De Britse uitgeverij HarperCollins zei dinsdag dat ze zich “met alle macht zullen verdedigen” tegen een aanklacht wegens smaad. De aanklacht is ingediend door de Russische oligarch Roman Abramovitsj. De aanleiding zou een boek van de uitgeverij zijn dat beweert dat hij de voetbalclub Chelsea FC zou hebben gekocht op bevel van het Kremlin.
Thank you @navalny for the reference to 'Putin's People' in your incredible investigation. https://t.co/p99MToYoSD Спасибо огромное! pic.twitter.com/5J3m1xIi1E
Onlangs schreef
het Belgische Nieuwsblad
o.m. het volgende:
In het boek ‘Putin’s People’, gepubliceerd in
2020, beweert journaliste Catherine Belton dat de Russiche president
Vladimir Poetin toezicht had op een enorme stroom zwart geld. Dat geld
zou worden gebruikt om de invloed van Rusland in het buitenland uit te
breiden.
Uit haar onderzoek blijkt onder meer dat Poetin Abramovitsj
persoonlijk had gevraagd om in 2003 Chelsea FC te kopen. Onder zijn
presidentschap groeide de Britse club uit van een club in
moeilijkheden, tot een reus in het Europese voetbal.
“Het boek bevat een aantal valse en lasterlijke beweringen over mij.
Vooral in betrekking met mijn overname van Chelsea Football Club,” zei
Abramovitsj maandag in een verklaring. In het boek “wordt ten onrechte
beweerd dat onze cliënt corrupt heeft gehandeld,” voegden zijn
advocaten Harbottle en Lewis er nog aan toe.
“We kunnen bevestigen dat HarperCollins en Catherine Belton gedagvaard
worden door Roman Abramovitsj,” meldde de uitgeverij dinsdag op
Twitter. De auteur en de uitgeverij zijn van plan om “het recht op
schrijven over zaken van openbaar belang met alle macht te verdedigen,”
waarschuwde HarperCollins.
Roman Abramovitsj, 54, heeft belangen in de metaalindustrie, waar hij
zijn fortuin maakte in de jaren na de Sovjet-Unie. Hij heeft zich
publiek onthouden van de Russiche politiek nadat Vladimir Poetin aan
de macht kwam. Het fortuin van de zakenman, die enkele jaren geleden
nog Israëlisch staatsburger werd, wordt door het tijdschrift Forbes
geschat op meer dan 14 miljard dollar.
Er zijn slechts een paar nauwgezette verslagen dat een Engelse
journalist genaamd Catherine Belton de maker was van Russische
oligarch- en regime-veranderende complotten toen ze een
Moskou-verslaggever was voor de Financial Times, en sinds ze naar
Reuters verhuisde heeft ze een boek gepubliceerd met de titel: "Putin's
People: How the KGB Took Back Russia and Then Took on the West".
Eén van die verslagen is van de hand van Roman Abramovitsj – die is nu
in handen van het High Court in Londen.
We beginnen ons verhaal in 2008, en volgen de banden van Belton met de
oligarchen Mikhail Khodorkovsky, Oleg Deripaska, Suleiman Kerimov en
vooral Sergei Pugachev. In 2009 won Belton de Cat’s PAW
(Personal Abasement Award) voor het publiceren van materiaal over
Kerimov, waarmee hij de inspanningen van de toekenningscommissie om
verificatie van haar beweringen te verkrijgen, weigerde. De recensie
van haar boek, gepubliceerd in april 2020, is de enige in druk
verschenen uitgave die de verzinsels ervan identificeert als een
religieus traktaat voor “mensen die in het werk van de duivel geloven
en die worden betaald om andere mensen te overtuigen hetzelfde te
geloven." In het verhaal van Belton en Pugachev is Vladimir
Poetin de duivel. Hem uitdrijven is hun missie.
Abramovitsj is tot dezelfde conclusie gekomen. Vanaf een jaar geleden
klaagden zijn vertegenwoordigers over de beweringen van Belton en
waarschuwden ze haar dat ze haar zouden aanklagen als ze het liegen
niet zou stoppen. Belton en haar Londense uitgever HarperCollins,
eigendom van Rupert Murdoch, "weigerden zich te verontschuldigen voor
de voortzetting van de publicatie van de beklaagde woorden, deze te
corrigeren of zelfs op te schorten, ondanks dat [Abramovitsj] ze op de
hoogte had gesteld van de valse en lasterlijke aard van de
aantijgingen kort na de elektronische publicatie van het boek en
voorafgaand aan de eerste publicatie van de papieren versie van het
boek." Dat was tussen 2 april en 16 april 2020, volgens Hugh Tomlinson
QC, de raadsman van Abramovitsj.
Bijna een jaar later, op 22 maart jl., diende Abramovitsj een aanklacht
in bij het High Court tegen Belton en HarperCollins. De tekst van de
oorspronkelijke claim is zojuist vrijgegeven door de griffie van de
rechtbank.
"Het politieke klimaat is er één van diepe achterdocht en wantrouwen
jegens president Poetin en de Russische staat", schrijft Tomlinson
voor Abramovitsj, "met als resultaat dat beschuldigingen dat de eiser [Abramovitsj]
een nauwe en corrupte relatie heeft met president Poetin en heimelijk
handelt. onder zijn leiding onvermijdelijk zeer ernstige schade
toebrengen aan de reputatie van de eiser." Belton en haar
uitgever, zegt Tomlinson beschuldigend, "hebben de reputatie van de
eiser ernstig geschaad en hem schade berokkend."
Abramovitsj eist schadevergoeding, inclusief verzwarende of
strafrechtelijke schadevergoeding, samen met een stop van de
circulatie van het boek en alle juridische kosten. Als Abramovitsj wint
tijdens het proces, en afhankelijk van hoe lang en duur de procedure
zal zijn, schatten Londense advocaten dat Belton en Murdoch een boete
van maximaal £ 1 miljoen zullen krijgen. De gecombineerde juridische
kosten kunnen echter oplopen tot £ 50 miljoen.
Het politieke risico voor het blootleggen van het Belton-Pugachev-complot
als een pakket leugens is zelfs nog duurder. Niet eerder heeft een
Britse rechtbank de waarheid van deze beweringen beoordeeld. De
aanklacht wegens smaad werd voor Abramovitsj ingediend door advocaat
John Kelly van Harbottle & Lewis. Hoewel hij een Israëlisch-Russische
zakenman werd genoemd, werd Abramovitsj - die in mei 2018 een Israëliër
werd onder de wet van Joodse terugkeer en een woning in de buurt van
Tel Aviv kocht - geïdentificeerd bij het Hooggerechtshof op een bekend
datsja-adres in de buurt van Moskou. Als het de datsja van Poetin is
geweest is ons niet bekend of Halbe
Zijlstra daar ook in de buurt verbleef.
Belton staat vermeld op het adres London Bridge Street van de
mediaholding van Murdoch.
Drie dagen na de indiening van de aanklacht kondigde Kelly aan dat hij
een geprinte verontschuldiging, intrekking en boete had ontvangen van
The Times, een andere Murdoch-uitgave, voor een bewering over de
relatie van Abramovitsj met Poetin die het niet kon bewijzen. In
februari meldde het advocatenkantoor drie verontschuldigingen voor
onjuiste berichtgeving over Abramovitsj van The Times, The Independent
en Mail Online.
Abramovitsj maakte zelf de rechtszaak tegen Belton en HarperCollins
bekend via een woordvoerder van de Chelsea Football Club (persverklaring
van de club hier).
Totdat de papieren van Abramovitsj aan Belton en haar uitgever waren
betekend, gaf de rechtbank geen exemplaren vrij. De papieren voor zaak
QBD-2021-001025 kwamen deze week beschikbaar. Lees hier het
claimformulier hier de 19 pagina's tellende
"bijzonderheden van
de claim" hier.
Tomlinson, de advocaat van Abramovitsj, is een bekende lasteradvocaat;
in het verleden heeft hij vonnissen met hoge straffen gewonnen tegen
de Murdoch-media. Hij beschuldigt Belton ervan te hebben gelogen tegen
Abramovitsj en zijn woordvoerders bij het zoeken naar opheldering en
commentaar op feiten die zij beweerde te onderzoeken. Ze was
“bedrieglijk over de aard van de beschuldigingen die ze van plan was
te publiceren en wijzigde vervolgens wezenlijk het beperkte antwoord
dat de vertegenwoordiger van de eiser in de gegeven omstandigheden kon
geven: (a) de inhoud van het boek met betrekking tot de eiser werd
aanzienlijk verkeerd voorgesteld door haar als 'een heel klein deel
van een heel lang boek'; (b) zij heeft wezenlijk de citaten, ten
nadele van de eiser, gewijzigd waarvoor zij toestemming had gekregen
om te publiceren met betrekking tot de beschuldigingen waarop
commentaar werd gevraagd, ondanks het feit dat de precieze voorwaarden
van die citaten via e-mail waren overeengekomen; en (c) ze misleidde
de vertegenwoordiger van de eiser door die te laten geloven dat ze al
citaten uit andere bronnen had en zou gebruiken die deze
beschuldigingen hoe dan ook zouden weerleggen, waardoor ze de indruk
wekte dat ze geen geloof zou hechten aan die beschuldigingen in het
boek."
In een verklaring van HarperCollins op 23 maart antwoordden Belton en
de uitgever dat ze “bereid waren geweest om alle redelijke beweringen
van dhr. Abramovitsj via zijn juridische team in overweging te nemen
toen het boek een jaar geleden voor het eerst werd gepubliceerd.
Helaas heeft het juridische team van de heer Abramovitsj zich in
augustus 2020 teruggetrokken uit de besprekingen en werd ook een ander
aanbod voor alternatieve geschillenbeslechting, gedaan voordat de
claim werd ingediend, afgewezen.'' Hun verklaring verwijst niet
naar de onderhandelingen voorafgaand aan publicatie, noch naar de
beschuldiging van wijziging van de betekenis van Abramovitsj'
antwoorden.
Belton is in dienst van Reuters en het nieuwsagentschap waarvan we
alweer in 2019 aantoonden dat het als propagandabureau dienstbaar is
aan het Amerikaans industrieel complex, heeft vorig jaar juli
fragmenten uit haar boek gepubliceerd. Het boek werd voor het eerst
gepubliceerd in het Verenigd Koninkrijk op 16 april 2020; in de VS op
23 juni 2020. Voor Reuters heeft Belton onlangs een nieuw record
gevestigd voor het aantal anonieme bronnen dat wordt aangehaald om de
verzinsels van de Novitsjok-zaak door Alexei Navalny te staven (info
alleen voor abonnee's).
In de presentatie van Abramovitsj voor de rechtbank is er een
compilatie van Belton's aantijgingen uit 15 van de 18 hoofdstukken van
het boek. Deze zijn verdeeld over 12 pagina's, met de conclusie dat
Abramovitsj "zal vertrouwen op het hele boek, inclusief notities en
index, voor de volledige context en ware betekenis van de woorden
waarover wordt geklaagd."
Belton had het boek vervalst, volgens Tomlinson, met de hulp van
mannen die gezworen vijanden en samenzweerders tegen het Kremlin waren,
allemaal in het buitenland en op de vlucht voor vervolging omdat ze
hun fortuin uit Rusland hadden gestolen. Belton had 'uitgebreid
vertrouwd op bronnen die duidelijk onbetrouwbaar waren, waaronder
personen die duidelijke wrok hadden en die door rechters van het
Hooggerechtshof, namelijk Sergei Pugachev, Boris Berezovsky en Leonid
Nevzlin, als onbetrouwbare en oneerlijke getuigen bleken te zijn'. Om
de uitspraken van het Hooggerechtshof tegen te gaan dat Berezovsky en
Pugachev zèlf leugenaars en woordenknutselaars waren, beschuldigt
Abramovitsj Belton en Harpers Collins ervan de insinuaties te creëren
dat de rechter in de Berezovsky-zaak, Vrouwe Justitia Elizabeth
Gloster (nu met pensioen), was omgekocht.
De belangrijkste smaad van Belton die Abramovitsj de rechtbank heeft
gevraagd te oordelen, is dat hij “een corrupte relatie heeft met de
Russische president Vladimir Poetin, heimelijk handelt in zijn
opdracht en voor zijn voordeel, en optreedt als zijn kassier, als de
bewaarder van doorsluisfondsen en dat hij gebruikt wordt door
president Poetin voor zijn eigen doeleinden."
Belton heeft niet direct gereageerd op de rechtszaak. In plaats
daarvan leidt ze naar haar Twitter-account met een aanbeveling van haar
boek door Alexei Navalny:
Reuters publiceerde in juli vorig jaar enkele van de beschuldigingen
van Pugachev in een stuk van Belton en haar redacteur, Janet McBride.
McBride heeft de stukken van Belton gepromoot, maar heeft tot dusverre
de zaak van het Hooggerechtshof niet genoemd. Het management van
Reuters werd gevraagd om te reageren op de claims tegen één van zijn
werknemers, en om te zeggen of Belton geschikt is om verslag uit te
brengen aan de lezers en abonnees van Reuters totdat de
beschuldigingen zijn uitgezonden, er een kruisverhoor is geweest en
een uitspraak van het Hooggerechtshof.
Joel Ivory-Harte, de woordvoerder van het kantoor van Reuters in
Londen waar Belton werkt, ging naar het hoofdkantoor in New York van
het bedrijf. Heather Carpenter reageerde van daaruit. Ze
identificeerde een kort rapport van Reuters op 23 maart dat zich
richtte op de aankoop van de Chelsea Football Club door Abramovitsj en
herhaalde de verdediging van de uitgever van "het recht om verslag uit
te brengen over zaken van aanzienlijk openbaar belang".
"Reuters", zei Carpenter, "heeft verder geen commentaar."
Het feit dat wij nu over deze rechtszaak publiceren is dat het een zeer
interessante zaak lijkt te worden, want niet alleen staat "Putin's
People" terecht, maar ook het hele genre van de verhalende Russische
berichtgeving. Beschuldigingen en anonieme beschuldigingen uit één bron
halen regelmatig internationale krantenkoppen met weinig pogingen om de
feiten te verifiëren of claims te onderbouwen met onafhankelijke
informatie. Als de Russische oligarch wint, kan dit de sluizen openen
voor soortgelijke rechtszaken, aangezien vrijwel iedereen met een hoog
profiel in Rusland het onderwerp is van soortgelijke verslagen.
Abramovitsj is er wel aan gewend om in de krantenkoppen te staan, maar
hij deinst er niet voor terug een proces aan te spannen. Hij is één van
de rijkste mannen van Rusland, had een supermodelvrouw en destijds het
grootste luxejacht ter wereld, dat wij van nabij hebben kunnen
aanschouwen. Als eigenaar van Chelsea FC is hij al jaren het mikpunt van
de Britse roddelpers.
Zoals uit ons artikel tot dusverre blijkt gaat de zaak vooral over het
uitgebreide interview van Belton met de verbannen oligarch en eenmalige
insider van het Kremlin, Sergei Pugachev, die de beschuldiging voor het
eerst aan Belton uitte tijdens een interview met Belton in september
2017, maar vervolgens dezelfde bewering deed in een verklaring voor het
Hooggerechtshof in 2018. tijdens een zaak die tegen hem werd
aangespannen door zijn voormalige bank International Industrial Bank (IIB,
bekend als MezhPromBank in het Russisch) die failliet ging en in 2011
werd genationaliseerd.
Pugachev stond voor de Britse rechtbank toen het Russische
depositoverzekeringsagentschap (DIA) van de staat probeerde een
reddingslening van $ 1 miljard terug te vorderen die het in 2010 aan de
bank van Pugachev had verstrekt, waarvan de Russische autoriteiten
beweren dat Pugachev deze eenvoudig had gestolen en vervolgens het land
uit naar Londen was gevlucht.
De DIA is de belangrijkste instantie die de afgelopen jaren de zeer
succesvolle sanering van de bankensector in Rusland heeft uitgevoerd en
heeft de afgelopen vijf jaar gemiddeld drie banken per week gesloten en
ook heeft het strafrechtelijke vervolging ingesteld tegen honderden
bankiers die op dezelfde manier de deposito's van hun bank plunderden.
In het geval van Pugachev heeft de DIA, via het vehikel van de nu in
staatseigendom zittende IIB, civiele herstelzaken in Londen en Frankrijk
gebracht om te proberen een deel van dit geld terug te vorderen. Het
hele verhaal lijkt sterk op de poging van de Oekraïense staat om 5,5
miljard dollar terug te krijgen die naar verluidt uit PrivatBank is
gehaald door de voormalige oligarch-eigenaar Ihor Kolomoisky, die ook in
Londen wordt aangeklaagd door het nu staatsbedrijf PrivatBank.
En hier beginnen de problemen voor Belton (foto) en Harpers. Pugachev herhaalde
aan Belton het verhaal dat Poetin Abramovitsj had opgedragen om Chelsea
voor politieke doeleinden te kopen, wat Belton in haar boek heeft
opgenomen, maar nu zal de rechtbank haar vragen om het te bewijzen. Daar
zal ze nog een hele kluif aan hebben, aangezien Pugachev een
buitengewoon onbetrouwbare getuige is. Tijdens zijn optredens in het
Hooggerechtshof concludeerden de rechters die de zaak behandelden dat
zijn bewijsmateriaal "totaal onbetrouwbaar" was en bestempelden ze het
afwisselend als "zelfingenomen" en "onmogelijk te geloven".
Eén van de rechters concludeerde dat Pugachev zelf "best bereid was om
te liegen en opzettelijk valse verklaringen af te leggen als het zijn
doel zou dienen", aldus de opmerkingen van de rechters in de
gerechtelijke documenten. De rechters van het Hooggerechtshof waren
unaniem in hun conclusie dat Pugachev een onbetrouwbare getuige was.
Om eerlijk te zijn: Belton zei uitdrukkelijk dat Pugachev in de
rechtbank erop betrapt was gelogen te hebben en meldde dat hij een
onbetrouwbare getuige is, maar dit feit werd snel overgeslagen. Ondanks
het grote vraagteken dat boven Pugachevs getuigenis hangt en zijn
zelfingenomen motivatie, vertrouwt Belton zwaar op hem omwille van haar
verhaal. Pugachev wordt zwaar geciteerd en komt voor in acht van de
vijftien hoofdstukken.
De essentie van de zaak die Abramovitsj tegen Belton en HarpersCollins
heeft aangespannen, zal neerkomen op de vraag of Pugachev kan worden
geloofd en/of dat Belton gerechtvaardigd was om hem te citeren, zelfs
als hij niet kan worden geloofd, aangezien het "in het algemeen belang"
is.
De Britse smaadwet is notoir streng, aangezien de bewijslast bij de
uitgever ligt. Abramovitsj heeft de afgelopen maanden vier zaken tegen
Britse kranten aangespannen en gewonnen wegens het lezen van verhalen in
een vergelijkbare strekking. Zo werd de Daily Mail gedwongen om een
publicatie te rectificeren en een verontschuldiging af te drukken voor
een artikel van 30 januari met de titel "Roman Abramovitsj’s £ 200
miljoen eigendomsimperium", wat onjuist bleek te zijn.
Hij won ook twee zaken tegen The Times, die op 25 maart een rectificatie
en een verontschuldiging moest afdrukken voor een verhaal dat op 25
februari was gepubliceerd en waarin werd beweerd dat Abramovich een luxe
jacht aan Poetin cadeau had gedaan. The Independent moest een verhaal
intrekken waarin werd beweerd dat Abramovitsj Poetins "bag man" was. En
de MailOnline moest zijn excuses aanbieden omdat die krant beweerde dat
Abramovitsj staatseigendommen had verkocht. “We beweerden ten onrechte
dat de heer Roman Abramovitsj zijn Britse staatsburgerschap had verloren
en meldden dat hij zijn geld had verdiend met de verkoop van staatsbezit
na de val van de Sovjet-Unie. We accepteren dat de heer Abramovitsj het
Britse staatsburgerschap niet heeft verloren, aangezien hij nooit het
Britse staatsburgerschap heeft gehad en de verkochte activa eerst van de
staat waren gekocht”, zei de MailOnline bij de rectificatie. “Bij het
melden van bredere zorgen over personen met banden met het Kremlin, was
het niet onze bedoeling om te suggereren dat de heer Abramovitsj zelf
verbonden was met corruptie, georganiseerde misdaad of
mensenrechtenschendingen in Rusland of elders. We maken dit graag
duidelijk en bieden onze excuses aan de heer Abramovitsj aan voor elk
misverstand, ”concludeerde de MailOnline.
Morgen het vervolg op dit artikel. De rechtszaak verslaan wij
uitsluitend voor onze abonnee's.
[Alle links, bronnen,
documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[15 april 2021]
Afdrukken
Doorsturen