In Brussel is er een groeiende bezorgdheid dat het klimaatbeleid van de Europese Commissie zou kunnen lijden onder de snel stijgende energieprijzen. Omdat de "Europese Green Deal" energie nog duurder maakt, terwijl de vraag naar elektriciteit, bijvoorbeeld voor elektrische auto’s, groeit. Eurogroepleider Paschal Donohoe zei dat de stijging van de gas- en elektriciteitsprijzen geen argument is tegen plannen om tegen 2050 klimaatneutraal te worden. Daarover bestond brede overeenstemming onder de ministers van Financiën van de euro. Ooogkleppen op en gewoon doordenderen......
#Oil price rally continues amid energy crisis as demand switches from very expensive gas & coal to more modest-priced oil. WTI trades at ~$82/bbl as cushing crude inventories see unusually large drop for Oct. https://t.co/cqQ3hWN4Ab pic.twitter.com/yH1TTCw3VD
In een officiële getuigenis voor het Europees nepparlement vorige week
viel de Europese commissaris voor Energie Kadri Simson Rusland aan
over de gasleveranties omdat het "de krappe [aanbod]balans verergerde"
en daardoor "de stijgende prijzen" veroorzaakte.
Simson reageerde op beschuldigingen tegen Gazprom en beloofde een
onderzoek. "We onderzoeken deze claim via onze
concurrentie-invalshoeken ... Beter reageren op elke vorm van
speculatie en marktmanipulatie is een ander gebied waarop we onze
actiemogelijkheden moeten beoordelen."
Simson is een Estse politicus die een openbare carrière heeft gemaakt
door stemmen te trekken van Russisch sprekende Esten. Ze is er niet in
geslaagd om de plaats in te nemen van de leider en voormalig premier
van haar partij, Edgar Savisaar.
Simson is een rijke politica. Het huidige rapport aan de Europese Unie
(EU) over de financiële belangen van Simson, gedateerd afgelopen
januari, is een bijna totale blanco pagina, behalve drie appartementen
die ze bezit in Tallinn waarin zij en haar familie niet zelf wonen,
plus een garage - ze woont ergens anders, maar niet bij haar ex-man
Priit Simson. Hij is journalist bij een Ests dagblad; hij is
gespecialiseerd in de studie van wat hij "extremistische bewegingen
onder de Russisch sprekende bevolking in Estland" noemt.
Uit de toespraak van Kadri Simson blijkt duidelijk dat zij vindt dat
Brussel geen fouten heeft gemaakt die tot de huidige crisis hebben
geleid. In haar toespraak sprak zij om te beginnen over het versnellen
van de transitie naar wind- en zonne-energie. Vervolgens sprak over
zij het feit dat Brussel nu geen rekening zal houden met de rol van
Nord Stream-2, maar er pas over zal nadenken nadat Duitsland een
beslissing heeft genomen om een vergunning voor ingebruikname af te
geven. Brussel is er een meester in zaken op de lange baan te schuiven,
en dit alles kan - ten aanzien van de huidige energiecrisis -
dooretteren tot volgend jaar.
Het derde punt dat zij maakte is dat de EU binnenkort naar de landen
van de Perzische Golf zal reizen om gasleveringen aan de Europese Unie
te bespreken. Dan zal de Europese Commissie ook nog de mogelijkheid
onderzoeken om de gasreserves in de EU te optimaliseren en ook de
mogelijkheid van gezamenlijke gasaankopen door EU-landen die
gezamenlijk optreden. Tenslotte wordt als reden voor de stijging van
de gasprijzen in de EU tot dusver de wereldwijde groei van de vraag
genoemd. Gazprom is door haar niet rechtstreeks beschuldigd. Simson
beloofde echter de situatie met niet-concurrerend of speculatief
gedrag op de gasmarkt te bestuderen.
Op deze manier is het recept van de Europese Commissie voor de
bestrijding van de crisis in feite voornamelijk teruggebracht tot
langetermijnoplossingen die de situatie deze winter op geen enkele
manier zullen beïnvloeden. De enige oplossing die door de Europese
Commissie is aangekondigd en die hier en nu kan worden uitgevoerd, is
sociale bijstand aan de bevolking. Maar de verantwoordelijkheid
daarvoor ligt bij de Europese landen zelf.
Brussel is van mening dat EU-landen de opbrengsten van stijgende
prijzen voor koolstofquota kunnen besteden aan subsidies en
uitkeringen voor energiearme Europeanen. In 2021 wisten Europese
landen nog eens 10,8 miljard euro aan deze quota te verdienen. Maar
het is juist de stijging van de prijs van deze quota die een andere
reden is geworden voor de stijging van de gaskosten.
Brussel is verder van mening dat EU-landen de opbrengsten van
stijgende prijzen voor koolstofquota kunnen besteden aan subsidies en
uitkeringen voor energiearme Europeanen. In 2021 wisten Europese
landen tot nu toe nog eens 10,8 miljard euro aan deze quota te
verdienen. Maar door juist de stijging van deze prijs (van de quota)
is een andere (onbenoemde) reden geworden voor de stijging van de
gaskosten.
Volgens schattingen van de Europese Commissie zullen de
elektriciteitsrekeningen voor burgers van veel EU-landen dit jaar met
€ 400- € 500 stijgen; groei en instabiliteit van deze energieprijzen
belooft een algemene stijging van de grondstof- en voedselprijzen, en
voor alle andere soorten goederen in de toekomst. De Europese
Commissie erkent echter niet haar eigen fouten die binnen de EU tot
dit alles hebben geleid.
In de eerste plaats was het de Europese Commissie die erop stond
langetermijncontracten voor de levering van gas en het creëren van
gasbeurshandel te vermijden. Tegelijkertijd zijn de lidstaten van de
EU er in de reeds bestaande gascontracten (in de meeste gevallen) in
geslaagd om de koppeling met ruwe olie te vervangen door een
spotmarktkoppeling voor gas. Als gevolg hiervan heeft de Europese Unie,
in plaats van meer voorspelbare gasprijzen, ongecontroleerde en
volatiele prijsschommelingen op haar gasinkopen gekregen. Simson heeft
daar met geen woord over gesproken. Ze zei alleen dat de Europese
Commissie situaties van niet-concurrerend of speculatief gedrag op de
gasmarkt bestudeert, evenals op de markt van koolstofemissiequota.
Nog maar een paar jaar geleden was het vanzelfsprekend dat het
veiligstellen van overvloedige, betrouwbare, efficiënte en betaalbare
energie de economie zou bepalen. Zonder efficiënte energie kan er geen
staal of beton worden vervaardigd, grondstoffen worden ontgonnen of
iets gedaan wordt dat onze moderne economieën definieert. In de
afgelopen maanden is de wereldmarktprijs voor steenkool voor
elektriciteitsopwekking verdubbeld. De prijs van aardgas is met
honderden procenten gestegen. De olieprijs stevent af op $ 90 per vat,
het hoogste niveau in zeven jaar. Dit heeft veel weg van een gepland
vervolg op wat soms de Davos Great Reset of de Green Agenda
zero-carbon-waanzin wordt genoemd.
Financiële investeerders op Wall Street en Londen zagen al in een
vroeg stadium het voordeel van de enorme winsten die van de groene
energieagenda voor het oprapen lagen (en liggen) en werkten samen met
het World Economic Forum in Davos om haar belachelijke
investeringsmodel te promoten, met als gevolg dat er weinig of niet
meer werd geïnvesteerd in conventionele olie-, gas- en kolenbedrijven
of een uitbreiding van de productie. In 2020 daalden de wereldwijde
uitgaven aan olie, gas en kolen met naar schatting $ 1 biljoen. Dit
zal niet zomaar zijn opgelost.
Frankrijk heeft inmiddels de energieprijzen gemaximeerd vanwege de
huidige inflatiegolf. Ook is het land weer steeds meer aangewezen op
kernenergie. Kernenergie moet deel uitmaken van het Europese antwoord
op de huidige crisis, zei de Franse minister van Financiën Bruno Le
Maire. Daarbij stuit hij echter op vastberaden verzet in Duitsland.
Van de Europese Commissie wordt nu een oplossing verwacht. Het heeft
een "toolkit" aangekondigd die de 27 lidstaten zouden kunnen gebruiken
om de stijging van de energieprijzen te beteugelen. Het zal niets
uithalen....
De Europese Commissie uit haar beschuldiging niet rechtstreeks tegen
Gazprom. De ontevredenheid over Gazprom is echter te horen in het
antwoord van de commissaris op een vraag over de beschuldigingen van
Polen tegen Gazprom. Simson gaf toe dat Gazprom "haar
langetermijncontracten voor gasleveringen aan de EU volledig nakomt."
Maar meteen introduceerde ze het anti-Russische sentiment in haar
kritiek: In de praktijk levert Gazprom geen extra volumes gas aan de
Europese markt of het levert ze op een minimaal volumeniveau.
"Tegelijk bedankt de Europese Commissie Noorwegen voor toenemende
gasleveranties", zegt Stanislav Mitrakhovich, een vooraanstaand expert
van het Nationaal Fonds voor Energiezekerheid (NSF) en
onderzoeker aan de Financiële Universiteit onder de regering van de
Russische Federatie [FinU]. "Maar Noorwegen heeft de leveranties
marginaal verhoogd, terwijl Rusland het aanbod met bijna 20% heeft
verhoogd in vergelijking met vorig jaar. En dit is [Simsons reactie]
met betrekking tot wie het gas heeft en wie niet."
Waarom Brussel die stap van Gazprom niet genoemd heeft? Het behoudt
zich de mogelijkheid voor dat er in de toekomst een mogelijkheid voor
de Europese Commissie zal zijn om Gazprom aan de kaak te stellen als
gevolg van een ander onderzoek. De EC is nog steeds voorzichtig met
Gazprom: het is nu duidelijk niet het moment om ruzie te maken met een
gasleverancier. Er kan echter een onderzoek tegen Gazprom starten.
Maar onduidelijk is (bij ons) welke claim precies bij Gazprom kan
worden neergelegd. De contracten worden immers nagekomen. De Europese
Commissie begrijpt dat het moeilijk zal zijn om vermeende manipulatie
van Gazprom te bewijzen. Maar ze kunnen en zullen het waarschijnlijk
proberen.
Een andere fout van de Europese Unie was de goedkeuring door de
Europese Commissie van de gasrichtlijn [2009/73/EG], volgens welke
Brussel Russische gaspijpleidingen verbiedt om gas op volle capaciteit
te pompen, zelfs in de fysieke afwezigheid van een alternatieve
gasleverancier. Dat wil zeggen, Brussel heeft regels opgesteld die de
gasleveringen uit Rusland kunstmatig beperken. Als gevolg hiervan kan
de OPAL-gasleiding maar op de helft van zijn capaciteit werken,
waardoor de mogelijkheid om door de Nord Stream-1-leiding te pompen
wordt verkleind. Vanwege de beperkingen van de Nord
Stream-2-pijpleiding moest de Europese Commissie tijdens de uitvoering
van het project de spelregels opnieuw wijzigen. Nu zal deze gasleiding
nog maar halfslachtig kunnen werken. Maar hierover ook geen woord uit
Brussel.
Een andere fout die de Europese Unie ook nooit zal toegeven, is dat de
kunstmatige overgang naar wind- en zonne-energie te snel gaat, met het
opgeven van reserve-energiecapaciteiten, voornamelijk kolen- en
kernenergie. De bestaande kernreactoren moeten voor het einde van hun
levensduur worden gesloten. Een levendig voorbeeld hiervan is in te
zien Duitsland, dat ze in 2022 geheel wil stilleggen. Kolencentrales
werden veel sneller stilgelegd omdat de Europese Commissie de tarieven
voor de uitstoot van broeikasgassen verhoogde, waardoor kolencentrales
onrendabel werden voor exploitatie. Dit alles botst nu met de
realiteit dat groene energie helemaal niet in staat is om grote
leveringsproblemen aan te pakken. De crisis was volkomen voorspelbaar.
Nu de Europese Commissie vastbesloten is om haar agenda voor groene
energie, Fit for 55, door te blijven voeren en aardgas uitdrukkelijk
als langetermijnoptie afwijst, terwijl tegelijkertijd steenkool en
kernenergie worden afgeschaft, lijkt de incompetentie van de
klimaatmodellen van de denktanks van een 100% koolstofvrije,
elektrische samenleving die in 2050 "af is", een fata morgana.
Simson gaf niet alleen deze fouten van de EU niet toe - integendeel,
zoals verwacht pleitte ze voor een nog versnelde overgang naar wind-
en zonne-energie. De logica is deze: als het medicijn niet goed werkt,
laten we dan nog meer medicijn nemen. Een fundamentele blunder. "Het
is noodzakelijk om op een evolutionaire manier te bewegen, niet op een
revolutionaire manier", zegt eerder genoemde Stanislav Mitrakhovich. "Het
lijkt mij dat Europa het daarentegen niet zou moeten hebben over de
versnelling, maar over een vertraging van de
energietransitie-inspanningen, om de catastrofe het hoofd te kunnen
bieden."
De Europese Unie zou een time-out moeten nemen, en onafhankelijk
wetenschappelijk onderzoek doen naar (of en) hoe wereldwijde opwarming
gevolgen heeft voor hernieuwbare energie. Omdat als wat er vorige
maand in de Noordzee is gebeurd - toen de windturbines twee
weken stilstonden vanwege de afwezigheid van wind - geen eenmalig
fenomeen is, maar in de toekomst een permanent verschijnsel zal worden,
wat behoorlijke risico's met zich meebrengt.
Grote investeringen in windturbines en zonnepanelen worden in dat
scenario dan niet gecompenseerd en terugbetaald. Het is een
beangstigend vooruitzicht als lidstaten in de EU, die traditionele
kolen- en gascentrales hebben gesloten, geconfronteerd zullen worden
met optredende windstilte, want dan is er niemand die kan helpen. En
het wegvallen van elektriciteit is nog veel erger - als sociale
netwerken en applicaties niet werken, betekent dit vrijwel een
volledige stillegging van de economie.
Naar onze bescheiden mening zou de EU niet alleen de
energievoorzieningstransitie moeten vertragen, maar ook de druk op de
opwekking van kolen en gas verminderen, en het stilleggen van
kerncentrales voor het einde van hun levensduur moeten voorkómen en in
plaats daarvan verlengen, net zoals Rusland en de Verenigde Staten
bijvoorbeeld doen. Zelfs Japan, waar een ongeval plaatsvond met een
kerncentrale, is niet bereid om nucleaire opwekking op te geven.
Bovendien zou Oost-Europa, in plaats van het UCTE-elektriciteitsnet af
te schaffen, de elektriciteitsstromen moeten vergroten en de
intersysteemverbindingen met het Russische energiesysteem binnen de
UCTE moeten uitbreiden. Rusland beschikt immer over vrij grote
hoeveelheden reservecapaciteit. Daarvoor zijn geen hele grote
investeringen nodig in het opruimen van knelpunten in de
elektriciteitsnetten in het oostelijk deel van de EUI. Maar Brussel
volgt precies de tegenovergestelde koers.
Het is veelzeggend dat de Europese Commissie bijna niets heeft gezegd
over het echte recept om Europa hier en nu van de crisis te redden –
niet uitstel, maar juist het versneld lanceren van Nord Stream-2. Dit
is in feite het enige wat Brussel snel zou kunnen doen om de crisis te
bestrijden. Wat Brussel ook kan doen (en waar zij op hoopt) is een
warme winter om zo de ernstige black-outs van licht en warmte over te
slaan, evenals het stilleggen van de industrie om de bevolking van
energie te voorzien.
Maar in plaats daarvan heeft de Europese Commissie beloofd om binnen
een paar weken naar de landen van de Perzische Golf te gaan voor
onderhandelingen over gasleveringen. Deze optie zal ons inziens weinig
nut hebben. De aanvoer van pijpleidingen uit het Midden-Oosten wordt
beperkt door de capaciteit. De heropleving van het
Nabucco-gaspijpleidingproject uit haar as is nog een kwestie van
wensdenken. Vloeibaar gas kan door Europa worden gekocht, maar is duur.
Maar misschien is de EU wel bereid er meer voor te betalen dan Azië.
Eind september sprak zelfs de Britse minister van Economie, Energie en
Industriële Strategie, Kwasi Kvarteng, zich uit voor Nord Stream-2, al
is Londen minder afhankelijk van de Russische gasvoorziening dan
andere Europese landen. Hij legde uit dat hij de diversificatie van de
gastoevoerroutes ondersteunt. Maar de Europese Commissie heeft zo veel
moeite gedaan om Nord Stream-2 om zeep te brengen dat ze het zelfs in
de huidige omstandigheden van de energiecrisis niet gelanceerd kunnen
krijgen.
Wat betreft het idee van de Europese Commissie om gezamenlijke
gasaankopen tot stand te brengen zal het buitengewoon moeilijk zijn om
dit uit te voeren. Het is duidelijk dat hoe meer brandstof de
consument koopt, hoe sterker zijn onderhandelingspositie met de
verkoper en hoe groter de korting en hoe betere voorwaarden hij kan
toeslaan. "Het aanbod om samen gas te kopen [voor de EU] is tien jaar
geleden gedaan. Het was het idee om een energie-unie op te richten om
via Brussel gas te kopen. Maar dit mislukte. De reden was dat de
landen van de EU te veel van elkaar verschillen; er is een
verschillend consumptiepatroon van de een naar de ander; er zijn
verschillende bestaande gasleveringscontracten", merkt Mitrakhovich
op.
Het idee om in de EU een strategische gasreserve aan te leggen is
redelijker, maar zoals gezegd kan dat niet snel genoeg worden
uitgevoerd. De toegenomen vraag dit jaar werd onder meer gevormd
doordat de winter van 2020-2021 ijzig en lang bleek te zijn en de
ondergrondse opslag tot een recordniveau daalde. Dus tegen de tijd dat
het nieuwe stookseizoen begon, was de EU erin geslaagd om minder gas
in de opslag te pompen dan normaal. Als er aanvankelijk meer
ondergrondse opslagfaciliteiten waren geweest en die allemaal met gas
zouden zijn gevuld, dan was de situatie met de gasprijzen dit jaar
duidelijk eenvoudiger geweest. Maar in sommige Europese landen zijn er
helemaal geen opslagfaciliteiten.
Maar zal de EU hen kunnen dwingen om te investeren, en dan ook om gas
op te pompen voor reserves? Het bouwen van dergelijke infrastructuur
en het opslaan van gas kost geld. Niet alle arme landen van de EU
zullen dit geld willen besteden, en vooral de zuidelijke landen niet.
Als het (voor hen) een redelijk warme winter is waarom zouden ze dan
extra gas opslaan?
Ondertussen is er slecht nieuws voor consumenten en bedrijven: de hoge
gas- en elektriciteitsprijzen blijven waarschijnlijk tot 2022 onder
ons, wat althans de Europese Commissie toegeeft. Brussel wil niet echt
tegenmaatregelen nemen. "De gasprijzen zullen tijdens de winter hoog
blijven en zouden vanaf volgend voorjaar geleidelijk moeten dalen",
zei energiecommissaris Kadri Simson. Doorslaggevend voor de verdere
ontwikkeling is hoe koud de winter zal zijn. "Deze prijsschok mag niet
worden onderschat."
Indien nodig worden de "noodgevallen" geholpen - maar dat is een
kleine troost. En dan gaat het sowieso alleen om nationale
maatregelen - en die moeten volgens Brussel ook in de tijd beperkt
zijn. Brussel zèlf durft de structurele oorzaken van de energiecrisis
niet aan te pakken want het ontbreekt haar de wil om beslissende
tegenmaatregelen te nemen. In dat geval zouden (zoals hierboven
besproken) de rol van Gazprom, het belang van kernenergie en de
invloed van emissiehandel zorgvuldig moeten worden onderzocht. Dit
zijn allemaal hete hangijzers. Daarnaast mikt de EU zelf met haar
“Green Deal” op continue stijgende energieprijzen (om zogenaamd het
wereldklimaat te redden werden de prijzen met opzet kunstmatig
verhoogd). Die stijgende prijzen moeten “decarbonisatie” bevorderen,
zodat "we" tegen 2050 “klimaatneutraal” kunnen zijn.
Bij deze hele problematiek kom dan ook nog dat weinige mensen weten
dat de huidige groene-energiemarkten worden gemanipuleerd om
speculanten zoals hedgefondsen of investeerders zoals BlackRock of
Deutsche Bank te bevoordelen en om energieverbruikers te benadelen. De
hoofdprijs voor aardgas dat in Europa wordt verhandeld, het
Nederlandse TTF-futurescontract, wordt verkocht door de in Londen
gevestigde ICE-beurs. Die speculeert hoe hoog de toekomstige
groothandelsprijzen voor aardgas in de EU over een maand, twee of drie
maanden zullen zijn. Achter de ICE zitten onder meer Goldman Sachs,
Morgan Stanley, Deutsche Bank en Société Générale. De markt bestaat
uit zogenaamde gastermijncontracten of derivaten.
Banken en andere marktpartijen kunnen speculeren voor een cent per
dollar. Toen bekend werd hoe laag de gasvoorraden van de EU voor de
komende winter zijn, waren de financiële haaien in rep en roer. Begin
oktober waren de futurescontractprijzen voor Nederlands TTF-gas in
slechts enkele dagen tijd met een ongekende 300% gestegen. Sinds
februari is het een stuk erger geweest, met een standaard LNG-lading
van 3,4 biljoen BTU (British Thermal Units) die nu $ 100-120 miljoen
kost, vergeleken met minder dan $ 20 miljoen eind februari. Dat is een
stijging van 500-600% in zeven maanden.
In plaats van de flagrante tekortkomingen in haar agenda voor groene
energie toe te geven, denkt de Europese Commissie in Brussel nog
steeds dat het probleem alleen aardgas en steenkool zijn.
EU-klimaat-dictator Frans Timmermans had niet eens in de gaten hoe
absurd zijn opmerking was: "Als we vijf jaar eerder de Green Deal
hadden gehad, zaten we niet in deze positie, omdat we dan minder
afhankelijk zouden zijn van fossiele brandstoffen en aardgas."
Als de Europese Unie en in haar kielzog de lidstaten doorgaan met deze
zelfmoordagenda, bevindt de EU zich over een paar jaar in een
gedeïndustrialiseerde woestenij. Het probleem is niet gas, kolen of
kernenergie. Het is de inefficiënte groene stroom uit zonne- en
windenergie die de komende decennia niet de stabiele en betrouwbare
energie zal kunnen leveren.
De groene energieagenda van de westerse landen, evenals de door Davos
afgedwongen maatregelen, zullen er alleen maar voor zorgen dat er
steeds minder gas, kolen of kernenergie beschikbaar zal zijn om op
terug te vallen als de wind stopt met waaien, de waterkrachtcentrales
op droog staan of de zon niet schijnt niet. Je hoeft geen
raketgeleerde te zijn om te beseffen dat dit een weg naar economische
vernietiging is. Maar misschien is dat wel het doel van de “duurzame”
energie van de VN 2030 of de “Great Reset” van Davos:
bevolkingsvermindering op grote schaal. Wij mensen zijn de kikkers die
langzaam gaar worden - maar dat is dan weer een heel andere discussie.
[Alle links, bronnen,
documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[16 oktober 2021]
Afdrukken
Doorsturen