Mario Draghi heeft een rapport uitgebracht waarin hij o.a. stelt dat 4,5% van het bruto binnenlands product (bbp) “genoeg” zou zijn om de EU te redden. Hoe dat te financieren? Het uitgeven van gemeenschappelijke schulden en het wegleiden van fondsen uit arme landen. Ursula von der Leyen vraagt om “politieke wil” voor de strijd om het voortbestaan van het Europese blok, maar in werkelijkheid willen Mario Draghi en Ursula von der Leyen méér macht naar Brussel, afschaffen van de soevereiniteit van de lidstaten en gedeelde schulden. De burgers hebben het nakijken......
Als Ursula von der Leyen haar zin krijgt, zou het industriebeleid in
de EU veel centraler moeten worden gecontroleerd dan voorheen. Maandag
presenteerde Von der Leyen samen met voormalig Goldman Sachs-bankier,
ECB-president en Italiaanse premier Mario Draghi een plan voor hoe de
EU zou moeten optreden als concurrent van China en de VS. Draghi, die
een jaar lang onderzoek heeft gedaan naar dit onderwerp in zijn eigen
kantoor in Brussel, zei: “Om de economie te digitaliseren en
koolstofarm te maken en onze defensiecapaciteit te vergroten, moet het
aandeel van de investeringen in Europa stijgen naar een niveau van
ongeveer vijf procentpunten van de economie.
Mario Draghi heeft gisteren dus een
uitgebreid rapport gepresenteerd aan de Europese Commissie, waarin hij
een radicaal plan voorstelt om het concurrentievermogen van de
Europese Unie te vergroten. Het 400 pagina's tellende rapport,
getiteld " EU Competitiveness: Looking to the Future ", suggereert een
extra jaarlijkse investering van €800 miljard, wat overeenkomt met
4,4%-4,7% van het BBP van de EU.
Dit bedrag, dat de reikwijdte van het Marshallplan verviervoudigt,
heeft tot doel de productiviteits- en inkomenskloof ten opzichte van
de Verenigde Staten en China te overbruggen. Draghi waarschuwt dat
Europa (hij bedoelt natuurlijk de EU) zonder actie gedwongen zal worden zijn welzijn, milieu of
vrijheid in gevaar te brengen. Hij beschrijft de situatie als een “existentiële uitdaging” voor het blok.
In dit artikel wordt speciale aandacht besteed aan het Draghi-rapport
dat gisteren formeel werd gepresenteerd. De man die 'de euro heeft gered'
met de uitdrukking "whatever it takes" en dus verantwoordelijk is voor
de grote puinhopen in de EU, en die ook bekend is van zijn plan voor de aankoop van
staatsschulden door de ECB, heeft zijn
ideeën die de hele Europese Unie nu kunnen redden op papier gezet.
Maar er is een cruciaal
verschil tussen de Super Mario ’s 2012, de “ grootste centrale bankier
van de moderne tijd ” volgens de beste econoom Paul Krugman (volgens
Paul Krugman), en de Draghi van 2024: hij
staat niet aan het hoofd van de Europese Centrale Bank, hij is geen
premier van één van de grondleggers van de Unie, hij heeft geen enkele
functie van overwicht op de Europese politiek en als klap op de
vuurpijl: hij is niet democrtisch gekozen (net als Ursula von der
Leyen, en de hele Europese Commisie overigens).
We hebben zijn hersenspinsels even op een rij gezet:
-
Kritische geopolitieke context: Draghi waarschuwt dat de EU voor het
eerst sinds de Koude Oorlog wordt geconfronteerd met een bedreiging
voor haar zelfbehoud en een dringend, gezamenlijk antwoord eist.
-
Bedreiging voor het Europese sociale model: zonder de voorgestelde
investering van 800 miljard euro per jaar zou de EU gedwongen kunnen
worden haar sociale model op te geven en haar ambities op
verschillende fronten aanzienlijk terug te dringen.
Onze kijk op dit onderwerp: het gaat om een enorme geldberg - elk jaar
weer - die vooral de raket- en tankindustrie, de digitale technologie
en de infrastructuur zou moeten financieren. Het doel is om deel te
nemen aan een speciaal kampioenschap, dat van de oorlog om het
kapitaal, waarin ‘Europese kampioenen’ worden gevormd die, misschien
op een onbepaalde dag, zullen kunnen concurreren met de Amerikaanse en
Chinese oligopolies. Vrede, rechten en politiek worden gedaan met
wapens in de hand.
-
Uitdaging op het gebied van productiviteit en innovatie: het rapport
noemt een lage productiviteit en een gebrek aan innovatie als
belangrijke problemen, waardoor de EU in een nadelige positie verkeert
ten opzichte van de VS en China, vooral in de technologie- en
opkomende industriesectoren.
Onze kijk op dit onderwerp: het doel is een “onafhankelijke
industriële defensiecapaciteit” te bereiken. Dit betekent dat in
plaats van "twaalf verschillende soorten tanks te produceren" er maar
één hoeft te worden geproduceerd "zoals in de Verenigde Staten".
Draghi's aanbeveling is om de mededingingsregels te veranderen. Dit
verwijst naar de vrijstelling van investeringen in wapens van de
berekeningen van het ‘stabiliteitspact’. Een verzoek dat is gedaan
door de Italiaanse regering in het belang van de oorlogsindustrie.
-
Politiek verzet: Draghi's voorstellen, met name de uitgifte van
gemeenschappelijke schulden (de eurobonds, krijgen al te maken met kritiek van
sommige lidstaten, zoals Duitsland, wat wijst op aanzienlijke
uitdagingen bij de uitvoering van het plan.
- (verlies van) Soevereiniteit: Draghi ziet een verlies aan belang van
natiestaten met betrekking tot de mondiale ‘uitdagingen’: ‘Nooit in
het verleden leek de omvang van onze landen zo klein en onvoldoende in
verhouding tot de omvang van de uitdagingen. En het is lang geleden
dat zelfbehoud zo'n gedeelde zorg was. Het pleidooi voor een
verenigd antwoord is nog nooit zo overtuigend geweest – en in onze
eenheid zullen we de kracht voor hervormingen vinden.”
-
Diagnose van de Europese economie - Draghi identificeert verschillende
gebieden waarop Europa terrein verliest, waaronder technologie,
innovatie en productiviteit. Het benadrukt dat slechts vier van de
vijftig grootste technologiebedrijven ter wereld Europees zijn en dat
ongeveer 30% van de Europese startups uiteindelijk naar de
Verenigde Staten verhuist. Het rapport benadrukt de noodzaak van een
nieuwe industriële strategie om deze trend van vertragende economische
groei in de EU te keren, en waarschuwt dat Europa zonder een
significante toename van de productiviteit niet in staat zal zijn zijn
sociale model te financieren, noch zijn ambities op het gebied van
technologie, klimaat en klimaat te handhaven.
Onze kijk op dit onderwerp: Draghi's rapport herstelt de autoritaire
en technocratische figuur van de politiek. In dit opzicht is het
interessant om een brief te herlezen die op 8 mei aan Draghi en Von
Der Leyen is gestuurd. Het werd ondertekend door organisaties uit het
maatschappelijk middenveld die het “gebrek aan transparantie” en het
“risico van overname door de grote bedrijven” aan de kaak stelden.
“Draghi's algemene filosofie – zo lezen we – zal het mogelijk maken
dat de marktconcentratie in Europa verder toeneemt, waardoor de
Europese consumenten, werknemers en kleine bedrijven worden geschaad
en ons concurrentievermogen effectief wordt ondermijnd.” “Het zal
leiden tot een situatie waarin de grote zogenaamde ‘Kampioenen van
Europa’ onproductief worden gesubsidieerd met overheidsgeld, terwijl
belangrijke sociale, economische en ecologische doelstellingen worden
opgeofferd ten behoeve van de aandeelhouders van deze dominante
bedrijven.”
Op deze filosofie werd eerder de Next Generation EU gebouwd, waar meer
aan wordt gedacht vanwege de financieringsmethode dan vanwege de
betrokkenheid van burgers, die niet bestonden. Als er een
verzorgingsstaat moet komen, zal dat het gevolg zijn van een ‘groei’
van de kapitaalmarkt en het vermogen om microchips, windturbines en
kanonnen te produceren.
-
Financieringsvoorstellen - Draghi's plan is bijzonder innovatief en
potentieel controversieel als het gaat om de financiering. Hij stelt
voor:
--
Uitgifte van gemeenschappelijke schulden: Draghi verdedigt de
oprichting van een nieuw fonds dat gemeenschappelijke schulden
uitgeeft om gezamenlijke investeringsprojecten tussen lidstaten te
financieren. Dit voorstel is vergelijkbaar met het mechanisme dat
wordt gebruikt voor het postpandemische herstelfonds.
Draghi adviseerde daarom om nieuwe gemeenschapsschulden aan te gaan,
zoals de EU tijdens de coronapandemie al had gedaan. Voor zijn “nieuwe
industriële strategie” roept Draghi op tot de uitgifte van nieuwe
“gemeenschappelijke schuldinstrumenten om gezamenlijke
investeringsprojecten te financieren die het concurrentievermogen en
de veiligheid van de EU vergroten”. Tijdens de coronapandemie stelde
de EU een met leningen gefinancierd hulppakket ter waarde van 750
miljard euro samen. Landen als Italië en Frankrijk hebben de
middelen opgebruikt waar ze waren opgenomen en eisen al een tijdje een
nieuw pakket. Net als Draghi noemen zij ook hogere uitgaven aan
het leger en de klimaatbescherming als de belangrijkste gebieden voor
toekomstige investeringen.
Von der Leyen omschreef ook instrumenten voor gemeenschapsfinanciering
als belangrijk, maar onthield zich ervan om gedeelde schulden
rechtstreeks te noemen uit overwegingen voor staatsschulden uit het
noorden. Ook zogenaamde eigen middelen, waaronder invoerrechten en de
EU-plasticheffing, zijn mogelijk, zei Von der Leyen toen haar werd
gevraagd hoe ze de weerstand van de federale overheid tegen nieuwe
gemeenschapsschulden wilde overwinnen. Om gebruik te kunnen maken van
financiering in de vorm van schulden moeten er bezuinigingen op de
EU-begroting plaatsvinden. Deze zullen niet plaatsvinden in de
militaire en surveillancesector, maar eerder in de liefdadigheids- en
sociale sector. Draghi verwoordt het in de onmiskenbare
Trojka-uitspraak over de hoogtijdagen van het bezuinigingsbeleid: “Hoe
bereidwilliger de EU is om zichzelf te hervormen om een productiviteitsstijging
te bereiken, hoe meer de begrotingsruimte zal toenemen en hoe
gemakkelijker het voor het publiek zal zijn sector om dit te doen om
ondersteuning te bieden.”
--
Hervorming van de EU-begroting: het rapport suggereert een
heroriëntatie van de EU-begrotingsmiddelen, waarbij middelen van
armere regio’s worden verlegd naar industrie-, digitaliserings- en
innovatiebeleid.
--
Particuliere investeringen: Draghi benadrukt dat de particuliere
sector de hoofdrol moet spelen, waarbij hij bedenkt dat traditioneel
80% van de investeringen in Europa afkomstig is van bedrijven, banken
en particuliere spaargelden.
--
Nieuwe eigen middelen: hoewel niet gespecificeerd in het rapport,
noemde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen,
de mogelijkheid om nieuwe eigen middelen voor de EU te creëren als
alternatief voor de gemeenschappelijke schulden.
-
Focus op industrie en energie - het rapport benadrukt de noodzaak om
de Europese industrie nieuw leven in te blazen, waarbij wordt gewezen
op schone technologieën, vermindering van de CO2-uitstoot, kunstmatige
intelligentie en onderzoek en innovatie. Draghi benadrukt het belang
van het verlagen van de energieprijzen in Europa, die aanzienlijk
hoger zijn dan in andere delen van de wereld. Het stelt investeringen
voor in de infrastructuur en distributienetwerken voor hernieuwbare
energie, evenals de modernisering van de regels voor de energiemarkt,
zodat industrieën en gezinnen ten volle kunnen profiteren van schone
energie.
Draghi legde bijzondere nadruk op het energiebeleid. Hij zei bondig:
“Europa heeft abrupt zijn belangrijkste energieleverancier, Rusland,
verloren.” Hoewel de energieprijzen sinds hun hoogtepunt aanzienlijk
zijn gedaald, moeten EU-bedrijven nog steeds rekening houden met
elektriciteitsprijzen “twee tot drie keer hoger dan in de VS”. De
betaalde aardgasprijzen zijn “vier tot vijf keer hoger”. Dit
prijsverschil is “vooral te wijten aan het gebrek aan natuurlijke
hulpbronnen in Europa, maar ook aan fundamentele problemen op onze
gemeenschappelijke energiemarkt”.
-
Europees sociaal model - ondanks dat hij radicale veranderingen
verdedigt, bevestigt Draghi opnieuw het belang van het behoud van het
Europese sociale model. Het betoogt dat de EU ernaar moet streven het
Amerikaanse niveau van productiviteit en innovatie te bereiken, maar
zonder de negatieve aspecten van het Amerikaanse sociale model over te
nemen. Dit standpunt verschilt van eerdere benaderingen waarin
concurrentievermogen vaak werd geassocieerd met bezuinigingen op
arbeidsrechten en sociale rechten.
Onze kijk op dit onderwerp: het zijn allemaal ideeën om het ‘Europese
sociale model’ te verdedigen, zonder de rampen van veertig jaar
neoliberalisme aan te pakken.
-
Hervormingen van het mededingingsbeleid - Draghi stelt belangrijke
wijzigingen in de mededingingsregels van de EU voor. Het suggereert
dat fusies en overnames in de technologie- en defensiesector op een
flexibelere manier moeten worden geëvalueerd, rekening houdend met het
potentieel voor innovatie en economische veiligheid. Dit markeert een
verandering ten opzichte van eerdere besluiten van de Europese Commissie, zoals
het blokkeren van de fusie tussen Siemens en Alstom in 2019. Draghi
pleit ook voor lichtere regelgeving voor de telecommunicatiesector en
steun voor de uitbreiding ervan, waarbij de markt op EU-niveau wordt
gedefinieerd.
Mario Draghi is zich er ook van bewust dat er controverse zal ontstaan
bij de uitvoering van de plannen van een nieuwe EU. Hij baseert zich
daarom op apocalyptische tonen, zoals inmiddels de
standaardargumentatie is voor de internationale en nationale politiek.
Draghi noemde de hele onderneming “een existentiële uitdaging”: “De
fundamentele waarden van Europa zijn welvaart, gerechtigheid, vrijheid,
vrede en democratie in een duurzame omgeving. De EU is er om ervoor te
zorgen dat Europeanen altijd van deze grondrechten kunnen profiteren.
Als Europa zijn burgers deze rechten niet langer kan bieden – of de
ene tegen de andere moet afwegen – zal het zijn bestaansreden hebben
verloren. Deze uitdaging kan alleen worden aangegaan door te groeien
en productiever te worden, terwijl we onze waarden van gelijkheid en
sociale inclusie behouden. En de enige manier om productiever te
worden is door radicaal te veranderen in Europa.”
Tot slot: de kernvraag - die angstvallig vermeden wordt in de mainstream
media - is wie verantwoordelijk is voor de deplorabele situatie waarin
de Europese Unie verkeert. En nu moeten dezelfde mensen met een
pakhuis vol nieuw geld de door hen veroorzaakte problemen oplossen?
Mario Draghi, voormalig medewerker van Goldman Sachs en hoofd van
de ECB, keurt uitdrukkelijk het beleid van zijn eerdere bank goed, ook al
heeft hij de Griekse schulden gemasseerd om het land binnen de
EU te krijgen en te houden. om het euro-compatibel te maken en het
land
vervolgens te (laten) verrijken vanuit zijn voorzienbare faillissement.Draghi's voorganger Jean-Claude Trichet zweeg toen een journalist hem
vroeg wat Draghi wist over deze frauduleuze criminele activiteiten van
Goldmnn Sachs - alsof het een afgesproken signaal was. De momenteel
machtigste bank ter wereld heeft maar één doel: onbeperkte verrijking,
tegen elke prijs, dat wil zeggen, ongeacht ten koste van wie.
Draghi's destijds aangekondigde besluit dat de ECB onbeperkt
staatsobligaties mag opkopen, moet ook worden gezien tegen de
achtergrond van de manier waarop Goldman-Sachs Griekenland
uiteindelijk heeft
gedupeerd. Zijn huidige 'kennis' van de economie is dat je oorlog kunt
voeren met bijgedrukt geld. De enorme 'investeringen' in defensie
wijzen er al op dat de economie van de Europese Unie er één is die tot
doel heeft de strijd (voor de Amerikanen) aan te gaan tegen Rusland en
de defensie-industrie te verrijken. Een oorlogseconomie, dus. De
wapenaankopen nemen in sneltreinvaart toe, en wie gelooft dat die
producten alleen voor de 'eigen verdediging' zijn leeft in een
droomwereld. Meer wapens zullen leiden tot meer oorlogen.
Als Draghi een privébedrijf had geleid zoals hij Italië en de situatie
tussen Rusland en Oekraïne behandelde, zou hij eruit zijn gezet. Voor
de westerse politiek wordt hij echter gezien als een uitblinker en
werd hij zelfs
teruggeroepen. En dit is wat de discutabele zakenman meebracht om zijn
rapport te maken: leugens en discriminatie ten gunste van bankiers,
politici, multinationale bedrijven, wat kan men eigenlijk verwachten
van iemand die kinderen in Griekenland heeft laten verhongeren....
Met een Europese Unie die politiek gezien in stukken ligt, verscheurd door de
botsing tussen mercantilisme en nationalisme, is de mogelijkheid om
Draghi’s Marshallplan volledig ten uitvoer te leggen klein, meer dan
het dubbele in termen van investeringen vergeleken met het bruto
binnenlands product: 5% per jaar tegen de 1- 2% van de jaren veertig.
Bovendien zijn er in de geschiedenis van de Europese Unie al pogingen
ondernomen die niet zo ambitieus, maar toch even belangrijk zijn als
die van Draghi. In 2019 probeerde de niet altijd nuchtere Jean-Claude
Juncker het. Het ging vrijwel geheel onopgemerkt voorbij. Een ander
soort man zou je kunnen zeggen. Weinig gewend aan Draghi's taalkundige
magie en geveinsde autoriteit. Maar de moeilijkheden blijven bestaan,
ze zijn talrijk. Tot het punt dat Draghi zijn status als ongehoorde
profeet kon behouden, terwijl Europa de komende vijf jaar ongetwijfeld een totaal
andere richting in zal slaan dan hij had gehoopt.
Volgens Von Der Leyen, die zich gisteren bij Draghi voegde in een
aangekondigde show, ligt de ambitieuze tekst al "op de tafel van de
Raad" waar de regeringen van de lidstaten in zitten. De commissarissen
die voor de Europese uitvoerende macht zijn aangewezen, zullen zich
moeten verplichten de 170 voorstellen, die op granieten wijze zijn
samengevat in 62 pagina's, toe te passen. Ook al levert het geen
geweldige resultaten op, gezien de resultaten die het in Italië heeft
opgeleverd, is het rapport door de enthousiaste Von der Leyen al in
het geheel omarmd. Met onze nadruk op 'arm'.
Een ander relevant politiek punt van het Draghi-rapport is de
hervorming van de unanimiteitsstemming, zonder toevlucht te nemen tot
het eisen van herzieningen van de Europese verdragen. Dit zou moeten
leiden tot een EU van “versterkte samenwerking”. Draghi stelt voor om
een “nieuw raamwerk voor de coördinatie van het concurrentievermogen”
aan te nemen. Als de EU wordt geblokkeerd door gekruiste veto’s, moet
er een ‘coalitie van bereidwilligen’ worden gecreëerd. De voormalige
bankier besefte dat hij de tragische zoon van Bush had geciteerd ('çoalition
of the willing'). En hij bekende: ze deden het in "een andere
context". De mogelijkheid om een dergelijke ‘coalitie’ te creëren
moet in de huidige situatie nog worden geverifieerd. Met Marine Le Pen
die de macronistische regering in Frankrijk onder de duim heeft, en met de AfD die
de bleke Olaf Scholz in de nek hijgtt zal het creëren van een
gemeenschappelijke schuld een grotere politieke en economische
concentratie vergen. Moeilijk als perspectief.
Het grenzeloze mammoetisme van het Amerikaanse banksysteem heeft bezit
genomen van het Europese financiële centrum. Het feit dat de
Europeanen hun verlangen naar economische onafhankelijkheid, dat
Steiner probeerde te behouden, nu onomkeerbaar lijken te hebben
begraven, kan alleen aan henzelf worden toegeschreven. Maar de
consequenties zijn fataal: het langetermijndoel van een almachtige
wereldregering, zoals Winston Churchill voor ogen had en waar het
World Economic Forum van droomt, kan des te
gemakkelijker gebouwd worden op het graf dat Europa gegraven heeft
voor zijn economische – en indirect ook zijn intellectuele – onafhankelijkheid.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[10 september 2024]
Afdrukken
Doorsturen