Corona-crisis brengt devaluatie van het westelijk mensbeeld zichtbaar

Overal waar de nadruk op het maximaliseren van de winst (voor enkelen) wordt gelegd in plaats van op het welzijn en de veiligheid van alle mensen in de samenleving, ontstaan er problemen en in noodgevallen - zoals wij nu ervaren - is er bijvoorbeeld een gebrek aan medische apparatuur, goed opgeleide en goed gemotiveerde (nog steeds te laag betaalde) medische professionals. Erger nog, er is een gebrek aan verbeeldingskracht dat een functionerende gemeenschap die zorgvuldig voor haar burgers zorgt, op de lange termijn meer waard is dan de stabiliteit van beurs en staatskundige boekhoudgegevens. Hoe het Westen afstevende op een maatschappij, waar geld belangrijker is dan het leven.

Terwijl de hashtag #NotDying4WallStreet inmiddels al vele malen is gedeeld op Twitter, maakte de zittende luitenant-gouverneur Dan Patrick, de op één na machtigste politicus in de staat Texas, deze week de volgende opmerking in een interview op Fox News:
"Als iemand mij zou vragen of ik nu naar buiten wilde gaan en mogelijk mijn leven riskeer om de Amerikaanse economie en onze manier van leven voor mijn kleinkinderen veilig te stellen, dan zou ik dat risico natuurlijk nemen en ik denk dat talloze andere grootouders in ons land net zo vaderlandslievend zouden handelen."

Deze uitspraak van een publieke figuur, die nauwelijks in minachting voor mensen is te overtreffen, wordt nog explosiever door het medium waarin het werd gemaakt. Fox News staat bekend als de huisomroep van president Trump, dus het is niet verwonderlijk dat deze een paar dagen later tijdens een persconferentie aankondigde dat het Witte Huis weer een andere koers zou varen in de strijd tegen het virus in de Verenigde Staten.

In tegenstelling tot welke medische expertise dan ook, waagde de president zich in de veronderstelling dat het corona-spook uiterlijk Pasen was afgelopen; de Amerikanen zouden dan terug kunnen gaan naar hun normale dagelijkse bezigheden, wat evenzeer zou moeten betekenen dat zij als consumenten van goederen en diensten de Amerikaanse economie konden stimuleren. Pasen wordt "een mooie tijd", zei Trump, en de kerken en winkelcentra van het land zullen weer vol zijn. Het heeft absoluut geen zin om de corona-crisis te bestrijden met therapie die uiteindelijk meer schade aanricht dan het virus zelf. Daarop komt zijn boodschap zo ongeveer op neer.

De door de Amerikaanse president genoemde schade is natuurlijk in de eerste plaats een economische. Trump wendt zij blik dagelijks meedogenloos naar de aandelenindexen, die hem de herverkiezing van de Republikeinen in de herfst zou moeten veiligstellen. Om deze reden gaf de president vanaf het begin af op de ernst van de pandemie, zodat zijn landgenoten dachten dat het niet meer was dan een vervelende snotterneus. Dat hij daarmee de gezondheid en het leven van duizenden Amerikanen in gevaar heeft gebracht, is in de tussentijd aangetoond door veel mensen in veel landen, en ook medici in de VS. Die vechten veelal een eenzame strijd in de grootste sociale en logistieke uitdaging van Washington sinds de Tweede Wereldoorlog.

De nonchalance waarmee de president en veel politici de economie nu boven het leven van mensen stellen, kan alleen maar schokken en verwijst naar alle relativistische trivialistische analyses van de ontwikkeling van de Verenigde Staten onder Trump op het gebied van naïviteit. Wat hier aan het werk is, is de koude logica van een kapitalistisch systeem dat is gekalibreerd - ook ten koste van mensenlevens - om de winst te maximaliseren. Aan de andere kant lijkt het bijna ongelooflijk dat de door de Republikeinen gedomineerde Senaat in het licht van deze ergste crisis sinds de Grote Depressie in de jaren dertig van de vorige eeuw een ondersteuningsfonds heeft voorgesteld, dat net als in 2001 en 2008 weer voornamelijk zal worden gebruikt door de grote bedrijven, de luchtvaartmaatschappijen die profiteren van ultragoedkope financiering. Verstrekt wordt aan de burgers echter een schijntje om de dreigende werkloosheid van 20%, de behoeften van mensen in de grootstedelijke gebieden en op het platteland, wier werkbasis als gevolg van de pandemie is verdwenen, te verlichten.

De huidige politieke en sociale crisis in de Verenigde Staten is niet alleen te wijten is aan Trump. Hoewel hij verreweg de meest incompetente president in de Amerikaanse geschiedenis lijkt te zijn, wiens narcisme en openlijke minachting voor mensen nauwelijks kan worden overtroffen (hallo Hillary!), zijn veel van de parameters die hebben geleid tot deze situatie, die levensbedreigend is voor het land, systemisch en gaan langer terug dan de ambtstermijn van Trump.

Amerika, en veel andere westerse landen hebben het gevolgd in de loop van de globalisering, ze hebben een vorm van just-in-time kapitalisme geperfectioneerd waarin niet langer voorzorgsmaatregelen kunnen worden genomen voor buitengewone gebeurtenissen zoals nationale en supranationale crises. Het enige dat telt, is het korte termijn manifesteren van economisch succes (of mislukken), de experts en de al lang niet meer onafhankelijke mainstream media, die de gebeurtenissen van de dag bepalen met hun analyses en voorspellingen.

Het stabiliserende effect van het systeem - en dit is ook een fenomeen dat nu wereldwijd waarneembaar is - is de fatale, schaamteloze verstrikking van de mainstream media en onderwijsinstellingen in dit systeem, die daardoor nauwelijks hun sociale functie als kritische correctiefunctie vervullen. En tenslotte geven de obscene winsten die mogelijk zijn in het tijdperk van het mondiale turbokapitalisme, een kleine groep grote bedrijven met een monopoliepositie de mogelijkheid om politici, de samenstelling van regeringen en dus de besluitvorming te beïnvloeden in het belang van het beheersen van de status-quo, hùn status-quo.

Overal waar de nadruk op het maximaliseren van de winst (voor enkelen) wordt gelegd in plaats van op het welzijn en de veiligheid van alle mensen in de samenleving, ontstaan er problemen en in noodgevallen - zoals wij nu ervaren - is er bijvoorbeeld een gebrek aan medische apparatuur, goed opgeleide en goed gemotiveerde (nog steeds te laag betaalde) medische professionals. Erger nog, er is een gebrek aan verbeeldingskracht dat een functionerende gemeenschap die zorgvuldig voor haar burgers zorgt, op de lange termijn meer waard is dan de stabiliteit van beurs en staatskundige boekhoudgegevens. Het lijdt geen twijfel dat een dergelijk zorgzaam economisch systeem - in de beste zin van het woord - reserves nodig heeft en gefinancierd moet worden. En met reserves bedoelen we echte reserves, en niet tekorten die "financierbaar zijn".

Bernie Sanders, de zelfbenoemde democratische socialist uit Vermont en concurrent voor de democratische kandidatuur voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november, wordt nooit moe van het benadrukken dat de huidige Amerikaanse politiek kan worden omschreven als socialisme voor de rijken. Telkens wanneer crises - of ze nu zelf zijn veroorzaakt of van buitenaf - de winstvooruitzichten verminderen of zelfs het voortbestaan ​​van systeemrelevante industrieën in gevaar brengen, helpt de Staat de bedreigde bedrijven met vele tientallen miljarden dollars. De bedrogen en uitgeputte burgers, zoals in de financiële crisis van 2008 het geval was, of de ouderen en zieken van 2020, blijven meestal met lege handen achter. Het feit dat de ouderen nu, althans volgens de luitenant-gouverneur van Texas op Fox News, worden gevraagd op te komen voor het voortbestaan ​​van dit diep onmenselijke systeem door hun leven daar voor te geven, markeert ook een beleid van geld in de VS waarover nog nooit eerder in deze duidelijkheid is gesproken: geld gaat vóór het leven!

We eindigen dit artikel met toch iets geruststellends. Zoals gisteren door verschillende media werd gemeld, stuurt "ontwikkelingsland" Cuba een brigade van medisch personeel naar landen als Italië, maar ook Venezuela, Nicaragua, Jamaica, Suriname en Grenada, om hen te helpen in de corona-crisis.
Het feit dat een groot Europees land als Italië weinig hulp krijgt van de EU of de VS, dan medische hulp accepteert van een klein Caraïbisch eiland dat al jaren door zijn Amerikaanse buurman is gesanctioneerd, is een opmerkelijke historische gebeurtenis. Het laat zien hoezeer dit kleine, economisch onderontwikkelde land zich verbonden voelt met internationale solidariteit en menselijkheid. Het is nog maar de vraag of Cuba's ongeëvenaarde gebaar in Washington zal worden waargenomen.





[27 maart 2020]

Afdrukken Doorsturen