Bill Gates bouwde een wereldwijd imperium op rond zijn technologieën en "filantropische" bedrijven, waarvan de omvang tegenwoordig steeds duidelijker wordt. Zijn absolute rijkdom heeft het voor hem mogelijk gemaakt om zèlf een echte supermacht te worden. Hij werd niet alleen de grootste financier van de Wereldgezondheidsorganisatie en de ongekozen mondiale gezondheidstsaar in het licht van Covid-19, maar hij oefent ook grote invloed uit op het mondiale voedselsysteem. Vandaag: Afrika.
In december 2019 werd Agnes Kalibata, presidente van de Alliantie voor
een Groene Revolutie in Afrika (AGRA), door de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties aangesteld als speciale gezant voor de VN-top over
voedselsystemen (World Food Summit) in 2021. Na dit bericht over de
benoeming van Kalibata hebben 176 maatschappelijke organisaties en
boerengroepen van 83 landen een open brief naar de secretaris-generaal
van de VN, António Guterres, gestuurd, waarin aangedrongen werd op het
intrekken van de benoeming van Kalibata vanwege haar nauwe banden met
het bedrijfsleven.
Deze brief werd gevolgd door een tweede verklaring ondertekend door
meer dan 500 organisaties, academici en sociale bewegingen, die
dezelfde zorgen hadden over de nominatie, en over de algemene aanpak
van de top in december 2019.
Maatschappelijke organisaties stelden dat de benoeming van mevrouw
Kalibata een duidelijk belangenconflict weerspiegelt aangezien AGRA de
belangen van de agribusiness behartigt. CSO's stellen dat haar
benoeming “fundamenteel in strijd is met het VN-Handvest en met
intergouvernementele beslissingen over duurzame ontwikkeling, de
klimaatnoodsituatie en de uitbanning van armoede en honger.
Het zal ertoe leiden dat transnationale ondernemingen (TNC's)
preferentiële toegang tot het VN-systeem krijgen en de VN permanent
associëren met TNC's, waarbij de kernactiviteiten van een aantal TNC's
verslechteringen hebben kunnen (laten) aanbrengen op sociaal,
economisch en milieugebied, en vooral bij crises waarmee de wereld te
maken heeft.
Deze bezorgdheid over de nominatie van Kalibata werd grotendeels
bevestigd door Kalibata's top-down benadering van het organiseren van
de Summit en haar uitsluiting van de meest getroffenen (als gevolg van
voedselonzekerheid en ondervoeding in het planningsproces).
In reactie op de twee brieven van het maatschappelijk middenveld
hebben twaalf personen die verschillende ontwikkelingsbanken,
academische instellingen en de particuliere sector vertegenwoordigen,
een brief gestuurd naar de secretaris-generaal van de VN waarbij zij
hun steun uitspraken voor de benoeming van Kalibata voor deze functie.
In deze brief werd de nadruk gelegd op de leiderschapskwaliteiten en
het werk van Dr. Kalibata, haar ethiek, vermogen tot luisteren en
andere kwaliteiten.
AGRA Watch analyseerde de ondertekenaars en ontdekte dat van de in
totaal 12 ondertekenaars er 11 eerdere of huidige banden met de Gates
Foundation hadden. In sommige gevallen werden organisaties
rechtstreeks gefinancierd door de Gates Foundation en in andere
gevallen werden door de Gates Foundation specifieke programma's,
waarin de ondertekenaars een rol hadden gespeeld, financieel gesteund.
Eén organisatie werd gefinancierd door AGRA, dat dan weer gefinancierd
wordt door de Gates Foundation.
Deze bevindingen illustreren maar weer eens de invloed van de Bill and
Melinda Gates Foundation (BMGF) op mondiaal voedsel- en landbouwbeleid.
AGRA Watch heeft herhaaldelijk de rol van de BMGF in het beïnvloeden
van de landbouwontwikkeling, die de afgelopen jaren enorm is gegroeid,
gerapporteerd. Ook dat Gates' Foundation invloed wil uitoefenen, niet
alleen door het financieren van projecten en het vormgeven van
expertise, maar ook in financiering van de bestuursplatforms die het
voedsel- en landbouwbeleid bepalen.
Deze rol van de BMGF in het aansturen van beleidsbeslissingen op basis
van het eigen en technologische model van landbouwontwikkeling
wordt vaak over het hoofd gezien. Hoewel het dus lijkt alsof Kalibata
de steun had van een dozijn verschillende en onafhankelijke individuen
of groepen, zijn er In werkelijkheid slechts twee stemmen die vóór
haar benoeming pleitten. Het komt neer op de stem van Bill % Melinda
Gates, vermenigdvuldigd met elf. Bovendien, aangezien zijn naam nooit
wordt genoemd, zijn niet-ingewijden over het algemeen van mening dat
Bill Gates er op geen enkele manier bij betrokken is.
Hieronder beschrijven we de connecties met de ondertekenaars van de
brief en de stichting van Bill en Melinda Gates:
AGRA Watch vond drie soorten connecties tussen ondertekenaars van de
brief en de Gates Foundation. Elk van deze categorieën wordt hieronder
beschreven.
1. Directe financiering van de Gates Foundation aan organisaties
vertegenwoordigd door ondertekenaars. De organisaties die zijn
aangesloten bij de volgende personen hebben directe financiering
ontvangen van genoemde stichting:
• Debisi Araba: The International Center for Tropical Agriculture (CIAT)
• Simeon Ehui: World Bank
• Peter Matlon: Cornell University
• Ousmane Badiane: African Agricultural Technology Foundation (AATF)
• Gordon Conway: Imperial College London
• Njuguna Ndung’u: African Economic Research Consortium (AERC)
• Martin Fregene: African Development Bank (ADB)
• Joyce Cacho: Corporate Council on Africa (CCA)
• Rhoda Tumusiime: African Union Commission (AUC)
• Sheryl Hendriks: Malabo Montpellier Panel
2. Indirecte financiering van de Gates Foundation voor specifieke
programma's die zijn aangesloten bij ondertekenaars.
Ismahane Elouafi, directeur-generaal van het International Center for
Biosaline Agriculture (ICBA), heeft Arab
Women Leaders in Agriculture (AWLA) geïnitieerd, een programma
ondersteund door de stichting.
Sheryl Hendriks was programmavoorzitter op de conferentie van de
Universiteit van Pretoria (die mogelijk gemaakt werd door een
BMGF-subsidie) getiteld “Bevorderen Agriculturele transformatie in
Afrika: capaciteitsversterking bij beleidsanalyse”.
3. Financiering door AGRA aan organisaties vertegenwoordigd door
ondertekenaars.
Rhoda Tumusiime staat vermeld in de Board of Trustees van IITA
(International Institute of Tropical Agriculture), dat is een
organisatie die wordt gefinancierd door AGRA. IITA's jaarverslag 2017
verwijst naar investeringen die zijn gedaan door AGRA aan IITA voor
een bedrag van $ 285.000 in 2017 en $ 587.000 in 2016.
Over AGRA kunnen we zeggen dat het veertien jaar geleden werd
opgericht door de Bill & Melinda Gates Foundation en de Rockefeller
Foundation. De Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika (AGRA)
heeft tot doel Afrika zijn eigen groene revolutie in
landbouwproductiviteit te brengen (en daar komt-ie!) gewapend met
commerciële zaden, meststoffen en pesticiden met een hoge opbrengst (voor
de betrokken ondernemingen). Voor AGRA was het doel om de
productiviteit en het inkomen tegen 2020 (waar we nu zijn) voor 30
mljoen kleine boerenfamilies te verdubbelen en tegelijkertijd de
voedselonzekerheid in 20 landen te halveren. Helaas is er in die
veertien jaar in kwestie geen stijging van de productiviteit geweest
en het aantal ondervoede mensen in de dertien doellanden van AGRA
steeg met 30%, en dat van Rwanda bijvoorbeeld, "het hongerige kind van
Afrika", steeg met 15%.
Zelfs waar de productie is toegenomen, zoals in Zambia, heeft de
maïsproductie, die bijna verdrievoudigd is, niet geleid tot enige
vermindering van armoede of honger op het platteland. Kleine boeren
profiteerden er niet van; armoede en honger zijn ongelooflijk hoog
gebleven, met 78% van de Zambianen op het platteland die in extreme
armoede leven.
Hoewel het maar één persoon is financiert Bill Gates zóveel bedrijven
en organisaties (ook Nederlandse NGO's en universiteiten) dat zijn
invloed enorm is versterkt en door zijn enorme vermogen is hij in
staat om op sluwe wijze zijn keuzes op te leggen aan bijna alles en
iedereen.
U moet bedenken dat heel vaak bij ondernemingen en organisaties er
uiterlijk veel verschillende actoren betrokken zijn, terwijl Bill
Gates in feite de rode draad is die door de meeste of allemaal loopt.
Het AGRA Watch-rapport is een perfect voorbeeld als we het verhaal van
Agnes Kalibata hierboven als voorbeeld nemen. Overigens is er wat
vreemds aan de hand met Agnes Kalibata is er nergens een geboortejaar
van haar te vinden, en een kortstondig onderzoek in deze richting
heeft niets opgeleverd.
Ze werd door velen geprezen om haar prestaties als predikant, maar
sommige mensenrechtengroepen bekritiseerden haar omdat financiële
steun alleen werd gegeven aan boeren die het regeringsbeleid van
ruilverkaveling volgden.
Kalibata is sinds 2008 lid van de Raad van Bestuur van het
International Fertilizer Development Centre (IDFC), waar ze voorzitter
is van het Africa Committee en lid is van het Executive Committee en
het Audit Committee. Ze is ook lid van talrijke nationale en
internationale besturen, onder meer voor de Universiteit van Rwanda,
Africa Risk Capacity, de Global Agenda Council van het World
Economic Forum, en de World Commission on Adaptation.
In dit rapport zijn slechts enkele van de vele verbanden tussen de
Gates Foundation en degenen die de benoeming van Kalibata als hoofd
van de VN-top over voedselsystemen hebben gesteund, aangetoond.
Terwijl honderden maatschappelijke organisaties opriepen de benoeming
ongedaan te maken waren er slechts twaalf ondertekenaars die bereid
waren haar benoeming te steunen,personen die bijna allemaal directe
begunstigden waren van de Gates Foundation.
AGRA Watch maakt zich al jaren zorgen over de invloed van de Bill &
Melinda Gates Foundation op de agribusiness: één van zijn vele
onderzoeksrapporten is bijvoorbeeld het rapport uit 2010 getiteld "The
Revolving Door: The Monsanto-Gates Ties", waarin de directe banden
tussen de Bill & Melinda Gates Foundation en de vertegenwoordigers van
Monsanto worden beschreven. Een ander rapport uit 2010, getiteld "De
banden van de Gates Foundation met Monsanto en de ontwikkeling van
transgene gewassen in Kenia", benadrukt ook de banden tussen de Gates
Foundation en Monsanto (thans onderdeel van Bayer).
AGRA Watch werd in 2008 opgericht om de deelname van de Gates
Foundation bij de Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika (AGRA)
aan te vechten en om duurzame agro-ecologische alternatieven te
ondersteunen die al in Afrika worden toegepast. Sinds de bemoeienis
van het Westen (in dit geval Bill Gates) zijn we getuige geweest van
de versnelling van het gebruik van genetische manipulatie als
oplossing voor honger in Afrika, de criminalisering van Gates'
tegenstanders als eco-imperialisten die niet bereid zijn
wetenschappelijke vooruitgang te accepteren, en misplaatst respect
voor filantropische ondersteuning voor bedrijfsoplossingen voor
wereldwijde voedselproblemen.
Wat betreft de financiering voor de ontwikkeling van genetisch
gemodificeerde voedingsmiddelen: die is ontworpen om "rijker te zijn
aan bepaalde voedingsstoffen". Het probleem is dat deze gewassen de
lokale diversiteit vervangen door een paar genetisch gemodificeerde
variëteiten die zelfs geen rekening houden met de lokale
omstandigheden. Dus door aan te dringen op het creëren van “verrijkte”
gewasvariëteiten, neemt de biodiversiteit af en verergert de
ondervoeding.
De Gates Foundation en AGRA-beurzen blijven gericht op opbrengst, en
bereiden Afrika voor op een systeem dat is afgestemd op de behoeften
van de winstzoekende commerciële boer en gericht op opbrengst in
plaats van gericht op de kleine boer die verschillende gewassen
produceert voor een lokale gemeenschap. Een andere kwestie betreft de
financiering door Bill Gates van Europese en Amerikaanse grote
concerns in plaats van Afrikaanse onderzoeksorganisaties en
wetenschappers, ook al worden de programma's in Afrika uitgevoerd.
AGRA heeft ook bijna $ 1 miljard aan bijdragen ontvangen, waarvan het
overgrote deel afkomstig is van de Gates Foundation, maar ook
belangrijke bijdragen van donorregeringen, waaronder de Verenigde
Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en andere landen. AGRA
heeft meer dan $ 500 miljoen aan subsidies uitbetaald om zijn visie op
"gemoderniseerde" Afrikaanse landbouw te promoten, vrij van de
onderontwikkelde technologie en lage opbrengsten.
Zakelijke belangen worden duidelijk verwoord in het programma van AGRA,
zoals hieronder te zien is.
Wat in dit artikel nog niet genoemd is, maar waar we eerder over
schreven, is het streven van het Westen om het hele Afrikaanse
continent te beroven van haar grondstoffen, en de burgers er
afhankelijk te maken door de activiteiten van de "Better than cash
alliance". Boeren in bijvoorbeeld Zambia worden gedwongen leningen af
te sluiten om kunstmest en zaden te kopen, daarbij financiële
ondersteuning krijgen van het Westen (hallo, koningin Maxima!)
inclusief een creditcard. Het Afrikaanse continent wordt de proeftuin
van een cashloze samenleving, waar ook Bill Gates erg in is
geïnteresseerd. O ja, wanneer de verwachte opbrengsten van de boeren
uitblijven, kunnen zij hun schulden niet meer terugbetalen, waarna de
grote concerns voor een appell en een ei hun slag kunnen slaan. Ook zó
werkt westerse ontwikkelingshulp.
Dit alles roept kritische vragen op over de rol van Bill Gates bij het
vormgeven van de agenda van de UN Food Systems Summit en de resultaten
ervan. Zoals AGRA Watch en anderen hebben gedocumenteerd heeft de
Gates Foundation zich bijna vastberaden gericht op een top-down
benadering van agro-industriële ontwikkeling op het Afrikaanse
continent, met weinig aandacht voor de eisen en wensen van
kleinschalige producenten of arbeiders in de voedselketen. Als
dit de aanpak is van de UN Food Systems Summit zal het leiden tot
grote invloed van (westerse) ondernemingen op het wereldwijde
voedselsysteem, waardoor boeren en de ecologische gezondheid van onze
planeet zal worden bedreigd.
[28 augustus 2020]