Nieuw strategisch partnerschap tussen Rusland en Noord-Korea

Het korte bezoek van de Russische president Vladimir Poetin aan Pyongyang op 19 juni heeft veel stof doen opwaaien. De ondertekening van een Verdrag inzake een alomvattend strategisch partnerschap door Poetin en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un haalde de krantenkoppen in de westerse media en leidde tot een reeks speculaties over de geboorte van een militair bondgenootschap dat het algoritme van de machtsdynamiek in Noordoost-Aziatische regio zou kunnen ondermijnen. Het bezoek volgde op dat van zijn collega Kim Jong-un aan Vladivostok afgelopen september.

Het sensationele aan het Verdrag is dat het naar verluidt bepaalt dat de twee landen elkaar helpen in het geval van een aanval door een derde land. Ongetwijfeld kan de geopolitiek van de regio dramatisch van koers veranderen als Rusland en de Noord-Korea hun relatie naar een kwalitatief nieuw niveau van militair bondgenootschap tillen. Maar schijn bedriegt, vooral als ze door beide hoofdrolspelers retorisch worden opgehemeld. Deze overeenkomst kan om drie fundamentele redenen hooguit een geopolitieke gamechanger worden genoemd: het verhoogt de inzet in het gevaarlijke nucleaire tit-for-tat van de VS met Rusland in Oekraïne; het versnelt de “Pivot (terug) naar Azië” van de VS; en zou zo China en de VS in een escalatiespiraal kunnen trekken die de Nieuwe Koude Oorlog uit Europa verdrijft.

Ter toelichting: de eerste uitkomst kan worden geïnterpreteerd als één van Ruslands beloofde asymmetrische reacties op de bewapening van Oekraïne door het Westen. Als Rusland een militaire doorbraak langs de frontlinies bereikt, die door sommige NAVO-leden wordt uitgebuit als voorwendsel voor het starten van een conventionele interventie die een Cubaans-achtige crisis in Europa uitlokt, dan zou Noord-Korea zijn eigen crisis in Azië kunnen uitlokken om hen te herinneren aan het Amerikaanse principe van “Mutually Assured Destruction” (MAD).

Valdai Club-expert Dmitry Suslov, die ook lid is van de Russische Raad voor Buitenlands en Defensiebeleid en adjunct-directeur van Wereldeconomie en Internationale Politiek aan de Hogere School voor Economie in Moskou, publiceerde een stuk bij Russia Today (door Brussel onder censuur geplaatst omdat EU-burgers voor het Westen onwelgevallige meningen niet mogen horen en zien) waarin hij opmerkte dat de VS “zijn angst had verloren voor de paddestoelwolk”. Hij stelde daarom een ​​'demonstratieve' kernproef voor om de westerse oorlogshitsers weer enigszins af te schrikken, maar het nieuwe wederzijdse verdedigingspact van Rusland met Noord-Korea zou hetzelfde doel kunnen dienen.

In de westerse mentaliteit is Noord-Korea een synoniem voor nucleaire angsten en de Derde Wereldoorlog, dus de wetenschap dat het in Azië symmetrisch zou kunnen escaleren uit solidariteit met Rusland als reactie op de escalatie van de VS in Europa zou de Amerikaanse beleidsmakers wel twee keer kunnen doen nadenken over het overschrijden van ookdie rode lijnen van Rusland. Het zou immers al moeilijk genoeg zijn om de escalatieladder te beheersen in één Cubaans-achtige crisis, laat staan ​​twee tegelijk aan weerszijden van Eurazië.

Wat het tweede punt betreft, over het versnellen van de ‘Pivot (terug)) naar Azië’ van de VS, is dit proces zich al aan het ontvouwen, zoals blijkt uit de manier waarop de VS zijn insluitingsstrop rond China in de eerste eilandenketen aanscherpt via zijn nieuw gevormde “ quad” met Australië, de Filippijnen en Japan. Toch houden de VS nog steeds vast aan hun politieke waandenkbeeld om Rusland een strategische nederlaag toe te brengen, wat de reden is dat hun na 2022 opgevoerde militaire aanwezigheid in Europa nog niet is teruggeschroefd en naar Azië is verlegd.

Als Rusland regelmatig oefeningen gaat doen met Noord-Korea en hightech militair materieel naar dat land overbrengt, kunnen de VS zich gedwongen voelen om hun ‘Pivot (terug) naar Azië’ te versnellen, wat mogelijk ten koste gaat van het handhaven van de druk op Rusland in  Europa. Het abrupte herbalanceren van de aandacht van de VS zou ertoe kunnen leiden dat sommige van hun NAVO-bondgenoten conventionele interventies in Oekraïne heroverwegen, aangezien de VS dit misschien niet langer zouden goedkeuren vanwege de moeilijkheid om de pas ontdekte Noord-Koreaanse spanningen onder controle te houden.

En ten derde zou elke tastbare vooruitgang bij het bespoedigen van de ‘Pivot (terug) naar Azië’ van de VS de mogelijkheid verkleinen dat China en DVK hun banden op korte termijn zullen normaliseren, aangezien dit een zichzelf in stand houdende escalatiecyclus zou kunnen katalyseren als China reageert op de stappen van de VS... en dan reageren de VS op die van China, enzovoort. De VS konden er niet mee instemmen hun militaire aanwezigheid in Noordoost-Azië terug te schroeven als onderdeel van een speculatief groots compromis met China, vanwege de kwalitatief verhoogde dreiging die uitgaat van het door Rusland gesteunde Noord-Korea.

Afgezien van de buitengewone beleefdheden die Poetin bij aankomst door het gastland werden betoond, blijft het een feit dat het Verdrag klinisch gezien geen zin heeft, aangezien zowel Rusland als de Democratische Volksrepubliek Korea (DVK) kernmachten zijn. En als hun nucleaire afschrikmiddel hen niet zelfvoorzienend kan maken op veiligheidsgebied, kan alleen God hen helpen. Bovendien lijkt een Amerikaanse aanval op Noord-Korea onwaarschijnlijk, en een rechtstreekse aanval van de VS op Rusland is dat nog minder.

In werkelijkheid lijkt de recente beleidswijziging van de regering-Biden, om Oekraïne toe te staan ​​Amerikaanse wapens te gebruiken om Rusland aan te vallen – met de steun en begeleiding van NAVO-personeel, ondersteund door satellietgegevens en input van westerse inlichtingendiensten – de spreekwoordelijke laatste druppel te zijn geweest die de traditionele reserve van Rusland heeft doorbroken. Het is bekend dat het ontwerpverdrag sinds september 2023 ter discussie staat.

De Amerikanen zijn, voorspelbaar, waanzinnig geworden nu Rusland de VS schaakmat heeft gezet in Noordoost-Azië, een regio die van het grootste belang is voor de mondiale strategie van de VS. De nieuwe alliantie heeft alarm geslagen in de Verenigde Staten en onder hun vazalstaten bondgenoten. Er bestaat grote bezorgdheid dat Rusland geavanceerde militaire technologie aan Noord-Korea zou kunnen leveren in ruil voor wapens en munitie ter ondersteuning van zijn oorlogsinspanningen in Oekraïne. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft de overeenkomst bekritiseerd en suggereert dat deze de wanhoop van Rusland weerspiegelt om bondgenoten te vinden die bereid zijn het conflict in Oekraïne te steunen. Er zijn al beschuldigingen dat Noord-Korea Rusland voorziet van artillerie, raketten en granaten.

Vorig weekend, samenvallend met de aankomst van Poetin in Pyongyang, toonde de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jack Sullivan zijn woede om de escalatieladder verder te beklimmen door via een zorgvuldig gestructureerd interview met de door de Amerikaanse overheid gefinancierde PBS aan te kondigen:
- Kiev heeft de vrijheid om Amerikaanse wapens te gebruiken “overal waar Russische troepen de grens oversteken”;
- in het bijzonder zal het ook van toepassing zijn op de Russische Koersk-regio, van waaruit “verkennende stappen” tegen de Oekraïense Soemy-regio zijn ondernomen;
- “Dit gaat niet over aardrijkskunde. Het gaat om gezond verstand. Als Rusland Oekraïne aanvalt of op het punt staat Oekraïne aan te vallen, heeft het alleen maar zin om Oekraïne toe te staan ​​terug te slaan.”;
- De maatstaf is of Russische strijdkrachten Russisch grondgebied als “toevluchtsoord” gebruiken;
- Oekraïne zal ook de vrijheid hebben om luchtverdedigingssystemen te gebruiken, inclusief door de VS geleverd wapentuig, om Russische vliegtuigen uit de lucht te halen, zelfs als die Russische vliegtuigen zich in het Russische luchtruim bevinden, “als ze op het punt staan ​​in het Oekraïense luchtruim te schieten”;
- F-16-jets (geschikt voor kernwapens) zullen in Oekraïne worden ingezet, aangezien het de bedoeling is Kiev in staat te stellen Rusland aan te vallen.

Dit laatste ondanks de expliciete waarschuwing van Poetin over de mogelijkheid om Russische wapens te leveren aan regio's van waaruit aanvallen kunnen worden gelanceerd als Brussel en Washington niet stoppen met het bewapenen van Oekraïne. Izvestia heeft geschreven dat “het erop lijkt dat Noord-Korea een geschikte kandidaat kan zijn.”

Inderdaad behoorde ook de nieuwe minister van Defensie, Andrei Belousev, tot de delegatie van Poetin. Poetin zelf noemde het Verdrag “een werkelijk doorbraakdocument… een fundamenteel document dat de basis zal vormen voor onze betrekkingen op de lange termijn.” Maar afgezien van de ophef in de westerse mainstream media over de militaire inhoud van de ontluikende alliantie tussen Rusland en de Democratische Volksrepubliek Korea, mag niet over het hoofd worden gezien dat er een enorm onbenut economisch potentieel schuilt in de betrekkingen tussen Rusland en de Democratische Volksrepubliek Korea.

Anders dan die van zijn Sovjetvoorgangers hebben de externe strategieën van Poetin steevast een goed doordachte economische inhoud. In dit geval bouwt Moskou ook banden op met partners in Azië, als cruciale vector voor Poetins prioriteitstelling bij de ontwikkeling van het Russische Verre Oosten. Vanuit een dergelijk perspectief heeft Poetin opgeroepen tot de intrekking van de sancties van de VN-Veiligheidsraad tegen de DVK. Vanuit het standpunt van Pyongyang is dit alleen al een echte game changer om uit zijn internationale isolement te breken.

De bilaterale handel is negen keer zo groot geworden en bedroeg vorig jaar meer dan 34 miljard dollar. Er zijn grote mogelijkheden voor Rusland om geschoolde arbeidskrachten uit de DVK naar het Russische Verre Oosten te importeren, dat een chronisch tekort aan mankracht heeft. Opnieuw heeft het bezoek van Poetin het strategisch belangrijke project voor het herstel en de ontwikkeling van de gezamenlijke logistieke haven van Rajin, de all-weather haven in de Democratische Volksrepubliek Korea, nieuw leven ingeblazen, een haven die een stabiele vrachtstroom van Rusland naar de markten in Azië en de Stille Oceaan kan garanderen. De twee landen ondertekenden op 19 juni ook een overeenkomst over de bouw van een grensverkeersbrug over de Tumannaya-rivier in een verwant project.

Maar uiteindelijk is het Verdrag, zoals de Russische presidentiële assistent Yury Ushakov het stelde, nodig vanwege diepgaande veranderingen in de geopolitieke situatie in de regio en wereldwijd. Maar hij benadrukte ook dat het verdrag alle fundamentele beginselen van het internationaal recht zal eerbiedigen, niet confronterend of tegen welk land dan ook gericht zal zijn en tot doel zal hebben een grotere stabiliteit in Noordoost-Azië te verzekeren. Dit pact verheft de relatie tussen Rusland en Noord-Korea naar een 'alliantie'-niveau, inclusief een clausule over wederzijdse verdediging vergelijkbaar met artikel 5 van de NAVO. De overeenkomst heeft betrekking op samenwerking op het gebied van politiek, handel, investeringen, cultuur, humanitaire kwesties en veiligheidskwesties. Poetin zinspeelde ook op de mogelijkheid van militair-technische samenwerking tussen de twee landen.

De uitgebreide berichtgeving in de media door de Noord-Koreaanse staatsmedia onderstreept het belang dat Pyongyang hecht aan zijn relatie met Moskou. De ongekende toegang en publiciteit voor het bezoek van een buitenlandse leider weerspiegelen de inspanningen van Noord-Korea om de kracht van zijn bondgenootschap met Rusland onder de aandacht te brengen, en zo de weg vrij te maken voor de ondertekening van nieuwe strategische overeenkomsten om de economische en veiligheidssamenwerking te verbeteren.

Er bestaat onvermijdelijk veel nieuwsgierigheid naar de manier waarop China in dit nieuwe paradigma past. Door een merkwaardig toeval organiseerde Peking, zelfs toen Poetin in Pyongyang landde, zijn eerste diplomatieke en veiligheidsdialoog op vice-ministerieel niveau, of een 2+2-dialoog met Zuid-Korea. De Zuid-Koreaanse kant heeft naar verluidt de Russisch-Koreaanse tango ter sprake gebracht, maar de Chinese kant heeft blijkbaar een vrijblijvend “principieel” standpunt ingenomen dat Noord-Korea en Rusland, als vriendschappelijke en naaste buren, een legitieme behoefte hebben aan uitwisseling, samenwerking en ontwikkeling van betrekkingen.

Aan de andere kant zei de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken dat de 2-2-dialoog in Peking beantwoordde aan de noodzaak van groeiende bilaterale betrekkingen tussen China en Zuid-Korea en geen specifiek verband hield met de betrokkenheid tussen andere landen. Interessant genoeg citeerde de Global Times de mening van een prominente Chinese deskundige dat de 2+2-dialoog kan dienen als “een stabilisator en bemiddelaar van regionale spanningen en conflicten”, omdat het China en Zuid-Korea, die nauwe handels- en culturele banden onderhouden, in staat stelt de communicatie en vertrouwen op het gebied van diplomatie en veiligheidskwesties te verbeteren.

Volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken herhaalden beide partijen tijdens de 2+2-dialoog hun inzet voor vriendschappelijke en wederzijds voordelige betrekkingen tussen China en Zuid-Korea en “om actief deel te nemen aan dialoog en uitwisseling op alle niveaus en op alle terreinen.”  Ze kwamen ook overeen om de communicatie te versterken via mechanismen zoals strategische dialogen op hoog niveau, diplomatieke veiligheidsdialogen 2+2 en 1,5-spoordialogen “om het politieke wederzijdse vertrouwen te vergroten en de gezonde en stabiele ontwikkeling van het strategische samenwerkingspartnerschap tussen China en Zuid-Korea te bevorderen.”

Het is duidelijk dat China en Zuid-Korea, twee grote begunstigden van de mondialisering, belanghebbenden zijn in de stabiliteit van de mondiale productie- en toeleveringsketens en zich niet direct in zullen laten met het soort politisering en ‘securitisering’ waar Rusland en de DVK zich wellicht mee bezighouden.

Zo schreef de Global Times dat de Chinese kant “benadrukte dat het handhaven van vrede en stabiliteit op het schiereiland in het gemeenschappelijk belang is van alle partijen, inclusief China en Zuid-Korea… de dringende taak is om de situatie af te koelen, een escalerende confrontatie te vermijden en zich voor de algemene richting van een politieke oplossing in te zetten. China heeft zijn standpunt altijd bepaald op basis van de merites van de zaak zelf en zal op zijn eigen manier een constructieve rol blijven spelen in de zaken op het Koreaanse Schiereiland.”

Het komt erop neer dat Rusland en China zich onafhankelijk van elkaar bewegen met betrekking tot Noord-Korea en de machtsdynamiek in Noordoost-Azië. Het staatsbezoek van Poetin aan Pyongyang heeft deze breuklijn waarschijnlijk aan het licht gebracht in het ‘geen grenzen’-partnerschap tussen Rusland en China, wat aanleiding geeft tot het vermoeden dat er misschien niet te veel in de ‘alliantie’ tussen Rusland en de DVK moet worden gelezen. zodra het stof is neergedaald.

Hoewel de broederlijke banden van Rusland met Noord-Korea teruggaan in de tijd, tot de steun van Jozef Stalin voor de onafhankelijkheid van Noord-Korea van de Japanse koloniale bezetting – er wordt zelfs gezegd dat Kim Il-Sung, de stichter van Noord-Korea, een functie bekleedde in het Rode Leger. Onder de huidige omstandigheden hecht Rusland aan een centrale plaats in zijn betrekkingen met China en zal het geen eenzijdige actie in Noordoost-Azië uitlokken die de kernbelangen van Peking zou kunnen aantasten.

Uiteindelijk kan het Rusland-DVK-verdrag daarom vooral worden beschouwd als een gemaksalliantie om wraak te nemen op de regionale strategieën van de VS in respectievelijk Eurazië en Noordoost-Azië, tegen de achtergrond van de oorlog in Oekraïne en de scherpe verslechtering van de betrekkingen tussen Rusland en de VS, Japan en Zuid-Korea, die toevallig ook de kwelgeesten van de DVK zijn.

Dat gezegd hebbende, vergis u niet: de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-Un is hier de echte winnaar. Maar hij 'verdiende' het ook door de Rubicon over te steken op de slagvelden van Oekraïne, waarmee hij een niveau van solidariteit met Rusland toonde dat ongeëvenaard is door Moskou's 'beproefde' vrienden in het Zuiden.





[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]



[23 juni 2024]

 

Afdrukken Doorsturen