Net nu het bondgenootschap de situatie met Rusland over Oekraïne moet de-escaleren, gooit de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, kerosine in het vuur. Zijn zo goed als zekere opvolger Mark Rutte zal, als beste jongetje van de klas, de zaken alleen maar erger maken. Een nieuwe wereldoorlog lijkt dan ook onvermijdelijk.
Jens Stoltenberg, de 13e secretaris-generaal van de NAVO, zegt dat de
NAVO in gesprek is om meer kernwapens in te zetten en hun
overbrengingssystemen te moderniseren. Stoltenberg zei tegen de Britse
Telegraph: "Ik zal niet ingaan op operationele details over hoeveel
kernkoppen operationeel zouden moeten zijn en welke opgeslagen moeten
worden, maar we moeten over deze kwesties overleggen. Dat is precies
wat we doen."
Stoltenberg benadrukte dat de NAVO een ‘nucleair bondgenootschap’ is.
Hij legde het als volgt uit: ‘Het doel van de NAVO is uiteraard een
wereld zonder kernwapens, maar zolang er kernwapens bestaan, zullen we
een nucleair bondgenootschap blijven, omdat een wereld waarin Rusland,
China en Noord-Korea kernwapens hebben, en Noord-Korea kernwapens
heeft en de NAVO niet, dan is het een gevaarlijker wereld”, zei hij.
De Russen noemden de verklaring van Stoltenberg over kernwapens een ‘pesttactiek’.
Moskou bekritiseerde de opmerkingen van Stoltenberg, waarbij Kremlin-woordvoerder
Dmitry Peskov ze bestempelde als 'niets anders dan een escalatie '.
"De Russische president Vladimir Poetin praat nooit over kernwapens
“op eigen initiatief, omdat hij de kwestie serieus neemt”, voegde
Peskov eraan toe.
In plaats van de zaken te kalmeren, heeft Stoltenberg achteloos de
spanningen over kernwapens in Europa en het conflict in Oekraïne
opgevoerd. Precies op het moment dat de VS en de NAVO moeten werken
aan het de-escaleren van de situatie met Rusland en Oekraïne - dat had
overigens al veel eerder moeten gebeuren - heeft de topfunctionaris
van de NAVO kerosine op het vuur gegooid.
Stoltenberg kon niets vertellen over de nucleaire afschrikking van de
NAVO, tenzij er sprake was van diepgaande coördinatie met de Verenigde
Staten. De NAVO-uitbreiding van kernwapens is dus een beleid en
programma van de regering-Biden.
Nucleair delen in de NAVO
De nucleaire afschrikking van de NAVO is gebaseerd op regelingen voor
het delen van kernwapens. Het is officieel beschreven: “De nucleaire
afschrikkingspositie van de NAVO is ook afhankelijk van de kernwapens
van de Verenigde Staten die voorwaarts in Europa worden ingezet,
evenals van de capaciteiten en infrastructuur die door de betrokken
Bondgenoten worden geleverd. Een aantal NAVO-landen draagt een
vliegtuig met dubbele capaciteit (DCA) bij voor het Bondgenootschap.
Deze vliegtuigen spelen een centrale rol in de nucleaire
afschrikkingsmissie van de NAVO en zijn beschikbaar voor nucleaire
taken op verschillende niveaus van paraatheid. In hun nucleaire rol
zijn de vliegtuigen uitgerust om kernwapens te vervoeren in een
conflict, en het personeel wordt dienovereenkomstig opgeleid. De
Verenigde Staten behouden de absolute controle en bewaring over hun
kernwapens die voorwaarts in Europa worden ingezet, terwijl de
Bondgenoten militaire steun verlenen aan de DCA-missie met
conventionele strijdkrachten en capaciteiten.”
Hoewel de kernwapens van de NAVO Amerikaans zijn, beschikken
Groot-Brittannië en Frankrijk ook over kernwapens. Amerikaanse
kernwapens die in Europa zijn opgeslagen, zijn nucleaire
zwaartekrachtbommen die kunnen worden gelanceerd door NAVO-vliegtuigen
of door de VS die onafhankelijk van de NAVO opereren.
Technisch gezien vallen nucleaire zwaartekrachtbommen in de categorie
van tactische kernwapens. De VS, het VK en Frankrijk zetten ook
strategische kernwapens in en rond Europa. Groot-Brittannië heeft
ongeveer 225 kernkoppen (meer dan de helft in opslag) voor zijn
Trident-kernonderzeeërprogramma. De Britse nucleaire capaciteit
vereist Amerikaanse coördinatie.
Frankrijk is het enige NAVO-land met een volledig onafhankelijk
kernwapenarsenaal dat bestaat uit onderzeeërs met ballistische
raketten en een klein aantal kruisraketten met kernkoppen. De Fransen
hebben het idee geopperd om het Amerikaanse nucleaire afschrikmiddel
te vervangen door een Frans exemplaar en er zijn discussies geweest
met Duitsland over dat idee. Tot op zekere hoogte zou Stoltenbergs
aankondiging over het upgraden van het nucleaire bondgenootschap van
de NAVO kunnen worden geïnterpreteerd als een compensatie voor de
Franse druk om af te wijken van het door de VS geleide afschrikmiddel
in Europa.
In Europa bestaat al lang het vermoeden dat de VS geen kernwapens
zouden lanceren om het Europese grondgebied te verdedigen vanwege het
risico van een nucleaire uitwisseling tussen Rusland en de Verenigde
Staten. In onbekende mate is de aanwezigheid van tactische kernwapens
(onder Amerikaanse controle) bedoeld om de VS in staat te stellen het
tactische deel van hun nucleaire arsenaal te gebruiken, waardoor het
risico op een strategische nucleaire uitwisseling met Rusland wordt
verminderd.
Overigens is het vermeldenswaard dat de voortdurende aanwezigheid van
Amerikaanse kernwapens in Europa geen echt doel dient. Zoals Derek
Johnson van Global Zero heeft opgemerkt zijn deze wapens een
overblijfsel van de Koude Oorlog en werden ze oorspronkelijk ingezet
om te worden gebruikt tegen landen die nu lid zijn van de NAVO. Hoe
het ook zij, de oorlogszuchtige Duitse Scholz-regering steunt nog
steeds het delen van kernwapens, dus de in Duitsland opgeslagen wapens
zullen in de nabije toekomst vast wel gebruikt worden. Niettemin was
het oproepen van het schrikbeeld van Amerikaanse kernwapens die
dichter bij Rusland zouden komen voldoende om de betrekkingen verder
te verslechteren.
Toch is het zeker zo dat Stoltenbergs nadruk op de NAVO als nucleair
bondgenootschap in de eerste plaats bedoeld was om de angst weg te
nemen dat Rusland zich tot kernwapens zou kunnen wenden om het
conflict in Oekraïne op te lossen. Vergeleken met de VS beschikt
Rusland over een enorm arsenaal aan tactische kernwapens en veel van
zijn tactische raketten kunnen worden uitgerust met kernkoppen.
Stoltenberg mag ook graag bij herhaling het standaard
NAVO-standpuntherhalen dat Rusland geen rol speelt in
beslissingen over de uitbreiding van het bondgenootschap: “Rusland
heeft geen veto, Rusland heeft geen zeggenschap, en Rusland heeft niet
het recht een invloedssfeer te vestigen in een poging zijn buren onder
controle te houden.”
Omdat Rusland al heeft laten zien dat het in staat is de ambities van
tenminste één kandidaat-staat om zich bij het bondgenootschap aan te
sluiten te dwarsbomen, lijken de platitudes van de secretaris-generaal
bijna alsof hij Moskou probeert uit te dagen agressievere actie te
ondernemen. De VS en de NAVO vinden het misschien niet leuk, en het is
misschien niet de manier waarop het Westen dat het gaat, maar feit is
dat Rusland in de praktijk absoluut een veto heeft over welke van zijn
buurlanden lid worden van een anti-Russische militaire alliantie.
We weten inmiddels dat de Russische regering dat veto heeft
uitgesproken. De uitspraak van de secretaris-generaal dat Rusland
niets te zeggen heeft, is feitelijk een uitnodiging aan Poetin om te
bewijzen dat hij - Stoltenberg - ongelijk heeft.
Of NAVO-functionarissen het nu eens zijn met de beoordeling of niet,
de Russische regering beschouwt de NAVO sinds alle loze beloften en
toezeggingen van het Westen, als de belangrijkste militaire bedreiging
voor hun land. Gezien de Russische ervaring die de afgelopen
tweehonderd jaar verschillende keren verwoestende aanvallen vanuit het
Westen heeft ondergaan, zijn hun leiders uiteraard op hun hoede
geweest voor de oostelijke uitbreiding van het bondgenootschap, en ze
hebben heel duidelijk gemaakt dat zij verdere vooruitgang als
ondraaglijk beschouwen. De 'open deur' van de NAVO voor Oekraïne lijkt
voor westerse functionarissen wellicht een regelrechte retoriek, maar
het werkt onnodig Rusland tegen en biedt het zwaar getroffen land
valse hoop op lidmaatschap van het bondgenootschap, die waarschijnlijk
nooit werkelijkheid zal worden. De aanhoudende opmerkingen van
Stoltenberg zullen hetzelfde effect hebben: ze zullen Rusland boos
maken en tegelijkertijd de Oekraïense regering de verkeerde indruk
geven dat hun toekomstige deelname aan het bondgenootschap
gegarandeerd is. Je kunt je nauwelijks een boodschap wensen die meer
misverstanden en misrekeningen bevordert.
De verklaring van Stoltenberg dat Rusland “niet het recht heeft een
invloedssfeer te vestigen” is waar, maar ook niet relevant voor de
onderhavige kwesties. Geen enkele staat heeft ooit het ‘recht’ gehad
om een invloedssfeer te vestigen, maar veel staten, waaronder de
Verenigde Staten, hebben die allemaal evengoed gehad. Alle staten
hebben in theorie het recht om hun buitenlands beleid te voeren zoals
zij dat nodig achten, maar als een land ervoor kiest zich aan te
sluiten bij de grote machtsrivaal van zijn buurland, is dat buurland
verplicht deze keuze te zien als een potentiële bedreiging voor zijn
eigen veiligheid. Wanneer dat land vervolgens een militaire relatie
opbouwt met die rivaal en zijn bondgenoten, zal dat een nog grotere
bedreiging lijken. Dat is hoe de Russische regering aankijkt tegen de
intensivering van de militaire samenwerking tussen Oekraïne en
westerse regeringen.
De Russen hebben (net als het Westen) nucleaire oefeningen uitgevoerd
en beweren kernwapens in Wit-Rusland te hebben geplaatst, hoewel daar
tot nu toe geen enkele door westerse inichtingendiensten is
gesignaleerd. Op dezelfde manier hebben de VS hun strategische
bommenwerpers als waarschuwing dicht bij de Russische grenzen gevlogen.
Oekraïne heeft ook twee gevoelige radarlocaties aangevallen die een
belangrijk onderdeel vormen van het Russische waarschuwingssysteem.
Het is niet duidelijk waarom deze doelen werden geselecteerd door
Oekraïne of door de NAVO, die de wapens en inlichtingen voor deze
aanvallen levert.
De NAVO vertrouwt voor afschrikking op nucleaire zwaartekrachtbommen.
Deze wapens zouden door NAVO-vliegtuigen tegen Russische doelen worden
afgeleverd. Ongeveer 150 bommen zijn opgeslagen op zes bases: Kleine
Brogel in België, Büchel Air Base in Duitsland, Aviano en Ghedi Air
Base in Italië, Volkel Air Base in ons eigen Nederland en Incirlik in
Turkije. Deze maken deel uit van de NAVO-overeenkomst voor het delen
van kernwapens.
Bovendien kondigden de VS in januari aan dat zij delen van de RAF-vliegbasis
in Lakenheath, Surrey, in Groot-Brittannië, aan het upgraden waren,
waar een speciaal squadron, de 48th Security Force, met F-35's in
staat zal zijn B-61 zwaartekrachtbommen te vervoeren. .De VS bouwen
speciale hydraulische laadbruggen, moderniseren opslagfaciliteiten en
installeren een nucleair ‘schild’ om het personeel op de basis te
beschermen. Deze F-35's zullen uitsluitend door Amerikaanse piloten
worden bestuurd en vallen buiten de NAVO-overeenkomst voor het delen
van kernwapens, wat betekent dat hun missie verband zou kunnen houden
met de veiligheid en afschrikking van de NAVO, maar buiten elke
algemene NAVO-overeenkomst zou kunnen worden gebruikt.
De Amerikaanse B-61-zwaartekrachtbommen zijn bijna klaar met de
voltooiing van een moderniseringsprogramma (Mod 12). De B-61 is een
'dial a yield'-wapen, wat betekent dat de bommenopbrengst kan worden
aangepast aan specifieke doelen. De VS zullen ook enkele Mod 11
B-61-bommen behouden. De Mod 11 B-61 wordt beschouwd als een
bunkerbrekerbom. Het beschikt over een speciale kernkop van 400 kt. Er
werden ongeveer 30 van deze bommen vervaardigd. Het is niet duidelijk
of ze in Europa worden ingezet. De Mod 12 B-61 kan opbrengsten (in
kiloton) selecteren van 0,3, 1,5, 10 of 50 kt. Ter vergelijking: de
bom op Hiroshima had een kracht tussen de 11 en 16 kt.
De modernisering van de B-61 vereist de modernisering van de
leveringssystemen, inclusief veranderingen in de elektronica van het
vliegtuig. Er is zeer weinig informatie over hoe snel de upgrades en
wijzigingen kunnen worden aangebracht. Nieuwe F-35's kunnen
B-61-bommen vervoeren als ze daarvoor zijn uitgerust. Het is niet
bekend hoeveel van de in Europa geleverde F-35's nucleaire capaciteit
hebben.
Steeds meer kernwapens in de wereld
Volgens de laatste analyse van het Stockholm International Peace
Research Institute (SIPRI) gaan negen landen – de VS, Rusland,
Groot-Brittannië, Frankrijk, China, India, Pakistan, Noord-Korea en
Israël – door met het moderniseren van hun nucleaire arsenalen (kernkoppen)
en die nemen in verhoogde operationele paraatheid toe.
Van de totale mondiale inventaris van ongeveer 12.121 kernkoppen in
januari 2024 bevinden zich ongeveer 9.585 in militaire voorraden voor
mogelijk gebruik, aldus SIPRI. Ongeveer 3.904 van deze kernkoppen
worden ingezet in raketten en vliegtuigen – 60 meer dan in januari
2023 – en de rest bevindt zich in een centrale opslagfaciliteit.
Ongeveer 2.100 van de ingezette kernkoppen bevinden zich in een staat
van hoge operationele ballistische raketgereedheid. Bijna al deze
kernkoppen zijn eigendom van Rusland of de VS, maar voor het eerst
wordt aangenomen dat China verschillende kernkoppen in hoge
operationele staat van paraatheid heeft.
“Terwijl het totale aantal kernkoppen wereldwijd blijft afnemen
naarmate de wapens uit het Koude Oorlog-tijdperk geleidelijk worden
ontmanteld, blijven we helaas een jaarlijkse toename zien van het
aantal kernkoppen in operationele gereedheid”, aldus SIPRI-directeur
Dan Smith. "Deze trend lijkt zich de komende jaren waarschijnlijk
voort te zetten en te versnellen en is uiterst zorgwekkend."
India, Pakistan en Noord-Korea streven naar de mogelijkheid om
meerdere kernkoppen op ballistische raketten in te zetten, iets wat
Rusland, Frankrijk, Groot-Brittannië, de VS en – recenter – China al
hebben. Dit zou een snelle potentiële toename van het aantal ingezette
kernkoppen mogelijk maken, evenals de mogelijkheid voor nucleaire
staten om te dreigen met de vernietiging van aanzienlijk meer doelen.
SIPRI's schatting van de omvang van het Chinese kernwapenarsenaal is
gestegen van 410 kernkoppen in januari 2023 naar 500 in januari 2024
en dat aantal zal naar verwachting blijven toenemen.
Stoltenberg's vertrek en de toenemende escalatie
Het is de hoogste tijd dat de Amerikaanse marionet Stoltenberg opstapt
- hij is niet alleen een uber-havik, maar hij begrijpt het doel van de
NAVO totaal verkeerd. Zijn opvolger Mark Rutte kan dan wel erg
spontaan zijn in zijn menselijke contacten, zijn mismanagement in ons
land over de afgelopen jaren en de puinhopen die hij heeft
achtergelaten, doen vermoeden dat hij in zijn ijver er nog een schepje
bovenop gooit. Wij zien het dan ook somber in en de kans is groot dat
hij als het nieuwe schoothondje van het Pentagon de NAVO in een
Europese oorlog zal leiden die mogelijk ook kernwapens omvat. Bovenal
begrijpt hij net als Stoltenberg niet dat de NAVO een defensief
bondgenootschap is en geen offensief bondgenootschap.
De NAVO drijft al jaren de verkeerde kant op. Het is betrokken geraakt
bij oorlogen buiten het defensieve domein van de NAVO, gebaseerd op
een grof soort politiek die de anders inerte en kortzichtige leiders
van de VS en Europa tevreden stelt. Deze oorlogen, waar Oekraïne nu
ook bij betrokken is, putten de defensie van de NAVO uit en verzwakken
de kernverantwoordelijkheid van het bondgenootschap, namelijk het
beschermen van het grondgebied van zijn leden.
Er zijn geen bepalingen in het NAVO-verdrag die offensieve operaties
buiten de grenzen toestaan.
De oorlog in Oekraïne verandert snel in een NAVO-oorlog, niet alleen
door de levering van inlichtingen, troepentraining en bewapening, maar
ook door de levering van ervaren technici. Het is eenvoudigweg
onmogelijk voor Oekraïne om luchtverdedigingssystemen zoals Patriot en
NASAMs, raketlanceringssystemen zoals HIMARS, of Britse en Franse
Storm Shadow-kruisraketten te ondersteunen, zonder aanzienlijke hulp
van buitenaf.
De meeste sterfgevallen onder NAVO-personeel worden in de doofpot
gestopt. Als er überhaupt melding van wordt gemaakt, zeggen ze
doorgaans dat de ‘vrijwilliger’ medische hulp verleende.
Nu beginnen de Russen te geloven dat de F-16’s die aan Oekraïne worden
geleverd (waarschijnlijk begin zomer operationeel) zullen worden
bestuurd door NAVO-piloten. De Russen maken deze bewering gebaseerd op
hun eigen prestaties uit het verleden. Rusland kleedde zijn piloten in
Chinese outfits om met MiG-15’s te vliegen in de Koreaanse oorlog.
Tijdens de uitputtingsoorlog tussen Egypte en Israël in 1970 voerden
Russische piloten missies uit, soms openlijk (aangezien alleen Russen
met de Mig-25 konden vliegen) en soms deden ze alsof ze Egyptische
piloten waren.
Het is uiterst gevaarlijk om NAVO-piloten in Oekraïne in te zetten.
Maar nu heeft Stoltenberg “toestemming gegeven” aan Oekraïne om zijn
F-16’s over Russisch grondgebied te vliegen. De oorlog is al
uitgebreid met door de NAVO gemaakte drones, kruisraketten en raketten
die doelen in Rusland aanvallen. Het toevoegen van de F-16 is een
kwalitatieve uitbreiding omdat F-16’s Russische steden kunnen
aanvallen.
Rusland zal zich er niet mee tevreden stellen F-16's neer te halen die
in naam van Oekraïne zijn gevlogen. Ze zullen zeker Oekraïense
vliegvelden aanvallen (in feite doen ze dat al). Maar zal het daar
stoppen? Waarschijnlijk niet: Rusland zal de F-16’s die over zijn
grondgebied vliegen interpreteren als een oorlogsverklaring aan
Rusland.
De F-16 is een uitstekend vliegtuig, maar de vliegtuigen die Oekraïne
krijgt zijn ongeveer twintig jaar oud en vormen niet echt een
frontlinie. Daarom zijn de landen die ze leveren verder gegaan. Hoewel
ze kunnen worden geüpgraded met nieuwere wapens, betere
vuurleidingscomputers en misschien zelfs betere radars, kunnen ze niet
overleven tegen de Russische luchtverdediging en de beste Russische
vliegtuigen zoals de Su-35. Ze boven Rusland laten vliegen is daarom
slechts een provocatie die waarschijnlijk zal resulteren in een
bredere oorlog die zich naar Europa uitbreidt.
Politici en dat vooral regeringsleiders van de NAVO-landen roepen op
tot de nederlaag en zelfs het uiteenvallen van Rusland, terwijl ze ons
vertellen dat we ons geen zorgen moeten maken over de 6.000 Russische
kernkoppen. Oekraïne gebruikt door de NAVO geleverde raketten om delen
van het Russische systeem voor vroegtijdige waarschuwing bij nucleaire
aanvallen in Rusland uit te schakelen. Rusland houdt zich ondertussen
bezig met nucleaire oefeningen nabij de grens met Oekraïne. De
Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en
NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg geven Oekraïne groen licht
om NAVO-wapens te gebruiken om Russisch grondgebied te raken, zoals
een steeds wanhopiger en extremistischer Oekraïens regime dat passend
acht.
Deze leiders negeren met ons grootste gevaar de meest fundamentele les
van de nucleaire confrontatie zoals die plaatsvond tussen de VS en de
Sovjet-Unie in de Cubaanse rakettencrisis.
Veel onbeantwoorde vragen
Het is belangrijk erop te wijzen dat noch de VS, noch de NAVO enige
verdragsverplichting of enige andere verantwoordelijkheid hebben om
Oekraïne tegen een nucleaire aanval te beschermen. Daarom is de
NAVO-afschrikking, althans voor zover dit wordt begrepen, op geen
enkele formele manier van toepassing op Oekraïne. Maar dat betekent
niet dat Stoltenberg, en bij volmacht de Verenigde Staten, de
alliantie niet verschuift naar het uitbreiden van een nucleaire
paraplu over Oekraïne.
Eén reden om dit te beoordelen kan de verandering in de strategie zijn
die gaande is, namelijk het besluit van de NAVO en de VS om
langeafstandswapens in Oekraïne op Russisch grondgebied los te laten.
In de proxy-oorlogen voorafgaand aan Oekraïne hebben de VS en Rusland
ervoor gezorgd dat ze elkaar niet rechtstreeks aanvielen. Dat is de
reden waarom Truman tegen Amerikaanse troepen was die de rivier de
Yalu in Korea overstaken; waarom noch China noch Rusland werden
aangevallen in de oorlog in Vietnam; waarom president John F. Kennedy
tijdens de Cubaanse rakettencrisis elke nucleaire aanval op Cuba en de
Sovjet-Unie weigerde.
Maar er waren momenten waarop de spanningen de nucleaire drempel
naderden. Dat was vooral het geval in 1973, toen Rusland begon te
dreigen met een interventie met kernwapens in de Jom Kippoer-oorlog,
en toen de VS een DEFCON-3-alarm afkondigden. In de context van
rivaliteit tussen supermachten en proxy- en andere conflicten (de
Cubaanse rakettencrisis was geen proxy-conflict maar een directe
confrontatie tussen de VS en de USSR) overschrijden de door de NAVO
goedgekeurde aanvallen op Russisch grondgebied duidelijk een
gevaarlijke rode lijn. Gecombineerd met het feit dat de VS en het
grootste deel van Europa geen vredeshouding hebben ten aanzien van
Oekraïne, wordt het gevaar van een zich uitbreidend conflict, of zelfs
een conflict waarbij kernwapens betrokken zijn, groter. Het upgraden
van kernwapenarsenalen in die context gooit extra olie op het vuur.
Tot slot: de vredestop.
Het ooit neutrale Zwitserland heeft geen geheim gemaakt van zijn wens
om Rusland te straffen voor zijn invasie in Oekraïne. De Zwitsers
hebben grotendeels de westerse sancties ondertekend en hebben
Russische vliegtuigen zelfs verboden om over hun grondgebied te
vliegen – een volkomen symbolische stap gezien het feit dat het land
volledig omringd is door staten van de Europese Unie, die Russische
overvluchten al hadden verboden.
Deze beslissingen hebben het Kremlin ertoe gebracht het vooruitzicht
van Zwitserse bemiddeling af te wijzen, waardoor de kansen op enige
betekenisvolle vooruitgang op de komende top worden ondermijnd. Een
ander groot probleem is uiteraard het feit dat Rusland niet bij de
gesprekken was uitgenodigd. Oekraïne heeft gezegd dat
vertegenwoordigers van het Kremlin uiteindelijk aan de
onderhandelingen zouden kunnen deelnemen, maar alleen op de
voorwaarden van Kiev.
De afwezigheid van Rusland is een belangrijke reden dat China de
Zwitserse top niet heeft bijgewoond. Peking stuurde vertegenwoordigers
naar verschillende van de vijf voorgaande gespreksronden over het plan
van Zelensky, maar de opkomende macht lijkt de aanpak van Oekraïne nu
te hebben opgegeven. Zelensky had eerder nog een poging gedaan om
Peking op andere gedachten te brengen tijdens zijn tussenstop in
Singapore voor de jaarlijkse Shangri-La Dialoog. Maar Chinese
functionarissen kozen ervoor de Oekraïense president niet te ontmoeten,
waardoor hij publiekelijk uithaalde: “Helaas heeft Oekraïne geen
krachtige banden met China, omdat China dat niet wil”, zei hij,
waarbij hij Peking ervan beschuldigde op te treden als een
“instrument” van het Russische buitenlandse beleid. Het begrip 'tact'
komt in zijn woordenboek niet voor...
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[17 juni 2024]
Afdrukken
Doorsturen