Gebroken link? Meldt het ons!

Wat betekent de Duitse verkiezingscrisis voor de wereld?

Je hoeft geen expert te zijn om te weten dat een instabiel Duitsland historisch gezien niet geweldig is geweest voor de wereld.


We moeten voorzichtig zijn als we het hebben over 'Duitse instabiliteit' of een 'Duitse democratische crisis' - het roept meteen beelden op van een duister verleden dat nog niet zo lang geleden is. Om een gedegen analyse te compliceren is één van de meest bruikbare vergelijkingen met het huidige moment te vinden in de Duitse verkiezingen van 1928, de laatste stemming in Weimar om een ​​functionerende coalitie te vormen voordat het land afgleed naar het fascisme.


 Wat is er aan de hand?

Slechts 12 uur nadat Donald Trump tot winnaar van de Amerikaanse presidentsverkiezingen was uitgeroepen viel de regeringscoalitie van Duitsland uiteen. Bondskanselier Scholz kondigde aan dat hij zijn minister van Financiën, Christian Lindner, had ontslagen. Lindner is van een andere politieke partij, de Vrije Democratische Partij, FDP, terwijl bondskanselier Scholz van de Sociaaldemocratische Partij, SPD, is. Na de verkiezingen in 2021 sloten Scholz' sociaaldemocraten, Lindners Vrije Democraten en een derde partij, de Groenen, zich aan bij een ongemakkelijke alliantie om een ​​meerderheid te vormen in het Duitse parlement, de Bundestag. En zo Duitsland te regeren.

De coalitie eindigde toen bondskanselier Scholz Lindner ontsloeg, die vertrok en andere kabinetsleden van de Vrije Democratische Partij met zich meenam. Zonder de Vrije Democraten in de coalitie kon bondskanselier Scholz niet langer vertrouwen op FDP-stemmen om een ​​meerderheid in de Bundestag te behalen. Daarom houdt Duitsland verkiezingen op 23 februari 2025, ook al waren de verkiezingen oorspronkelijk pas gepland in september 2025.


 Waarom zijn ze uit elkaar gegaan?

De hoop was gevestigd op deze coalitie van drie partijen. De drie deelnemers (SPD, FDP, Groenen) hadden grote ideologische verschillen, waardoor gezamenlijk bestuur moeilijk was. De sociaaldemocraten en Groenen zijn links, terwijl de Vrije Democraten rechts zijn. Alle betrokkenen voelden echter druk om het te laten werken in naam van een stabiel, democratisch Duitsland. De verkiezingen van 2021 waren immers de eerste van het post-Merkel-tijdperk. Zij had 16 jaar daarvoor geregeerd en was niet alleen een führerin voor Duitsland, maar voor Europa geworden - één van de redenen waarom de EU nu diep in de shit zit.  Als deze drie partijen een manier konden vinden om een ​​functionerende coalitie te vormen, zou dat een groot signaal zijn dat Duitsland zonder 'Mutti' Merkel kon regeren.

Ze voldeden in het begin aan de verwachtingen en ondertekenden op 7 december 2021 een coalitieakkoord. Maar toen ze eenmaal aan de macht waren, begonnen de crises zich op te stapelen. Rusland viel Oekraïne drie maanden later binnen, waardoor de Duitsers wakker werden van hun schuchtere benadering van defensie. Bondskanselier Scholz riep op tot een 'Zeitenwende' waarbij Duitsland meer zou uitgeven aan defensie en de grootste supporter van Oekraïne in Europa zou worden.

Maar de energieprijzen stegen, de Amerikanen bliezen de Nord Stream pijpleiding op, de Duitse economie stagneerde en de nationale budgetten werden krap. De drie coalitieleden hadden hun andere regeringsprioriteiten niet opgeofferd: de overgang naar een klimaatvriendelijke energie-economie (Groenen), de uitbreiding van de verzorgingsstaat (SPD), het digitaliseren van diensten en het verminderen van bureaucratie (FDP). Maar naarmate de realiteit van inflatie en oorlog doordrong, werden deze doelen steeds moeilijker te bereiken.

In november 2023 verklaarde het Duitse Federale Constitutionele Hof in Karlsruhe een cruciaal onderdeel van een overheidsbegroting onwettig. De begroting was een poging om een ​​aantal prioriteiten van de coalitiepartner te financieren. Dus toen het Hof tussenbeide kwam om de begrotingstrucs van de regering de nek om te draaien, luidde het ook de langzame dood van de regeringscoalitie in.

Met de meeste van hun grootste prioriteiten onhaalbaar brachten de drie partijen in de regering het volgende jaar door met onderlinge strijd. Hun meningsverschillen lekten vaak uit in de media. Het algemene gevoel was dat een 'onwaardige' coalitie zou breken voor de geplande verkiezingen in september 2025.

En dat gevoel klopte. Op 6 november 2024 werden de Duitsers wakker met het nieuws van een tweede presidentschap van Trump. Die avond had bondskanselier Scholz een lang debat met zijn minister van Financiën, Christian Lindner. Daarna riep hij een persconferentie bijeen en ontsloeg hij de man die volgens hem overeenkomsten en vertrouwen had geschonden en ideologische gevechten voor de media had geënsceneerd. Het was een persoonlijke aanval.


 Waarom is dit een probleem?

De eerste formele driepartijencoalitie in de geschiedenis van de Bondsrepubliek Duitsland was alleen nodig omdat de stemming in 2021 werd gesplitst. Scholz's SPD kreeg de meeste stemmen, 25,7%, maar dit was een laag totaal voor een winnaar. Ter vergelijking: bij verschillende verkiezingen sinds 2005 dook Merkels CDU nooit onder de 30%. Alle partijen van de 'demokoratische Mitte' (democratische middenklasse) in Duitsland leden in 2021.

Een groot deel van de reden voor deze versplintering in het Duitse stemgedrag is ontevredenheid met traditionele partijen. Dit is een zichzelf in stand houdende cyclus, want als de stemmen verdeeld zijn, wordt het moeilijker om coalities te vormen - goed bestuur wordt moeilijker - meer mensen raken ontevreden... nieuwe verkiezingen, meer versplintering - u snapt het idee.
De ineenstorting van Scholz's driepartijenregering heeft de algemene ontevredenheid alleen maar vergroot. De begunstigden zouden andere traditionele partijen kunnen zijn die niet deelnamen aan de driepartijencoalitie. De andere begunstigden zullen waarschijnlijk 'populistische extremisten' zijn.

Eén van die andere partijen is de Alternative für Deutschland, AfD, een rechtse nationalistische partij. De AfD werd populair vanwege haar verzet tegen Merkels vluchtelingenbeleid. Tegenwoordig is de anti-asielboodschap uitgebreid tot een algemene anti-migrantenboodschap. De AfD is kritisch op de Europese Unie en de NAVO. Ze zijn tegen wapenexporten naar Oekraïne en pleiten voor eenzijdige annulering van energiesancties door de import van Russisch gas te hervatten. Hun kiezers hebben een positievere mening over Vladimir Poetin dan over president Zelensky. De partij is door het Duitse Bundesamt für die Schutz der Grondwettlichkeit als extremistisch bestempeld. Alle traditionele partijen hebben gezworen nooit met hen in de regering te zullen samenwerken. Zo ongeveer als het altijd in ons land met de PVV ging.


  Economedian zal binnenkort ingrijpende wijzigingen ondergaan.
  Daardoor zullen uitgebreide artikelen als deze voor 'gewone' bezoekers slechts gedeeltelijk beschikbaar zijn.
  Spoedig meer informatie over wat er allemaal op onze site zal veranderen. Red.
 


De 18-20% steun van de AfD in peilingen op het moment van schrijven zou zich vertalen naar hun beste verkiezingsresultaten ooit. De resterende 80% van de stemmen in Duitsland zou naar andere partijen gaan en de algemene versplintering van het electoraat zou doorgaan. Daarom is het mogelijk dat er na de verkiezingen van februari 2025 nog een coalitie van meerdere partijen nodig is. Zoals we net hebben geleerd, zijn meerdere partijen moeilijk bij elkaar te houden. De AfD kan dus zeggen: "Kijk, democratische partijen zijn ineffectief. Stem in plaats daarvan op ons." De cyclus kan zich voortzetten.

Deze 'doemcyclus' van versplinterde stemmen tolt rond in het hoofd van Duitsers die bezorgd zijn om hun democratie. Verschillende partijen van links en rechts delen het belang om de Duitse grondwet, het Grundgesetz, en 'democratische normen' te verdedigen in het aangezicht van bedreigingen van extremen. De opkomst van populisme maakt dat moeilijker.

Scholz staat niet bekend als een groot politicus, en één invloedrijk figuur dat dat ook vindt is Trump-ruimtevaarder Elon Musk. Hij heeft onlangs aanvallen uitgevoerd op de Duitse bondskanselier. Eerst noemde hij op 8 november bondskanselier Scholz een “dwaas”. Op X plaatste hij “Olaf ist ein Narr”. Ook vond Musk, terwijl hij in Washington akkoorden over het plafond van de staatsschuld torpedeerde, de tijd om op X zijn steun te betuigen aan Alternative für Deutschland (AfD): “Alleen de AfD kan Duitsland redden”, schreef Musk.

De AfD-kanselarijkandidaat Alice Weidel bedankte de miljardair snel op X. Volgens peilingen scoort haar partij tussen de 18-20% voor de komende Duitse verkiezingen op 23 februari. Zij gaat op 9 januari in gesprek met Musk, iets wat voormalig EU-commissaris Thierry Breton een doorn in zijn 'democratische' oog is.
Eén interpretatie van Musks woorden tegen de Duitse bondskanselier en voor de extremistische oppositie is dat hij gewoon trouw blijft aan zijn gewoontes, dat hij het politieke rechtse gedachtegoed steunt en 'de liberalen omarmt' (hoewel opgemerkt moet worden dat 'liberaal' in de Duitse politieke context een andere betekenis heeft). Maar het is ook mogelijk dat Musk Duitsland irriteert om zo bij de Europese Unie te komen. De volgende tekst van Associated Press kwam tot de volgende conclusie:
"De laatste ontwikkeling in zijn voortdurende strijd met de EU is een mogelijke stap van de Europese Commissie om rekening te houden met zijn andere bedrijven, waaronder SpaceX en Neuralink, bij het berekenen van een mogelijke boete voor X voor overtredingen van de Digital Services Act, de wet op contentmoderatie van het blok."

Een andere mogelijkheid is dat Musk gefrustreerd is over de Duitse vakbonden die de Tesla-productie beïnvloeden. Zijn Gigafactory Berlin-Brandenburg heeft geschillen met IG Metall, een grote Duitse vakbond. Vermoedelijk wordt Scholz' SPD gezien als vriendelijker voor de arbeidersklasse dan Weidel's AfD. Een verandering naar een extreemrechtse regering zou Musks zakenleven dus makkelijker kunnen maken.

Eén persoon en groep die nog niet besproken zijn, zijn de waarschijnlijke winnaars van de Duitse verkiezingen in februari. Aangezien de SPD van bondskanselier Scholz in de peilingen is ingestort en alle grote partijen zeggen dat ze niet met AfD zullen samenwerken, is de partij die het meest waarschijnlijk de kern van de volgende regering in Duitsland zal vormen de centrumrechtse Christlich Demokratische Union (CDU). Onder leiding van Friedrich Merz is het mogelijk dat de CDU een substantiële meerderheid wint en gemakkelijk een coalitie met een andere partij kan vormen. Een andere optie is dat de CDU van Merz een kleinere meerderheid wint en een andere ongelijksoortige coalitie van drie partijen moet vormen, waardoor er ruimte ontstaat voor disfunctioneren als partij-ideologieën botsen in het kabinet.

Het interessante aan Merz' CDU is dat het beter verteerbaar zou moeten zijn voor Elon Musk, en bij uitbreiding voor de verkozen president Trump. De CDU is een centrumrechtse partij, en Merz heeft er een vleugje antipathie tegen 'irreguliere immigratie' aan toegevoegd, iets dat de schijn zou geven van 'Vervangingstheorie' en rechts populisme dat zowel door Musk als Trump wordt verdedigd.

Niettemin zit Merz in een lastig parket. Ten eerste, hoewel hij geen deel uitmaakte van haar factie, leidt Merz de partij van voormalig bondskanselier Angela Merkel. Tijdens haar overlap met de eerste termijn van president Trump was Merkel een frequent doelwit van Trumps aanvallen op Duitsland en Europa. Trump weigerde zelfs een handdruk tijdens haar bezoek aan het Witte Huis in maart 2017:


Als hij wordt gekozen, zal Merz zijn associatie met Merkel in de ogen van Trump en Musk moeten overwinnen. En dat komt door de tweede complicatie: er worden uitgebreide handelstarieven voor Duitsland en Europa verwacht in de tweede termijn van Trump. Zelfs met een productiefaciliteit in Duitsland zal Musk zich waarschijnlijk geen zorgen maken over tarieven op zijn Duitse autofabrikanten.

Als Merz de Duitse bondskanselier wil worden, zal hij te maken krijgen met extreem krappe budgetten waardoor Duitsland zijn defensie-uitgavendoel van 2% niet haalt, en een land dat in en uit recessie zakt. Bovendien zal Merz' standvastige steun aan Oekraïne botsen met Trumps en Musks voorkeur om Oekraïens grondgebied af te staan ​​in ruil voor een staakt-het-vuren in de Amerikaanse proxy-oorlog.

Een tariefstrijd in combinatie met de druk om Oekraïne achter zich te laten, zal een grote uitdaging zijn voor Merz. Hoewel hij niet zo extreem overkomt als de AfD, zal zijn conservatisme hem geen krediet opleveren bij Trump. Niettemin mag Merz zich gelukkig prijzen dat hij tot nu toe onder de radar van Musk en Trump is gebleven, aangezien de aandacht in plaats daarvan is gegaan naar het beledigen van Scholz en het verheffen van de AfD. Zodra er echter een nieuwe Duitse regering is gevormd (vermoedelijk in maart 2025), zullen er al minstens twee maanden tarieven en Europese interventie door een tweede Trump-regering zijn geweest.

Tegen die tijd zal 'Troll-in-Chief' Elon Musk de conservatieve opvolger van Merkel hebben opgemerkt en waarschijnlijk iets over meneer Merz te zeggen hebben. Als we zijn recente interventies als voorbeeld nemen, dan zijn dat geen vriendelijke woorden.


 Het 'democratische' Duitsland

Wij maken ons ten aanzien van dit punt zorgen over ons buurland. In september heeft een Duits “Burgerraad” aanbevelingen ingediend bij het Duitse Ministerie van Binnenlandse Zaken, waarin onder andere wordt opgeroepen tot de mogelijke criminalisering van “desinformatie”. De raad werd samengesteld door de Bertelsmann Foundation, de meest invloedrijke denktank voor overheidsbeleid in Duitsland, in samenwerking met het Ministerie van Binnenlandse Zaken zelf, en kreeg de opdracht aanbevelingen te formuleren over hoe “desinformatie” het beste kan worden bestreden. De vraag is natuurlijk wie beoordeelt wat desinformatie is. Wij hebben zo onze vermoedens....

Dat baseren wij op een aanbeveling van die groep, getiteld “Overweging van strafrechtelijke vervolging en/of bestraffing van de verspreiding van desinformatie”. De tekst (p.37) luidt: "De Duitse regering moet overwegen of strafrechtelijke vervolging of andere vormen van straffen mogelijk zijn op basis van de definitie van desinformatie."  De ‘rechtvaardiging’ van de voorgestelde maatregel is de volgende: "Het behoud van de vrijheid van meningsuiting is belangrijk voor ons. Niettemin moet de creatie en verspreiding van desinformatie worden ontmoedigd en het gevoel van wangedrag bij de daders worden versterkt."

De Burgerraad beveelt ook aan om het anti-democratische wangedrocht, de Digital Services Act van de EU, het middelpunt van de inspanningen van de EU om ‘desinformatie’ te onderdrukken, aan te vullen met een nieuwe wet, die zou vereisen dat “Very Large Online Platforms” (VLOPs) 1% van hun wereldwijde omzet reserveren voor het doel van “het bestrijden van desinformatie”. Onder andere Facebook, X, YouTube, TikTok, Instagram, Amazon en Wikipedia zijn door de Europese Commissie - ook niet echt voorstanders van democratische principes - aangewezen als VLOPs .

Het is allemaal heel triest en verontrustend wat er in Duitsland gebeurt. De mate van intolerantie en pure chaos die het land heeft omhuld tart elk begrip voor iedereen die voorheen de waarden en de geest van de Verlichting als maatstaf voor Duitse uitmuntendheid beschouwde; namelijk die geest die uitstraalde vanuit “Das Land der Dichter und Denker” (Het land van dichters en denkers). Het is inmiddels verworden tot "Das Land der Richter und Henker" (Het land van rechters en beulen).

De goede naam die het Duitse intellectualisme ooit genoot, is ondermijnd en belachelijk gemaakt onder het huidige beheer van de Duitse culturele en politieke elites. Deze rijke erfenis is letterlijk verspild met pogingen om het uit het geheugen te wissen door het volk dom te houden en nog dommer te maken, hun vermogen om zelfstandig en kritisch te denken te ondermijnen, en het allerbelangrijkste, door verdeeldheid te zaaien en het bijbehorende, latente autoritarisme op te dringen aan de publieke sfeer.

Voorbeelden van de recente, abrupte teloorgang van het Duitse intellectuele en morele vertrouwen en kapitaal zijn de schaamteloos veroorzaakte Covid-hysterie, de oorlogszucht (door een land dat zich absoluut niet met deze houding moet bezighouden), de repressie van het recht op vrije meningsuiting dat is vastgelegd in de grondwet, de vervolging en bestraffing van dissidenten die ofwel in de gevangenis zitten of onder zware druk staan ​​vanwege hun kritiek op de huidige staat van het rechtssysteem, de oplegging en handhaving van absurde culturele beperkingen, willekeurig over de Duitse geest heen gelegd (een goed voorbeeld hiervan is de verzonnen, verdeeldheid zaaiende ideologische truc van het “gender”). Bovendien heeft Duitsland een medialandschap dat zijn gelijke niet kent in losbandige propaganda, ideologische fixatie en geestverruimend infantilisme, wat allemaal resulteert in verdere diepe verdeeldheid binnen het politieke lichaam. En de lijst met verdeeldheid zaaiende trucs gaat maar door.


 Wat betekent dit allemaal voor de wereld?

Een economisch sterk, democratisch stabiel Duitsland in het hart van de Europese Unie is een realiteit die de meesten als vanzelfsprekend beschouwen. Een vertragende Duitse economie met onzekerheid over de regering brengt risico's met zich mee voor de komende jaren.

Ten eerste zal Duitsland minder goed voorbereid zijn op een tweede Trump-regering. Trumps inauguratie is op 20 januari. De Duitse verkiezingen vinden pas op 23 februari plaats, waarna weken van coalitieonderhandelingen kunnen plaatsvinden. Een stabiele regering komt misschien pas in het voorjaar. Dat is een groot tijdsverschil, een eeuwigheid in geopolitiek.

Dat betekent dat een samenhangende reactie op de verwachte Trump-tarieven moeilijk te bereiken zal zijn. Bovendien zou een snelle aanpassing aan het beleid van de nieuwe regering ten aanzien van Oekraïne ingewikkeld kunnen zijn. Ten derde, als Trump dreigt de NAVO of het Klimaatakkoord van Parijs te verlaten zal Duitsland alleen nog maar een stuurloze overgangsregering hebben. Verder zal Duitsland niet in staat zijn om op een goede manier samen te werken met Europese partners.

Duitsland zal niet alleen zijn in de EU nu de nieuwe Trump-regering vorm krijgt. Een oude vriend, Emmanuel Macron, bekleedt nog steeds het Franse presidentschap, zij het met nul komma nul autoriteit na de parlementsverkiezingen van 2024. Het Verenigd Koninkrijk, hoewel buiten de EU, heeft een vriendelijker gezicht in premier Keir Starmer, maar hij wordt door de bevolking uitgekotst. Zelfs minder toegeeflijke EU-partners, zoals de Italiaanse premier Meloni, lijken bereid om met Duitsland samen te werken aan immigratie- en defensiekwesties op het hele continent.

Natuurlijk zal dit allemaal niet makkelijk zijn zonder voorspelbaar bestuur in Duitsland. De buren kunnen misschien wachten tot de lente, maar als er een gezamenlijke reactie nodig is voor een noodsituatie zal die niet zo makkelijk te vinden zijn. EU-lidstaten kunnen het Kanzleramt in Berlijn bellen en een bezettoon krijgen. Ook zal de rol van Duitsland in de Indo-Pacifische regio ter discussie worden gesteld.

Stel u een scenario voor waarin de binnenkomende Trump-regering zoiets zegt als: "Kijk, Duitsland, laten we een deal sluiten. Ik zal het rustig aan doen met tarieven tegen jullie en de EU als jullie met mij meedoen om de tarieven voor onze gezamenlijke rivaal, China, te verhogen." Trump is waarschijnlijk wraakzuchtiger dan dit, maar zo'n scenario is niet onmogelijk.

Hoe zou Duitsland reageren op dergelijke dwang? Over het algemeen is Duitsland langzamer geweest om wakker te worden voor de uitdagingen die China stelt, maar recente actie (nou ja, onthouding) op westerse tarieven voor Chinese elektrische voertuigen en recente Duitse marinepatrouilles in de Zuid-Chinese Zee tonen aan dat het naïef negéren van China geen optie meer is.

Laten we het nog eens herhalen: zonder een stabiele regering in Berlijn zou het manoeuvreren in dergelijke omstandigheden een puinhoop worden - nog groter dan het nu al is. Ook is het een nieuwe klap voor de internationale orde na de Amerikaanse proxy-oorlog in Oekraïne.

De herverkiezing van Trump is een ander teken dat er een geopolitieke storm op komst is. Regionale hegemonieën die afbrokkelen, meerdere polen van wereldwijde invloed, grote persoonlijkheden die rondspringen op internationale toppen: dit is de toekomst die we kunnen verwachten voor ten minste de komende vier jaar.

En de timing voor Duitsland kon niet slechter zijn. Terwijl de rest van de wereld zich verzamelt rond hun 'Grote Mannen' om deel te nemen aan een wereldwijde herschikking van de handel, Oekraïne en de Indo-Pacific, duiken de Duitsers in een riskant verkiezingsseizoen. De uitslag van die verkiezingen zal waarschijnlijk net zo goed onbeslist verwarrend zijn als beslissend en stabiliserend.




[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]


[5 januari 2025]

 

Afdrukken Doorsturen

Naar boven