Donald Trump heeft geen figuur als een Henry Kissinger beschikbaar voor zijn tweede termijn en zal de enige zijn die probeert de wens van het publiek om de oorlog in Oekraïne te beëindigen te vervullen. Daarom is het de vraag of hij zijn belofte dat te doen kan nakomen.
Tijdens het verkiezingsdebat tussen Trump en Biden beloofde voormalig
president Donald Trump, die volgens de huidige peilingen in januari
weer president van de VS zal worden, over het Russisch-Oekraïense
conflict: “Ik zal die oorlog binnen één dag, 24 uur, beëindigen.” Er
aan toevoegend dat dat misschien zou kunnen gebeuren vóór zijn
inauguratie.
Amerikaanse kiezers die gewend zijn aan Trump zullen hem vergeven voor
wat reclame-opschepperij. De uitspraak, in combinatie met andere
uitspraken van Trump, waarin hij het belang van het voortbestaan van
Oekraïne benadrukt en ook zegt: "Ik wil dat iedereen stopt met sterven",
duidt op een aantrekkelijke wens om te onderhandelen over een einde
aan de oorlog. Dat betekent dat Oekraïne op de één of andere manier
behouden moet blijven, maar dat de voormalige Sovjetrepubliek aan het
verliezen is en dat de Verenigde Staten geen onbepaalde en gevaarlijke
proxy-oorlog met Rusland kunnen voortzetten.
Helaas zou het beëindigen van de oorlog, in plaats van een dag te
duren, een groot deel van een tweede Trump-termijn in beslag kunnen
nemen, waardoor tijd en middelen zouden worden besteed aan zaken in
plaats van het aanpakken van binnenlandse problemen of het
transformeren van het Amerikaanse leger om de - in hun ogen -
bedreigingen vanuit China, Iran en andere 'vijanden' aan te pakken.
Opinie-onderzoeken tonen aan dat het Amerikaanse publiek aan de kant
van Trump staat. Volgens een peiling van Harris in februari gelooft
71% van de Amerikanen dat de Verenigde Staten “moeten helpen
onderhandelen over een einde aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.”
Toch beseffen maar weinig politici in Washington of Europese
hoofdsteden deze noodzaak.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft daadwerkelijk een
decreet ondertekend dat onderhandelingen met Rusland verbiedt. Hij
heeft herhaaldelijk gesteld dat een voorwaarde voor gesprekken - niet
alleen een gewenste uitkomst - de volledige terugtrekking van
Russische troepen naar de grenzen van vóór 2014 is. Met andere woorden,
de partij die momenteel verliest, eist dat de winnende partij al haar
avances opgeeft om alleen maar te kunnen praten. Deze voorwaarde is
onrealistisch.
Deze aanpak lijkt ook het de facto plan van de regering-Biden (en de
gehoorzame vazalstaten bondgenoten) te zijn, dat
kritiekloos door een groot deel van het Amerikaanse Congres (en dus de
EU) wordt gesteund. Ze worden bijgestaan door mainstream media die,
zowel links als rechts, zwaar vastgeketend zijn in hun onjuiste
voorspelling dat Oekraïne Rusland zou/zal verslaan en in hun hype over
de twijfelachtige relevantie van Oekraïne voor definieerbare nationale
belangen van het Westen.
Deze politieke situatie zal voor veel westerse prolitici en zeker voor
Trump een probleem zijn en worden. Denk aan de hysterie tijdens de
campagne van 2016 en Trumps eerste jaren in functie, toen hij alleen
maar zei dat het een deugd zou zijn voor de leiders van de Verenigde
Staten en Rusland om op goede voet te staan. Na Trumps top in 2018 met
de Russische president Vladimir Poetin in Helsinki, Finland, raakten
zowel Amerikaanse Democraten als Republikeinen in paniek toen Trump
zei dat Poetin hem had verteld dat Rusland zich niet met de
verkiezingen van 2016 had bemoeid. Democraten in het Congres
probeerden toen zijn vertaler te dagvaarden, wat impliceerde dat hij
in het geheim zou hebben samengespannen met Poetin. Trump werd later
afgezet door pro-Oekraïense fanatici in het Congres, geholpen door
agenten bij de CIA en de staf van de Nationale Veiligheidsraad. Alle
tekenen wijzen erop dat deze hysterie zou kunnen terugkeren.
Er kan veel gebeuren in Oekraïne tussen nu en het moment waarop Trump
aan de macht zal komen als hij wint. Het nationale
veiligheidsestablishment en de regeringsgetrouwe Amerikaanse pers
verzekerden het publiek dat de laatste 61 miljard dollar voor Oekraïne
doorslaggevend zou zijn. Zeker, het zou op zijn minst moeten voorkómen
dat Oekraïne verliest, maar militaire functionarissen bagatelliseren
nu al zijn vermogen om Oekraïne te helpen het tij tegen Rusland te
keren. De voorzitter van de Joint Chiefs of Staff, generaal Charles
Brown, beloofde onlangs een groot aantal NAVO-trainers – vermoedelijk
veel van hen Amerikaans – naar delen van Oekraïne te sturen, waarbij
hij opmerkte: “We zullen er uiteindelijk wel komen, na verloop van
tijd.” Deze beleidsbeslissing, die niet aan Brown is te nemen,
weerspiegelt de exacte methode waarmee de Verenigde Staten de oorlog
in Vietnam in slaapwandelden.
De regeringen van Kennedy en Johnson stuurden trainers naar Zuid-Vietnam.
Uiteindelijk hadden de VS 543.000 troepen in het moeras.
De gelijkenis is treffend. Het probleem waarmee Trump wordt
geconfronteerd vertoont enige gelijkenis met dat waarmee president
Richard Nixon werd geconfronteerd toen hij in 1969 aan de macht kwam.
Destijds vond Nixon dat een Amerikaans verlies in Vietnam vermeden
moest worden om ernstige schade aan de Amerikaanse macht wereldwijd te
voorkómen. Zijn nationale veiligheidsadviseur, Henry Kissinger, had
een sterker besef van de hopeloosheid van de situatie en van de
risico's van het ondermijnen van de Amerikaanse macht in een bijzaak.
Kissinger streefde naar een “fatsoenlijke periode” tussen een
terugtrekking van de VS en de ineenstorting van Zuid-Vietnam. Zelfs
toen duurde het jaren van onderhandelen en een escalatie van
luchtaanvallen op Noord-Vietnamese strijdkrachten om de Verenigde
Staten in 1973 te bevrijden.
Net als Nixon in Vietnam zal Trump tijdens zijn ambtsperiode geen
totale ineenstorting in Oekraïne willen, waarvoor hij veel schuld op
zich zou nemen, zelfs als Biden en het nationale
veiligheidsestablishment de ware boosdoeners zijn. Het is echter verre
van zeker of Trump een staakt-het-vuren in Oekraïne kan herhalen dat
een Nixon-achtige bevrijding van Washington zou bewerkstelligen van
een kostbare, verliezende bijzaak.
Rusland heeft minder prikkels om te onderhandelen als het op het
slagveld wint. Moskou zal volledige erkenning willen van zijn
veroveringen, opheffing van de sancties en neutraliteit voor wat er
nog over is van Oekraïne, in ruil voor het stoppen van zijn opmars.
Trump zal een regeling willen, zowel schriftelijk als in de praktijk,
die de kans verkleint dat Rusland de vijandelijkheden in de toekomst
zal hervatten. De vraag is in hoeverre Poetin bereid zal zijn tot een
overeenkomst te komen, wetende dat het Westen zich nog nooit aan
eerdere afspraken en overeenkomsten met hem heeft gehouden.
Als Trump echter zou besluiten nog meer geld en wapens naar Oekraïne
te sturen neemt hij het risico op een oorlog tussen de NAVO en Rusland
of dat het gebruik van kernwapens zou kunnen toenemen. Het corrupte
Amerikaanse Congres zal waarschijnlijk bereid zijn om escalatie te
financieren (door de burgers uiteraard, ten gunste van de wapenlobby),
maar het publiek is al afkerig van vrijgevigheid zonder succes.
Trump heeft ook geen Kissinger. Tijdens zijn eerste termijn had Trump
geen hoge functionarissen die hem probeerden te helpen een
gemeenschappelijke basis met Rusland te vinden. Niemand deelde zijn
wens om de betrekkingen met Rusland te stabiliseren en te vermijden
dat Moskou en Peking samen zouden gaan. Bovendien onderhandelen
presidenten gewoonlijk niet zelf over de details van vredesakkoorden;
de laatste die dit probeerde was Woodrow Wilson. Het duurde jaren om
de Akkoorden van Parijs te bereiken (die een einde maakten aan de
Amerikaanse betrokkenheid in Vietnam) en Kissinger onderhandelde een
groot deel van de tijd in het geheim. Een tijdlang maakte hij elk
weekend geheime uitstapjes naar Frankrijk.
Deze activiteiten zouden moeilijk zijn in de huidige omgeving. Heel
Washington zou instorten over de onderhandelingen. Trump zou er
misschien wel een jaar of langer over doen om een competente
onderhandelaar te vinden en de Russen hebben geen haast om een deal
te sluiten. Wat Trump ook zou bereiken, hij zou beschuldigd worden van
het verkopen van Oekraïne.
Maar daarin schuilt wellicht de oplossing. Als iemand schuldig wordt
bevonden aan iets, ongeacht wat hij doet, waarom zou hij dan niet het
voordeel van een veronderstelde wandaad meerekenen? Wie geeft er om de
critici als de acties niet kunnen worden verzacht? In overeenstemming
hiermee heeft Trump een sterke prikkel om een overeenkomst op te
leggen die de realiteit op het slagveld accepteert en rekening houdt
met Russische veiligheidsproblemen, evenals met die van Oekraïne.
Het bevriezen van het conflict in de buurt van de huidige frontlinies
zou Oekraïne behouden, minus de meer etnisch Russische delen die
Moskou heeft ingenomen. De NAVO zou de vernedering van een Oekraïense
militaire ineenstorting bespaard blijven. Het opheffen van sancties
tegen Rusland zou de kosten van energie verlagen - en dus de kosten
van zo ongeveer alles - voor iedereen in het Westen, terwijl Trump
weer werkt aan het verhogen van de Amerikaanse energieproductie. Het
zou ook de inspanningen om de dollar te ondermijnen als spil van het
internationale financiële systeem, doen afnemen. Oekraïne zou neutraal
moeten zijn, een soort Zwitserland.
Vrede sluiten is vaak lelijk. Dat zou ook zo zijn in Oekraïne, gezien
wat er is gebeurd te midden van de onverstandige beslissing om een uitputtingsoorlog
te voeren, tegen Rusland notabene, een kernmacht. Maar om een tweede
termijn te voorkómen die wordt gedomineerd door Oekraïne, zou Trump in
zijn eerste jaar resoluut moeten handelen, rechtstreeks met Moskou
moeten onderhandelen of de zeldzame Republikein vinden die dat kan,
het vijandige nationale veiligheidsapparaat moeten uitschakelen en een
deal moeten sluiten. Het is misschien wel het belangrijkste dat Trump
kan doen, aangezien het nodig zal zijn om de rest van zijn potentiële
tweede termijn te behouden.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[1 julii 2024]
Afdrukken
Doorsturen