EU wil Mercosur-overeenkomst er doorheen
drukken
De Mercosur-overeenkomst creëert een nieuw handelskader tussen de EU
en de vier Mercosur-landen, Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay.
Het heeft tot doel een strategisch politiek en economisch partnerschap
te consolideren en kansen voor duurzame groei te creëren. Maar op dat
laatste valt nog genoeg af te dingen.
Zoals iedereen weet is de EU boos op de VS omdat de nieuwe
Inflation Reduction Act van de Amerikaanse president Joe Biden
EU-producenten discrimineert. Het fundamentele probleem is dat de IRA
een belastingvermindering voor elektrische voertuigen introduceert die
uiteindelijk afhankelijk is van het feit dat de batterij afkomstig is
uit Noord-Amerika:
- vanaf 2024 is ten minste 40% van de kritieke mineralen in
EV-batterijen afkomstig uit de VS of een land waarmee de VS een
vrijhandelsovereenkomst heeft. In 2026 loopt deze grens op tot 80%.
- vanaf 2024 heeft de EV-batterij voor ten minste 50%
Noord-Amerikaanse inhoud. Deze grens wordt in 2028 verhoogd naar 100%.
- vanaf 2024 is er geen enkele EV-batterij met kritieke mineralen
afkomstig van een "buitenlandse entiteit van zorg". (lees: China)
Dit alles is duidelijk in strijd met de verplichtingen van de
Wereldhandelsorganisatie WHO.
Maar wist u dat de EU niet alleen boos is op de VS vanwege de
mogelijke impact op batterijen en elektrische auto's? Het is ook boos
over een heleboel andere dingen. In haar formele opmerkingen aan het
Amerikaanse ministerie van Financiën/IRS somt de EU een hele reeks
andere zaken op waar ze zich aan ergert. Deze omvatten de vereisten
voor binnenlandse zaken in de IRA's ...
- verlenging en wijziging van het krediet voor elektriciteit uit het
belastingkrediet voor bepaalde hernieuwbare bronnen;
- verlenging en wijziging Energieheffingskorting;
- belastingvermindering schone elektriciteitsproductie;
- belastingkrediet voor investeringen in schone elektriciteit; en
- belastingkrediet voor schone brandstofproductie.
Bijvoorbeeld:
De Europese Commissie is ook bezorgd over discriminerende subsidies in
de IRA's...
- belastingkrediet voor duurzame luchtvaartbrandstof;
- belastingkrediet voor de productie van schone waterstof;
- belastingkrediet voor geavanceerde fabricageproductie; en
- belastingkrediet voor schone brandstofproductie.
Bijvoorbeeld:
Bij afwezigheid van de VS die ontheffingen invoert of de manier waarop
de subsidies worden toegepast aanpast ( niet het gemakkelijkste om te
doen zonder het Congres erbij te betrekken, maar niet onmogelijk) zou
dit allemaal kunnen leiden tot een enorm handelsconflict tussen de EU
en de VS. Dit heeft geleid tot beweringen dat de EU dreigt
geheimzinnige handelsregels te gebruiken om de strijd van de VS tegen
klimaatverandering te belemmeren.
Zou je hieruit de conclusie kunnen trekken dat de EU niets geeft om
klimaatverandering?
Hier is het een kwestie van perspectief. Vanuit het perspectief van de
EU gebruikt de IRA het klimaat vrij schaamteloos als een excuus om
ouderwets protectionisme na te streven en geld naar de binnenlandse
kiezers te smijten. Als de VS echt om het klimaat geven, zou het niet
duurder zijn om (potentieel superieure) groene EU-technologie te kopen.
Op dat punt heeft de EU gelijk.
Maar wat als we het niet hebben over een wereld waarin de opties ofwel
een discriminerende IRA zijn die duidelijk niet in de eerste plaats
over klimaat gaat, versus een niet-discriminerende IRA die in de
eerste plaats over klimaat gaat. Wat als, in de echte wereld, de optie
destijds, vanwege de aard van de Amerikaanse politiek, een
discriminerende IRA was die niet in de eerste plaats over klimaat gaat
versus helemaal geen IRA.
Is het klimaat in de wereld beter af met een gebrekkige IRA dan
helemaal geen IRA? Daarover gaat ons artikel ten aanzien van IRA
en in het bijzonder Mercosur niet, het gaat om protectionisme en dan
vooral de dubbele houding van de Europese Unie ten aanzien van het IRA
en - nog meer - ten aanzien van de zojuist genoemde
Mercosur-overeenkomst.
We zijn al lang van mening dat de EU waarschijnlijk iemand als
Bolsonaro (neoliberaal, voorstander van vrijhandel, hater van
regenwouden) nodig had als president van Brazilië om de
Mercosur-handelsovereenkomst tot stand te brengen. Maar de
klimaatgekkies in Brussel zouden dan waarschijnlijk liever iemand als
Lula (socialist, sceptisch over vrijhandel, liefhebber van regenwouden)
als president van Brazilië nodig hebben om de deal door het Europees
nepparlement en knorrige lidstaten te laten ratificeren.
Dus hier staan we. Lula is (nog) president. De EU zal de deal nodig
hebben om nieuwe, afdwingbare milieuverplichtingen op te nemen. Maar
als het eenmaal gerealiseerd is, zal Brazilië, begrijpelijkerwijs, ook
wat nieuwe dingen willen krijgen, hoogstwaarschijnlijk meer
markttoegang voor zijn voedselexport en misschien een deel van de
toegang tot de EU-markt terug willen hebben. Wat de EU weer niet wil.
Hoe dan ook: d EU wil dit pact (EU-auto's tegen Zuid-Amerikaans vlees
en soja, zoals wordt gezegd) zeker doordrukken. De Europese Commissie
beweert hypocriet dat het Amazone-regenwoud in Zuid-Amerika moet
worden gered en dat het kappen door vuur onmiddellijk moet worden
gestaakt, maar dat zal niet verenigbaar zijn met het handelsakkoord
dat wordt nagestreefd – en dat weten de EU-mensen ook.
Met de zogenaamd beoogde bescherming van het regenwoud, de "groene
long" van de mensheid, wil de EU een morele mantel omdoen, die echter
politieke tegenwind (corruptieaffaire, onderzoeken tegen EC-führerin
Von der Leyen vanwege haar vaccinaankopen) krijgt. Ook de rust bij de
mainstream media rond het pact keerde terug omdat de afgezette
Braziliaanse president Bolsonaro een rechtsist was, een Trump-vriend,
een Corona-criticus. Met zo'n man wilde de EU niet onderhandelen. Dat
had de EU alleen noodgedwongen gedaan als Bolsonaro was herkozen. Een
trouwe linkse president van Brazilië, als het grootste en meest
invloedrijke land van de Mercosur-staten, was de wens van de Europese
Commissie en deze wens van de EU kwam uit met de nieuwe Braziliaanse
president Lula da Silva.
Nu zijn er opnieuw waarschuwingen voor een geheime druk op dit pact.
De reden hiervoor is dat Zweden de komende zes maanden het
EU-voorzitterschap bekleedt en in die tijd het pact wil laten
bezegelen. In het najaar van 2019 werd al gezegd dat er over dit
handelsakkoord was onderhandeld en dat het niet langer zou worden
ontbonden vanwege de vereiste heronderhandeling.
Onze Tweede Kamer had in juni 2020 het handelsverdrag Mercosur
weggestemd. Een meerderheid steunde een motie van de PvdD tegen het
akkoord van de Europese Unie met een aantal Latijns-Amerikaanse landen,
waaronder Brazilië.
Destijds werd gezegd dat het akkoord alleen in werking kan treden als
alle lidstaten daarmee instemmen. Inmiddels weten we echter dat de EU
al manieren heeft bedacht om de unanimiteit te omzeilen en dat ze het
unanimiteitsbeginsel wil afschaffen om min of meer autoritair te
kunnen optreden.
Een tweede gevaar is een splitsing van het pact. De
Mercosur-handelsovereenkomst bestaat uit het handelsgedeelte en de
zogenaamde politieke associatieovereenkomst. Als het pact niet als een
geheel wordt behandeld, wordt eerst alleen over het handelsakkoord
gestemd - hiervoor is geen unanimiteit in de EU-Raad vereist. (Dat
was ook het geval met het desastreuze CETA-akkoord.) Dan zou een
eventueel Nederlands veto geen effect hebben. Ondanks het vetorecht
van de lidstaten zou de overeenkomst onmiddellijk in werking kunnen
treden. En zelfs als er geen splitsing is.... wij hebben niet echt
vertrouwen in een Nederlands veto. De machtswellust van de linkse
partijen GroenLinks en PvdA zouden weleens de bezwaren tegen het pact
kunnen wegpoetsen ter meerdere glorie van meer invloed in het
kabinetsbeleid (de droom van beide partijen).
Er is in 2019 al gewaarschuwd voor de splitsingsprocedure en daar
wordt nu weer voor gewaarschuwd. Al op 19 september 2020 waarschuwde
de Oostenrijkse krant "Krone" dat de EU de Mercosur-deal er doorheen
wil drukken."
Trouwens; Er wordt met geen woord gerept over de scheidsgerechten, die
onder bepaalde voorwaarden de lidstaten van de overeenkomst kunnen
opdragen miljarden aan schadevergoeding aan bedrijven te betalen. Deze
scheidsgerechten zijn echter geen staatsrechtbanken, maar zijn
samengesteld. Soortgelijke oordelen, b.v. vanwege "winstderving", zijn
er al geweest (nogmaals verwijzing naar CETA).
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[10 januari 2023]
Afdrukken
Doorsturen
