel dichterbij is dan de meeste
politici en beleidsmakers denken. In combinatie met sociale onrust,
internationale spanningen op militair gebied en handelsoorlogen is er
een explosieve mix ontstaan.
Zorg dan - als het zover is - dat u er op voorbereid bent.
