De ministers van Financiën van de eurogroep hebben hun onderhandelingen over een injectie van 540 miljard euro in de Europese economie opgeschort tot donderdag. Nederland en Italië hebben de hakken in het zand gezet. Italië wil een greep in de kas doen zonder voorwaarden, terwijl Nederland voor Duitsland de kolen uit het vuur moet halen.
Het
Algemeen Dagblad
meldt:
De Italiaanse minister Roberto Gualtieri wil dat in het akkoord de
mogelijkheid om euro-obligaties uit te geven wordt opgenomen.
Nederland is faliekant tegen het uitgeven van gezamenlijke schuld en
heeft aan rijke Europese lidstaten het voorstel gedaan om een
tijdelijk noodfonds op te tuigen om landen als Italië en Spanje te
helpen de coronacrisis het hoofd te bieden. De Nederlandse bijdrage
aan dit fonds zou volgens minister Hoekstra ruwweg 1 miljard euro
bedragen.
...
Ook over het inzetten van 240 miljard euro aan kredietlijnen van het
Europees noodfonds ESM raken Nederland en Italië het niet eens.
Minister Wopke Hoekstra wil daar gefaseerd voorwaarden aan verbinden,
waar Rome dan weer fel tegen is. Nederland wordt openlijk gesteund
door Oostenrijk en Finland, zeggen ingewijden.
Het hoofd van de Eurogroep, Mário Centeno, was tevoren optimistisch
gestemd. Tijdens de bijeenkomst van de ministers van Financiën vandaag
werd gesproken over alle mogelijke instrumenten tegen de economische
crisis, had de Portugees eerder gezegd - en dat betekent dus ook de
corona-obligaties, beter bekend als de eurobonds.
Ten aanzien van dat laatste zien Nederland en in mindere mate Duitsland het anders.
Corona-obligaties en andere vormen van gezamenlijke schuld zijn taboe
voor onze minister van Financiën Wopke Hoekstra en zijn Duitse
evenknie Scholz. Nederland smijt zelfs liever een miljard over de
schutting naar Italië dan zich in te laten met corona-obligaties, werd
onlangs in Den Haag door premier Rutte gezegd.
Ook in Duitsland is het onderwerp - vooralsnog - taboe. Vooralsnog,
omdat Angela Merkel zich de kop gek laat maken door de zuidelijke
landen. In een gezamenlijke ingezonden artikel van Scholz en de Duitse
minister van Buitenlandse Zaken Maas in een Italiaanse krant komt het
woord corona-obligaties niet eens meer voor. De Duitsers houden zich
stil. Ingegraven vanuit hun diepe kuil laten zij zich niet van hun
kritische kant zien..... de belangen van de eigen industrie prevaleren
kennelijk boven een streng boekhoudkundig beleid.
De Fransen zien het totaal anders. Minister van Financiën Le Maire
bevestigde eerder deze week dat het niet mogelijk is zonder financiële
solidariteit. Hij dreigde zelfs de Eurogroepvergadering te laten
ploffen als de ministers van Financiën zich niet expliciet uitspreken
voor een Europees solidariteitsfonds. Dat vooral Frankrijk haar lasten
over de andere lidstaten wil herverdelen, blijkt uit onderstaande
tabel van de lidstaten van de EU in reatie tot Italië:
Voor europese banken dreigen grote kredietverliezen, niet alleen
door binnenlandse markt. Alleen al in Italië staat € 316 miljard aan
leningen op het spel voor Franse banken. Voor ons land gaat het om €
21,5 miljard. Het kan verklaren waarom de Fransen zo fel voor euro-obligaties
zijn.
De zuidelijke lidstaten gaan vol op het orgel van de solidariteit,
maar de vraag is: solidair zijn met wat? Met de pensioenleeftijd van
de burgers? In dat geval zijn we meteen voorstander, want het zou een
(forse) verlaging van de pensioengerechtigde leeftijd in ons land
inhouden. Solidair met de forse omvang van het zwart geld circuit in
die landen? Maar geldt solidariteit ook omgekeerd, dus dat het Noorden
dat van het Zuiden kan verlangen. Dus solidariteit op het vlak van
opdraaien voor je eigen schulden?
De Duitse sociaal-democraten en de Groenen in het Europees
nepparlement hebben óók voor een dergelijk fonds gestemd. "Uiteindelijk
heb je corona-obligaties nodig die een fonds financieren", zegt Sven
Giegold, de financiële "deskundige" van de Duitse Groenen in het EP.
Ook Spanje mengt zich in de discussie. Volgens Jonás Fernandéz, een
socialistisch EP-lid uit dat land, heeft men een duidelijke toezegging
nodig om het Europese project verder te ontwikkelen. Het Franse plan
is de beste basis, volgens hem. Andere voorstellen - zoals het gebruik
van het ESM reddingsfonds - zijn niet geschikt omdat ze elk land het
vetorecht geven. Zoals bekend willen de zuidelijke lidstaten wel het
nodige geld binnenharken, maar tevens de eigen tekorten en lasten
uitstrooien over de hele eurozone.
En dat is precies de reden waarom vooral Nederland, Finland en
Oostenrijk (netto-bijdragers aan de EU) voorstander
zijn van het ESM. Berlijn wil eventueel nog wel wat water bij de wijn
doen: Scholz zou zelfs bereid zijn af te zien van de gebruikelijke
strikte voorwaarden - bezuinigingen, sociale bezuinigingen, etc.
Het
is de eerste stap voor het invoeren van eurobonds. De burgers in de
hier genoemde landen willen het niet, maar hun regeringen zullen
straks gedwongen zijn toe te geven, want niemand wil het uiteenvallen
van de Europese Unie op zijn geweten hebben. Van die wetenschap zullen
daarom Frankrijk, Italië en Spanje een signaal van solidariteit eisen
- ook en vooral uit Nederland.
En dat signaal is niet het ESM.
[8 april 2020]
