Europese politiek op laag niveau

De EU bevindt zich midden in de ergste crisis in haar geschiedenis - de Europese Commissie loopt achter op het gebied van gezondheids- en economisch beleid. Zelfs in het buitenlands beleid gaat er van alles mis. Het handelen van de commissie en politici straalt een en al incompetentie uit - wat rampzalig kan uitwerken voor de nabije toekomst.

Na het mislukte bezoek van de EU-vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken Josep Borrell aan Moskou, brak in Brussel een gewelddadig geschil uit over het buitenlands beleid en de verdere koers van de EU tegenover Rusland. Het conflict is een last voor de "geopolitieke commissie" rond EC-voorzitster Ursula von der Leyen en leidt tot spanningen in het Europees nepparlement.

In een brief aan Von der Leyen eisten 81 voornamelijk Oost-Europese leden van het Europees nepparlement het aftreden van Borrell en een harde lijn richting Moskou. "Wij zijn van mening dat de voorzitter van de Europese Commissie moet optreden als de heer Borrell niet vrijwillig ontslag neemt", aldus de ongebruikelijke brief, die mede werd ondertekend door de Nederlandse parlementariërs Van Dalen en Derk-Jan Eppink (JA21). De meerderheid van de parlementsleden bleef echter achter de Spanjaard staan - althans voorlopig. "Het is te vroeg om ontslag te eisen", zei de Duitse CSU-parlementariër Niebler. Borrell maakte een "gênante verschijning" in Moskou en wordt "onder de loep genomen".

De reden van deze commotie: Borrell werd op een persconferentie in Moskou door zijn Russische ambtgenoot Sergei Lavrov te kakken gezet. Vier dagen geleden meldde de Volkskrant over deze zaak het volgende:
"De buitenlandchef van de EU, Josep Borrell, heeft zijn omstreden tweedaagse bezoek aan Moskou zaterdag verdedigd en een oproep gedaan de dialoog met de Russen gaande te houden. Hij voegde eraan toe dat Europese diplomaten contact hebben gehad met de advocaten van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny, die is veroordeeld tot 3,5 jaar gevangenisstraf, waarvan hij nog twee jaar en acht maanden moet uitzitten. "
We lezen het en horen en zien het in de mainstream media, keer op keer: oppositieleider Navalny. Dat zou hetzelfde zijn als te zeggen dat Kees van der Staaij de oppositieleider in ons land is. Navalny heeft in Rusland zo'n 2% van de kiesgerechtigden achter zich staan. Daar spreekt men niet over, en ook niet over het feit dat Navalny werd veroordeeld voor fraude en corruptie (terwijl men hem in het Westen prijst als corruptiebestrijder) waarbij hij zich tweemaal per maand moest melden bij de Russische politie vanwege het deel van zijn straf die hem voorwaardelijk werd opgelegd.
Eergisteren lazen we in dezelfde Volkskrant het volgende:
"EU-buitenlandchef Josep Borrell zal de lidstaten vragen om nieuwe sancties af te kondigen tegen Rusland, in reactie op de veroordeling van oppositieleider Aleksej Navalny. De sancties zullen op 22 februari worden besproken in de Raad van Europese ministers van Buitenlandse Zaken.
Dat zei Borrell dinsdag in het Europees Parlement, waar hij stevig onder vuur werd genomen vanwege zijn recente, door critici als mislukt beschouwde bezoek aan Moskou. ‘Dit rampzalige bezoek schaadde Europa en uw persoon. We hebben er nog nooit zo zwak en onnozel uitgezien’, zei de Belgische parlementariër Hilde Vautmans van het liberale Renew Europe.
Borrell werd vooral verweten dat hij zich liet vernederen op een persconferentie met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. Terwijl Borrell vriendelijke woorden sprak over het coronavaccin Spoetnik, dat hij ‘goed nieuws voor de mensheid’ noemde, beschreef Lavrov de EU als een ‘onbetrouwbare partner’. Borrell werd verder geschoffeerd doordat tijdens zijn bezoek drie Europese diplomaten werden uitgewezen omdat zij bij een demonstratie van de oppositie aanwezig waren geweest. De EU-buitenlandchef werd daar niet van op de hoogte gesteld en moest het nieuws via sociale media vernemen. ‘Een dikke middelvinger van Rusland’, zei Peter van Dalen, Europarlementariër van de ChristenUnie. Als represaille wezen Duitsland, Zweden en Polen maandag een Russische diplomaat uit."

Wat in de mainstream media niet te lezen valt is welke mededelingen Lavrov in petto had voor zijn tegenhanger. Er wordt bijna niets over gemeld - want ze zijn nogal onaangenaam voor overtuigde Europeanen. Lavrov hield de EU een spiegel voor - en maakte twee opmerkingen.
Boodschap nummer één: er is ook politiegeweld in het Westen. Om dit te onderstrepen, had het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken speciaal een video voorbereid die onder meer scènes liet zien van de gele hesjesprotesten in Frankrijk. De politie in Parijs had extreem gewelddadig gehandeld. Ook in ons land schroomt men trouwens niet om de politie geweld te laten gebruiken bij demonstraties (dat wil zeggen: politiek niet-gewenste demonstraties).
Boodschap nummer twee: het westerse sanctiebeleid deugt niet. Lavrov confronteerde Borrell met de Amerikaanse sancties tegen Cuba om dit te illustreren. Een slimme zet - omdat de EU de Amerikaanse sancties verwerpt, is Borrell's thuisland Spanje daar bijzonder heftig over.

Het was "onaanvaardbaar" dat Navalny onmiddellijk na zijn terugkeer in Rusland in hechtenis werd genomen, schreef de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel,  op Twitter. Een "politisering" van de rechterlijke macht is onaanvaardbaar, zei Borrell, zelf Spanjaard, in wiens thuisland de rechterlijke macht extreem gepolitiseerd is (denk maar aan de gevangen gezette journalisten en politici in Catalonië).

Dat was dan ook reden voor de Catalaanse politicus Puigdemont om te klagen over de "dubbele maatstaven" van de EU. De situatie in Moskou is ernstig, maar in zijn land - Catalonië of Spanje - nog ernstiger, zei Puigdemont. Er zijn niet één, maar negen "politieke gevangenen". En die werden niet veroordeeld tot slechts twee en een half jaar gevangenisstraf, zoals Kremlin-criticus Nawlany. Nee, ze moeten negen tot dertien jaar in de gevangenis zitten. "De EU past dubbele maatstaven toe", bekritiseerde de separatistische leider, die door Spanje wordt gezocht met een arrestatiebevel. Borrell zou moeten aftreden. aldus Puigdemont.

Puigdemont's aanval is pittig. Enerzijds weigert de EU tot op de dag van vandaag Spanje te veroordelen voor zijn onderdrukking in Catalonië. Het Europees nepparlement kijkt ook de andere kant op; Puigdemont kan niet eens rekenen op zijn parlementaire immuniteit.

Borrell, die Moskou de les wilde lezen aangaande burgerrechten, is één van die Spaanse politici die de onderdrukking van de onafhankelijkheidsbeweging in Catalonië in Madrid steunen. Tot nu toe dachten de Brusselaars altijd dat dit een probleem zou kunnen worden als het om Kosovo gaat. Spanje blijft standvastig weigeren het land dat ooit toebehoorde aan Servië te erkennen. Niemand had er rekening mee gehouden dat er een schandaal over Rusland zou ontstaan. En dat Puigdemont (o, de horror!) Borrell de oren zou wassen  nog minder...

Hij is een voormalige Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, leider van de centrumlinkse Spaanse Socialistische Arbeiderspartij van het land en parlementslid. Hij was van juli 2004 tot januari 2007 voorzitter van het Europees nepparlement. Borrell is met 73 jaar het oudste lid van de commissie Von der Leyen. Soms lijkt hij te worstelen met zijn gehoor en heeft hij moeite om de vragen van journalisten op te volgen tijdens persconferenties. Op andere momenten lijkt hij moeite te hebben met Engels - hoewel hij de taal goed spreekt, voelt hij zich veel comfortabeler in het Spaans of Frans. Op een persconferentie na een bijeenkomst van de Raad Buitenlandse Zaken vorige maand, gleed hij per ongeluk in het Spaans in antwoord op een vraag in het Frans, waarna hij ongeveer 25 seconden sprak voordat hij zichzelf betrapte. "Ik spreek Spaans, maar het maakt niet uit, ik weet zeker dat er vertaling is, niet?" zei hij lachend. "Sorry, ik ben overgestapt op Spaans. Ik weet niet waarom." Je hebt van die mensen voor wie het beter is om met op tijd met pensioen te gaan.....

Naar verluidt had Borrell (foto) geklaagd dat "de Russische regering zijn komst niet wilde aangrijpen om een constructievere dialoog met de EU te voeren". Dit heeft gevolgen. Zo drijft Brussel politiek op wereldmachtniveau. De eerste details zijn al uitgelekt. Bekend werd dat de EU-landen nauw samenwerken met aanhangers van Kremlin-criticus Navalny om sancties in te stellen tegen hoge Russische functionarissen en vertrouwelingen van president Poetin. Misschien dat zij dan ook eindelijk sancties kunnen opleggen aan het Verenigd Koninkrijk vanwege de gevangenschap en marteling van Julian Assange - maar dit terzijde. En ondertussen - terwijl Brussel gewoon olie op het vuur blijft gooien - Rusland verwijten dat die zich mengt in binnenlandse aangelegenheden van andere landen.

Navalny's medewerkers Leonid Volkov en Vladimir Ashurkov zouden maandag in een videoverbinding met EU-vertegenwoordigers een "pakket van persoonlijke sancties" hebben aangekondigd tegen de "naaste kring" van Poetin-aanhangers. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft al over "verraad" gesproken. Letland heeft al zijn eigen sancties opgelegd. Na het tijdelijke verbod op Rossiya RTR stopte het land met het uitzenden van 16 extra Russisch-talige televisiekanalen. Over deze groteske vorm van censuur van een EU-lidstaat hoor je onze "volksvertegenwoordigers" niet (Letland heeft een grote Russisch-sprekende minderheid die door het land als statenloos wordt beschouwd).

De Nederlandse socialistische Europarlementariër Kati Piri zei dat Moskou Borrell's bezoek had "misbruikt" om de Europese Unie te vernederen en te beledigen, maar probeerde de schuld af te leiden van Borrell - die uit dezelfde politieke familie komt - naar EU-landen, die volgens haar hadden gefaald. Zij wil overeenstemming bereiken over een hardere lijn tegen Rusland en hekelde dubbelzinnige signalen die waren afgegeven door projecten zoals de Nord Stream 2-gaspijpleiding te ondersteunen.

Er zijn voortekenen dat de EU zich voorbereidt om te breken met Poetin en zijn "machtsstructuur", zoals Borrell het uitdrukte. "We bevinden ons ook geopolitiek op een kruispunt", waarschuwde hij. Het transatlantische bondgenootschap zou niet lang op zich laten wachten, en dan gaat het regelrecht terug naar de tijd van de Koude Oorlog. Dat het die kant uitgaat is zo goed als zeker.
De uitspraken van Borrell wijzen ook in de richting van een confrontatie. "Ik maak me grote zorgen over het perspectief van de geostrategische keuzes van de Russische autoriteiten en de implicaties van hun acties", zei hij. "We staan op een kruispunt in onze betrekkingen met Rusland. En de keuzes die we zullen maken, zullen de internationale machtsdynamiek van deze eeuw bepalen." Of je Jens Stoltenberg van de NAVO hoort praten....
De EU wil het een en ander coördineren met de nieuwe Amerikaanse regering en alles wijst erop dat de Amerikaanse president "Sleepy Joe" Biden vanaf het begin een confronterende koers met Rusland voert. Onze transatlantici willen deze kans natuurlijk niet missen. Ten aanval!

Terwijl Borrell voorbereidingen treft om de Russische Beer op de knieën te krijgen (lol) flirt de Duitse bondskanselier Merkel met de Turkse sultan Erdogan. In een videoverbinding bevestigde Merkel het belang van stabiele en constructieve relaties, zei haar woordvoerder. Het voorzitterschap in Ankara maakte bekend dat Erdogan zijn hoop had uitgesproken op een versoepeling van de relatie met de EU. Met het oog op de EU-top eind maart zou de Turkse president graag een “positieve agenda” zien in de Turks-Europese betrekkingen.
Rusland staat ook op de agenda op dezelfde top.... en alles wat Erdogan heeft uitgevreten en nog steeds doet telt niet meer.

In dit kader moeten we ook het bezoek van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Maas aan Ankara zien. Drie dagen vóór een bezoek van de Turkse chef-diplomaat Cavusoglu aan Brussel, was het kennelijk een kwestie van het bepalen van de Duitse agenda voor toenadering tot Turkije. De EU kan dan volgen (want hoewel Berlijn groot voorstander s van de Europese Unie, moet het wel een Europese UNie zijn onder Duitsche führung. Von der Leyen is niet voor niets op die plek gezet). Men wil de betrekkingen tussen Duitsland en de EU naar Turkije “duurzaam in een constructieve toekomstgerichte ontwikkeling” brengen, zei Maas tegen de “beste Mevlüt”. Hij zei niets over de flagrante schendingen van de mensenrechten die onmiddellijk tot sancties elders leidden (zie hierboven).






[Links, bronnen en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]



[10 februari 2021]





Afdrukken Doorsturen