De BRICS-alliantie gebruikt hun respectieve lokale valuta om grensoverschrijdende transacties te vereffenen in de aanloop naar de komende top. De stap zet het Westen in offensieve modus, aangezien de top de Amerikaanse dollar kan maken of breken. Nadat BRICS het voorstel van Frankrijk om de top in Johannesburg bij te wonen verwierp, wordt de alliantie door het Westen gezien als een antiwesterse groep.
BRICS is een acroniem voor Brazilië, Rusland, India, China en
Zuid-Afrika. De volgende top vindt plaats in Johannesburg van 22 tot
24 augustus. Het blok van vijf landen zal gezamenlijk beslissen over
de introductie van nieuwe landen tijdens de komende top. Ongeveer 40
landen hebben een maand voor de top hun interesse getoond om lid te
worden van de BRICS-alliantie.
Landen als Argentinië, Iran, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische
Emiraten, Cuba, de Democratische Republiek Congo, de Comoren, Gabon en
Kazachstan hebben allemaal belangstelling getoond. Dit geeft aan dat
de ontwikkelingslanden ontevreden zijn over het feit dat de westerse
mogendheden de financiële sector domineren en anderen geen ruimte
geven om te groeien.
De opkomst van niet-westerse landen zou de internationale financiële
sector kunnen herpositioneren en de positie van marktleiders, zoals
banken en andere financiële instellingen, fors kunnen aantasten. Als
de lokale valuta van de BRICS-leden sterker worden in de wereldhandel,
kan het niet anders dan dat de wereld ingrijpende veranderingen in het
geopolitieke systeem ondergaat.
Daarom zou het Westen zijn vermogen kunnen verliezen om de grote
lijnen en de financiën van de internationale markten te beheersen.
Door het versnelde tempo van de BRICS-landen voelen de VS zich
bedreigd, omdat ze de macht zouden kunnen verliezen om hun tekort te
financieren. Als er besloten wordt tot een nieuwe BRICS-valuta kunnen
zomaar 10 financiële sectoren in de VS worden getroffen door de
lancering daarvan. Ze omvatten onder meer het bankwezen, de handel en
het toerisme. De Amerikaanse financiële sectoren die kunnen worden
beïnvloed door de vorming van de nieuwe BRICS-valuta zijn:
1. Wereldwijd financieel systeem
2. Internationale handel en investeringen
3. Energie- en grondstoffenmarkten
4. Bankwezen en Financiën
5. Reizen en toerisme
6. Kapitaalmarkten
7. Consumptiegoederen en detailhandel
8. Overheid en beleid
9. Technologie en Fintech
10.Productie en consumptie.
Al deze sectoren zijn nauw verbonden met de Amerikaanse dollar en
opereren wereldwijd met de uitwisseling van de USD-valuta. En als
BRICS andere ontwikkelingslanden overtuigt om de Amerikaanse dollar te
dumpen, zou de geopolitieke dynamiek de wereldhandelsbetrekkingen
kunnen veranderen. Bovendien, als het bankwezen en de financiële
wereld de eerste klap krijgen, kan de negatieve ontwikkeling overslaan
naar de grondstoffen- en valutamarkten. Evenzo zou het domino-effect
alle sectoren omver kunnen werpen, waardoor de Amerikaanse economie in
zwaar weer zou komen. Bovendien, als de VS er niet in slaagt haar
tekort te financieren, zouden de prijzen van alle grondstoffen omhoog
kunnen schieten of zelfs hyperinflatie kunnen bewerkstelligen.
Reuters bracht anderhalve week geleden
een speculatief bericht dat de Indiase premier Narendra Modi de BRICS-top
in Johannesburg mogelijk niet persoonlijk zal bijwonen en het
persagentschap meldde bovendien dat India een uitbreiding van de
groepering afkeurde. Ondanks de lange geschiedenis van Reuters van
bedrog tijdens de Koude Oorlog, trapten de goedgelovige Indiase
mainstream media in de door Reuters verspreide geruchten.
En het creëerde daardoor enige verwarring, maar slechts tijdelijk.
Zuid-Afrika is zich bewust van de stand van zaken in zijn bilaterale
banden met de VS (dat is wat het is), de uitstekende persoonlijke
relatie tussen president Cyril Rampaphosa en de Russische president
Vladimir Poetin, het beleid van de BRICS-landen op het pad van ''de-dollarisering''
en daar de uitbreiding ervan plannen,en de hoge verwachtingen van
Modi's constructieve rol om van het komende evenement in Johannesburg
een historische mijlpaal in de wereldpolitiek van de 21e eeuw te maken.
De duidelijke taal van de Zuid-Afrikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Naledi Pandor over het artikel van Reuters is raak. Pandor zei:
'Ik heb met verschillende collega's binnen en buiten de regering
gesproken en iedereen was stomverbaasd over dit gerucht. Ik denk dat
iemand die onze top probeert te bederven allerlei verhalen verzint die
suggereren dat het geen succes zal worden.
De premier van India heeft nooit gezegd dat hij de top niet bijwoont.
Ik sta voortdurend in contact met minister van Buitenlandse Zaken
Jaishankar. Dat heeft hij nooit gezegd. Onze sherpa's hebben contact
en ze hebben het nooit gezegd. Dus we hebben allemaal geprobeerd te
zoeken naar deze speld in een hooiberg die dit gerucht begon."
Nog niet zo lang geleden maakte het Westen de BRICS belachelijk als
een ondoelmatige vlinder die met zijn vleugels in de leegte sloeg in
een wereldorde die werd gedomineerd door de G7. Maar het 'vlindereffect'
wordt vandaag gevoeld bij het opschudden van de wereldorde. De
stortvloed aan gebeurtenissen in het afgelopen jaar in de situatie
rond Oekraïne bracht de existentiële strijd van Rusland met de VS aan
de oppervlakte, wat op zijn beurt een tektonische verschuiving in het
internationale landschap veroorzaakte, een transformerend aspect was
de opkomst van het Globale Zuiden en zijn steeds belangrijkere rol in
de internationale politiek.
De regering-Biden had nooit kunnen bedenken dat hun streven naar
polarisatie om Rusland en China te isoleren zó zou uitpakken.
Paradoxaal genoeg markeerde Washingtons ''dubbele inperking'' van
Rusland en China, zoals verankerd in de Nationale Veiligheidsstrategie
van de Biden-regering, het begin van het wereldwijde Zuiden dat zich
losmaakte van de controle van de grote mogendheden, hun internationale
status en rol herpositioneerde en op zoek ging naar strategisch
zelfvertrouwen en autonomie.
Saoedi-Arabië is wat dat betreft een geweldig voorbeeld: een
onafhankelijk traject aannemen in regionale hotspots zoals Soedan of
Syrië, de wereldoliemarkt kalibreren via het OPEC Plus-formaat in
plaats van de dictaten van Washington te gehoorzamen, en bij het
zoeken naar een lidmaatschap van de BRICS.
Inmiddels overtuigde BRICS-lid India 22 landen om speciale
Vostro-bankrekeningen te openen om handel in de Indiase rupee (INR)
voor import en export af te wikkelen. Vostro is een bijzondere
bankrekening die speciaal voor zakelijke doeleinden is aangemaakt,
waar binnenlandse Indiase banken betalingen uit andere landen mogelijk
maken. De banken zullen rupee-overmakingen vanuit het buitenland
toestaan, waardoor het voor andere landen gemakkelijker wordt om
handel in INR af te wikkelen. De 22 landen die de
Vostro-bankrekeningen hebben geopend om handel te drijven met BRICS-lid
India met de rupee zijn Bangladesh, Wit-Rusland, Botswana, Fiji,
Duitsland (!), Guyana, Israël, Kazachstan, Kenia, Maleisië,
Maldiven, Mauritius, Myanmar, Nieuw-Zeeland, Oman , Rusland,
Seychellen, Singapore, Sri Lanka, Tanzania, Oeganda en het Verenigd
Koninkrijk (!).
De ontwikkelingslanden krijgen meer speelruimte in het spel van de
grote mogendheden en hun politieke invloed is snel toegenomen. Hun
diplomatieke onafhankelijkheid en strategische autonomie tegen de
achtergrond van de Oekraïne-crisis hebben hun opkomst als een
groeiende kracht in de wereldpolitiek in een opmerkelijk korte tijd
versneld.
Wat de 23 niet-westerse landen ertoe aanzet formeel BRICS-lidmaatschap
aan te vragen – hoewel de groepering niet eens een secretariaat heeft
– is omdat de groepering tegenwoordig wordt gezien als het
belangrijkste platform van het Globale Zuiden dat een rechtvaardige
wereldorde omarmt en daarom een rendez-vous heeft met het lot van de
mensheid.
Vanaf het begin is BRICS gewiekst genoeg geweest om geen enkel ''antiwestersisme''
in zijn agenda te injecteren - in feite heeft geen van de stichtende
leden een ''blokmentaliteit''. Maar dat weerhoudt het Westen er niet
van zich bedreigd te voelen. In werkelijkheid komt deze
dreigingsperceptie voort uit een ziekelijke angst voor uitsterven van
de 4-eeuwen oude westerse dominantie van de politieke en economische
orde en het internationale systeem dat ten einde loopt.
Het neo-mercantilisme, dat cruciaal is om de achteruitgang van de
westerse economieën een halt toe te roepen, wordt frontaal bestreden,
zoals we in real time kunnen zien in Niger. Zonder de massale
overdracht van middelen uit Afrika ziet het Westen een sombere
toekomst tegemoet. Josep Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van
de Europese Unie, flapte er op een zwak moment uit dat het Westen, een
verzorgde tuin, wordt bedreigd door de jungle. De atavistische angsten
en instincten die besloten liggen in de metafoor van Borrell zijn
gewoon verbluffend. Vandaar zo'n razernij om BRICS neer te halen, zijn
vastberadenheid te verzwakken, zijn imago en aanzien aan te tasten en
te voorkómen dat het in een stroomversnelling komt. Helaas is dezelfde
oude koloniale ‘verdeel en heers’ mentaliteit aan het werk om de
verschillen en meningsverschillen tussen de BRICS-lidstaten te
versterken.
De controverse over het Indiase standpunt over BRICS-uitbreiding kan
alleen op die manier worden gezien. Na het verspreiden van geruchten
door Reuters voelde de woordvoerder van het Indiase ministerie van
Buitenlandse Zaken zich genoodzaakt om alles opnieuw te verduidelijken:
“Laat me het nog een keer herhalen. We hebben ons standpunt in het
verleden verduidelijkt. Zoals opgelegd door de leiders vorig jaar,
bespreken de BRICS-leden intern de leidende principes, de normen,
criteria en procedures voor het BRICS-uitbreidingsproces op basis van
volledig overleg en consensus. Zoals onze minister van Buitenlandse
Zaken al zei benaderen we dit met een open geest en een positieve
instelling. We hebben wat ongegronde speculaties gezien... dat India
bedenkingen heeft tegen expansie. Dit is gewoon niet waar. Dus laat ik
daar heel duidelijk over zijn.’’
Wat betreft de canard dat Modi van plan was de reis naar Johannesburg
over te slaan, reageerde de Indiase woordvoerder: "Ik zou u willen
verzoeken om niet af te gaan op speculatieve mediaberichten. Wanneer
we in een positie zijn om te praten over dergelijke bezoeken op hoog
niveau, om deze aan te kondigen, zullen we dat zeker doen, en u kunt
weten dat dat onze gewoonte is geweest. Op dit moment zou ik u
allemaal willen verzoeken om gewoon geduld te hebben en het ons op het
juiste moment te laten aankondigen.''
Evenzo is de Anglo-Amerikaanse samenzwering achter het arrestatiebevel
van het ICC tegen Poetin vanzelfsprekend. Rusland was een pionier op
het gebied van BRIC en de eerste top van de groepering vond plaats in
Jekaterinenburg in 2008 [die trouwens een gezamenlijke verklaring
aflegde die waarschuwde tegen de wereldwijde dominantie van de
Amerikaanse dollar als 's werelds standaard reservevaluta.]
Poetin heeft onvermoeibaar campagne gevoerd voor ''de-dollarisering''
en is vandaag de dag de meest weerbarstige stem over die kwestie op
het internationale toneel. De prognose van Poetin heeft brede
acceptatie gekregen in het Globale Zuiden, zoals blijkt uit de
uittocht van landen die kiezen voor nationale valuta om hun onderlinge
betalingen te vereffenen. Washington maakt zich steeds meer zorgen
over het feit dat een proces van ‘de-dollarisering’ aan kracht wint in
het internationale financiële systeem na de buitensporige bewapening
van sancties en de willekeurige inbeslagname van dollarreserves van
landen waarmee het niet kan opschieten.
Interessant genoeg
plaatste Bloomberg een artikel
over de BRICS-top met de titel "Deze club is niet groot genoeg voor
zowel China als India". Bloomberg's stelling is dat ''spanningen
tussen de Aziatische rivalen het BRICS-blok waarschijnlijk zullen
beletten ooit een coherente uitdaging voor het Westen te vormen''. Het
is een afgezaagde poging om de tegenstellingen tussen China en India
te vergroten en om een wig tussen die landen te drijven en de
BRICS-eenheid te ondermijnen. Het is waar dat India zich misschien
zorgen maakt over de dominante rol van China in de BRICS-groep. Maar
aan de andere kant is China ook een sterke exponent van
BRICS-uitbreiding en een grotere vertegenwoordiging van
ontwikkelingslanden. Toont dat geen strategische convergentie?
Inmiddels trekt de BRICS-alliantie nieuwe toetredingsverzoeken aan van
landen over de hele wereld om deel uit te maken van het blok. Een
handvol ontwikkelingslanden probeert de afhankelijkheid van de
Amerikaanse dollar te beëindigen en in plaats daarvan in hun eigen
valuta te handelen. De Amerikaanse sancties tegen andere landen hebben
ertoe geleid dat verschillende landen hebben besloten de dollar te
laten vallen. Het pad voor de vooruitzichten van de greenback ziet er
somber uit, aangezien het aantal landen dat bereid is zich aan te
sluiten bij BRICS bijna met de dag groeit.
In wezen hebben India en China, ondanks hun onopgeloste grensgeschil,
een gemeenschappelijke visie dat BRICS een essentiële rol speelt op
het mondiale multilaterale toneel. Beide landen zien de BRICS ook als
een platform om hun internationale status en invloed te vergroten.
Deze gemeenschappelijke belangen baart het Westen zorgen. Het succes
van BRICS kan daarom het buitenlands beleid van de deelnemende landen
alleen maar versterken – en mogelijk zelfs enige positieve energie en
sfeer creëren in de betrekkingen met de grootmachten China, Rusland en
India.
Het lot van de Amerikaanse dollar hangt af van het feit of de
BRICS-alliantie een nieuwe munt zal lanceren of niet. De greenback
staat nog steeds op het kruispunt van een verschuiving naar de nieuwe
financiële orde die wordt gedomineerd door het Oosten en niet door het
Westen. Maar niet alleen de BRICS-alliantie probeert de wereldwijde
reservestatus van de Amerikaanse dollar te beperken door in lokale
valuta's te handelen voor grensoverschrijdende betalingen. Ook de
Shanghai Cooperation Organization (SCO - de grootste regionale
militaire en financiële organisatie ter wereld. Het vertegenwoordigt
ongeveer 60% van de Euraziatische landmassa en 40% van het wereldwijde
bbp) beweegt zich in dezelfde richting met de bedoeling een einde te
maken aan de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar. De lidstaten
van de SCO zijn China, India, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Pakistan,
Rusland, Tadzjikistan en Oezbekistan. Het trio van China, India en
Rusland maken deel uit van zowel de BRICS als de SCO en delen
vergelijkbare geopolitieke ideeën. Daarom zitten zowel de BRICS als de
SCO in hetzelfde schuitje in hun missie om de suprematie van de
Amerikaanse dollar te ontwortelen.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[14 augustus 2023]
Afdrukken
Doorsturen
