Hoe een nucleaire oorlog kan beginnen
Gegeven de theorie van wederzijds verzekerde vernietiging, zijn er
weinig plausibele manieren om een nucleaire oorlog te beginnen. Eén
scenario wordt hieronder beschreven.
Zestig kilometer van de Oekraïense grens ligt het stadje Kurchatov (genoemd
naar Igor Kurchatov, de vader van de Sovjet-kernwapens) en de
kerncentrale van Koersk. De nabijheid van zo'n duidelijk belangrijke -
en potentieel gevaarlijke - installatie zo dicht bij de plaats van de
gevechten, deed velen onmiddellijk veronderstellen dat de kerncentrale
het doel van Oekraïense strijdkrachten is.
Deze theorie is ongefundeerd, en doet alsof de energiecentrale het
object is in een spelletje tikkertje - alsof Oekraïne kan "winnen"
door de centrale te bereiken. Het is niet meteen duidelijk dat dit het
geval is. Er wordt veel geschreven over het feit dat Oekraïne de
centrale binnen niet al te lange tijd zal veroveren, maar de vraag
blijft dan: en nu?
De implicatie lijkt dus te zijn dat Oekraïne de centrale als gijzelaar
zou kunnen gebruiken, met de dreiging deze te saboteren en een soort
radiologische ramp te veroorzaken. Dit lijkt echter zowel onpraktisch
als onwaarschijnlijk. De Koersk-centrale bevindt zich momenteel in een
overgangsfase, waarbij de vier oudere RBMK-reactoren (vergelijkbaar
met die in Tsjernobyl) worden uitgefaseerd en vervangen door nieuwe
VVER-reactoren.
De centrale beschikt over moderne biologische schilden, een robuust
containmentgebouw en andere beschermingsmechanismen. Bovendien
exploderen kerncentrales niet in de zin die vaak wordt gevreesd.
Tsjernobyl, bijvoorbeeld, ervoer een stoomexplosie vanwege bepaalde
ontwerpfouten die niet bestaan in momenteel operationele centrales.
Het idee dat Oekraïense soldaten simpelweg een aantal schakelaars
zouden kunnen omzetten en de centrale zouden kunnen laten ontploffen
als een atoombom, is niet realistisch.
Op 17 augustus waarschuwde het Russische ministerie van Defensie voor
Oekraïense plannen om een aanval uit te voeren op een
Russische kerncentrale in Koersk. Deze beweringen werden herhaald door
het Russische staatsnucleaire bedrijf Rosatom. De Oekraïense aanval
zou volgens Rusland vervolgens aan Rusland worden toegeschreven als
sabotage.
Een analytische opmerking vooraf: er is hiervoor geen bewijs geleverd.
Oekraïne ontkende een dergelijk complot als zijnde krankzinnig. Omdat
het zo ongeloofwaardig is, is het verhaal mogelijk bedoeld voor het
Russische publiek. De Russische bevolking is herhaaldelijk verteld dat
het Westen met een nucleaire oorlog dreigt. Dit zou slechts het
laatste voorval in dat verhaal zijn.
Als Rusland zijn eigen kerncentrale zou saboteren en de schuld bij
Oekraïne zou leggen, zou het volgens sommige analisten net zo
mysterieus kunnen zijn als de Nord Stream-aanval. Het zou ook een
voorwendsel kunnen zijn om een nucleaire oorlog te beginnen, als de
schuld bij de NAVO zou liggen (wat niet ondenkbaar is).
Het is in ieder geval theoretisch mogelijk dat de Oekraïners zouden
kunnen proberen om kolossale hoeveelheden explosieven binnen te
brengen en de hele fabriek de lucht in te blazen, waardoor radioactief
materiaal in de atmosfeer terecht zou komen. Wij denken dat die
mogelijkheid niet is uit te sluiten aangezien Kiev in toenemende mate
wanhopiger wordt naarmate de strijd langer duurt. De bereidheid van de
Oekraïense regering om opzettelijk een radiologische ramp te creëren,
die ook een groot deel van hun eigen land zou bestralen, samen met
delen van Centraal-Europa, is vanuit die wanhoopsgedachte niet uit te
sluiten (aangezien de huidige Oekraïense machthebbers totaal niet
geïnteresseerd zijn in hun eigen bevolking).
President Vladimir Poetin beschuldigde Oekraïne er van dat het
vannacht de Russische kerncentrale Koersk heeft willen aanvallen. Hij
zei dat Moskou de VN-toezichthouder voor nucleaire veiligheid op de
hoogte heeft gesteld van de situatie. Volgens Rafael Mariano Grossi,
directeur-generaal van het Internationaal Atoomenergie Agentschap, is
de kerncentrale van Koersk in de frontlinie van de oorlog tussen
Rusland en Oekraïne terechtgekomen nadat een inval van de troepen uit
Kiev hen binnen artilleriebereik bracht.
De directeur-generaal van het internationale agentschap zei dat de
Russische kerncentrale Koersk zich “technisch gezien binnen
artilleriebereik” van de Oekraïense strijdkrachten bevond, “en omdat
daar militaire actie plaatsvindt”, was hij “zeer bezorgd”. Grossi zal
de kerncentrale van Koersk bezoeken omdat hij het risico dat de
kerncentrale beschadigd raakt tijdens de Oekraïense inval in de regio
"zeer serieus" neemt.
Het hoofd van het IAEA gaat volgende week naar Koersk om met de
directie van de kerncentrale te praten en na te gaan of deze al is
aangevallen. Hij zei dat hij ook de staat van de externe
stroomvoorziening en de toegangswegen tot de centrale zou beoordelen,
daarbij herinnerend aan de recente vernietiging van bruggen over de
rivier de Seym door de Oekraïners.
Grossi zei dat hij "persoonlijk in contact stond met de relevante
autoriteiten van beide landen" en dat hij "de internationale
gemeenschap op de hoogte zou blijven houden indien nodig".
Oekraïense troepen bevinden zich op ongeveer 30 km van de kerncentrale,
dus binnen het bereik van raketartillerie en houwitsers die vanuit het
Westen aan Oekraïne worden geleverd, aldus de krant. “Dit is een
centrale van het Tsjernobyl-type, volledig blootgesteld (de actieve
zone van de reactor). Ik heb er een paar bezocht”, zei Grossi. Volgens
het IAEA bestaat de kerncentrale uit zes eenheden: twee zijn gesloten,
twee zijn volledig operationeel en twee zijn in aanbouw. De nabijheid
van de kerncentrale tot het slagveld is van “bijzonder belang” vanwege
de twee volledig operationele reactoren, voegde hij eraan toe.
De kernsmelting van Tsjernobyl liet een 2600 vierkante kilometer (1000
vierkante mijl) grote uitsluitingszone achter in Oekraïne, waar
langlevend radioactief materiaal duizenden jaren nodig heeft om te
vervallen. In tegenstelling tot de kernsmeltingen in Fukushima, Japan
in 2011, waar secundaire inperking grotendeels voorkwam dat straling
zich in de atmosfeer verspreidde, veroorzaakte de ramp in Tsjernobyl
pluimen van straling over een groot deel van Europa.
Het IAEA waarschuwt regelmatig voor de risico's die de Russische inval
in Oekraïne sinds februari 2022 met zich meebrengt voor kerncentrales.
Zaterdag waarschuwde het dat de veiligheidssituatie bij de Oekraïense
kerncentrale Zaporizhia "verslechterde" na een nabijgelegen drone-aanval.
De fabriek, die al vroeg in de oorlog door de Russische strijdkrachten
in beslag werd genomen, is sindsdien herhaaldelijk het doelwit van
aanvallen waarvan beide partijen elkaar beschuldigen.
De Amerikaanse zaakgelastigde in Rusland, Stephanie Holmes, werd
ontboden bij het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken om uitleg
te krijgen over de deelname van Amerikaanse troepen aan de invasie van
het Oekraïense leger in de regio Koersk. Moskou meldde dat
leidinggevenden van een Amerikaans privaat militair bedrijf in Koersk,
dat wil zeggen op Russisch grondgebied, vechten! Het is het gevolg van
het Biden-bevel met betrekking tot het opheffen van het de facto
verbod op Amerikaanse particuliere militaire bedrijven om in Oekraïne
te worden ingezet.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gewaarschuwd dat
Rusland Amerikanen die betrokken zijn bij misdaden zal onderzoeken en
voor de rechter zal brengen. Bovendien worden "alle buitenlandse 'specialisten'
en huurlingen" die illegaal de Russische grens oversteken automatisch
een legaal militair doelwit, concludeerde het ministerie van
Buitenlandse Zaken.
Het Amerikaanse huurlingenbedrijf
Forward Observations Group
(FOG), dat sterk vertegenwoordigd is in Oekraïne, Syrië en Israël,
beweert dat zijn leden betrokken zijn bij de Oekraïense aanval in de
regio Koersk. Op Russische netwerken gonst het van de onthullingen die
slechts enkele uren na de bekentenis van een Tsjetsjeense generaal
kwamen dat er ook soldaten van NAVO-landen in Koersk vechten.
Op de officiële sociale media-accounts van FOG werd een foto geplaatst
met het volgende onderschrift: "De jongens in Koersk".
Het is de eerste keer dat bewezen is dat Amerikaanse militairen, zelfs
onder het mom van een 'salarisprofiel', Russische bodem betreden als
indringers. Eerder deze maand vertelde een bewoner van een dorp in de
regio Koersk aan Sputnik dat buitenlandse huurlingen hun dorp waren
binnengekomen, onder meer uit Frankrijk en Polen. Gezien de huidige
ontwikkelingen lijkt een Derde Wereldoorlog steeds waarschijnlijker...
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[22 augustus 2024]
Afdrukken
Doorsturen
