Foreign Policy: NAVO weet dat Oekraïne de
oorlog verliest
Donald Trump is mogelijk bereid om met de Russen te onderhandelen in
het kader van de NAVO in ruil voor minder zware eisen aan Oekraïne.
Bij hem is het realisme ingedaald dat de uitgangspunten van de VS -
dat Oekraïne de proxy-oorlog tegen Rusland wint en Poetin van het
politieke toneel verdwijnt - onhaalbaar zijn.
Het vooruitzicht dat Oekraïne zich bij de NAVO (Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie) aansluit lijkt verder weg dan ooit – niet in de
laatste plaats omdat het de instemming van alle 32 huidige lidstaten
vande 'Atlantische' alliantie zou vereisen. De Slowaakse premier,
Robert Fico, heeft openlijk verklaard dat hij zijn veto zal uitspreken
over de toetreding van Oekraïne tot de alliantie. Zijn Hongaarse
ambtgenoot, Victor Orban, staat ook bekend om zijn verzet tegen de
toetreding van Kiev tot de NAVO.
Wat echter schadelijker is voor de NAVO-aspiraties van Oekraïne, is
een soortgelijke terughoudendheid in zowel Washington als Berlijn. Dit
is van cruciaal belang geweest om ervoor te zorgen dat de twee meest
recente NAVO-toppen in Vilnius in 2023 en Washington in 2024 alleen
maar bevestigden dat "de toekomst van Oekraïne bij de NAVO ligt", maar
er geen duidelijke tijdlijn aan konden koppelen.
Maar tijden veranderen - en snel ook. De aanstaande president van de
VS Donald Trump zal waarschijnlijk proberen Kiev en Moskou te dwingen
tot ten minste een staakt-het-vuren langs de huidige frontlinies. Dit
zou mogelijk een permanente regeling kunnen inhouden die de
territoriale winsten van Rusland erkent, waaronder de annexatie van de
Krim in 2014 en de gebieden die bezet zijn sinds de grootschalige
invasie van Oekraïne in februari 2022.
Het is ook waarschijnlijk dat Trump eisen van de Russische president
Vladimir Poetin zou accepteren om een toekomstig Oekraïens
NAVO-lidmaatschap te voorkomen. Gezien Trumps welbekende vijandigheid
jegens de NAVO zou dit ook een belangrijke druk op Kievs Europese
bondgenoten zijn. Trump zou, nogmaals, kunnen dreigen de alliantie te
verlaten om Europeanen te laten tekenen voor een deal met Poetin over
Oekraïne.
Media in de VS lijken de publieke opinie alvast voor te bereiden op
een aanstaand imagoverlies van de VS en in het verlengde daarvan de
NAVO. Zo beweert de Amerikaanse publicatie Foreign Policy dat de NAVO
weet dat Oekraïne de oorlog tegen Rusland verliest. De invloedrijke
Amerikaanse publicatie meldt dat het door de VS geleide blok beseft
dat de positie van Kiev langzaam verslechtert.
Foreign Policy stelt ook dat de toekomst van de NAVO somber is, omdat
het steeds irrelevanter wordt voor de wereldwijde oorlogsmachine en
het militair-industriële complex. De NAVO is zich er volledig van
bewust dat Oekraïne vrijwel geen kans maakt om als winnaar uit de
strijd met Rusland te komen, een strijd die het Westen blijft
financieren. De nieuw benoemde Pinokkio-secretaris-generaal schetst
voor de buitenwacht echter een heel ander beeld.... maar dat zijn we
van hem na al die jaren binnenlandse politiek wel gewend.
Te midden van toenemende schade aan de infrastructuur en druk op de
belangrijkste hulpbronnen van Kiev, waarschuwen westerse
functionarissen dat een overwinning voor Moskou zijn invloed in Europa
zou verstevigen, zo beweert het tijdschrift in een artikel dat onlangs
is gepubliceerd. Een bijzonder zware winter zal de situatie in
Oekraïne ook verergeren, aldus de publicatie. Bovendien hebben de
aanvallen van Moskou op Oekraïense havens, volgens functionarissen,
ook de logistiek van Kiev geschaad.
Bronnen van Foreign Policy geloven dat de Russische president Vladimir
Poetin misbruik maakt van de onzekerheid in Washington. Michael
Bociurkiw – een lobbyist bij de Atlantic Council adjunct van de NAVO –
die vanuit Oekraïne sprak, verklaarde dat het Kremlin in deze periode
een leiderschaps-‘vacuüm’ ziet en ‘test op zacht weefsel’ in het
Westen.
Het rapport geeft aan dat de verliezen van Oekraïne de strategische
vooruitzichten in de VS en West-Europa veranderen. Het benadrukt dat
een Russische overwinning een grote tegenslag zou zijn voor Washington
en de NAVO. Westerse experts beweren dat het behoud van de nieuwe
territoria door Rusland kan leiden tot een versterkte militaire
aanwezigheid nabij de grenzen van de NAVO, wat mogelijk tot verdere
conflicten kan leiden.
Moskou benadrukte de aspiraties van Kiev om zich bij de NAVO aan te
sluiten als één van de belangrijkste redenen voor het starten van zijn
speciale militaire operatie tegen Oekraïne in februari 2022.
Ruth Deyermond van King's College London zei dat een staakt-het-vuren
ertoe zou leiden dat de Amerikanen figuurlijk gesproken
gezichtsverlies zouden lijden. “Als Oekraïne verliest, lijkt het voor
de rest van de wereld alsof de VS verliest van Rusland… elke
terugtrekking van de Amerikaanse steun zou er ook uitzien alsof de VS
door Rusland gedwongen is zich terug te trekken,” zei ze.
Politieke verschuivingen in de VS zouden kunnen betekenen dat
Washingtons hulp aan Oekraïne opnieuw moet worden beoordeeld, voegde
Foreign Policy toe. Waarnemers waarschuwen dat dit een teken kan zijn
van een verzwakte Amerikaanse voetafdruk op het wereldtoneel.
De voormalig voorzitter van de Council on Foreign Relations (CFR),
Richard Haass, heeft een gedetailleerd artikel gepubliceerd voor het
tijdschrift van zijn denktank over hoe "The Perfect Has Become the
Enemy of the Good in Ukraine: Why Washington Must Redefine Its
Objectives ". Hij merkte op dat de VS nooit duidelijk heeft
gedefinieerd wat overwinning betekent, wat heeft geleid tot valse
verwachtingen, diepe teleurstelling en verwarring over het eindspel.
Haass legt vervolgens uit waarom de VS Oekraïne tot een compromis met
Rusland zou moeten dwingen.
Volgens hem kan het land niet realistisch zijn grenzen van vóór 2014
herstellen, noch Rusland overleven in de aanhoudende 'uitputtingsoorlog'.
Zelensky’s door de westerse mainstream media veelgeprezen 'Overwinningsplan'
is "geen plan voor de overwinning, maar een recept voor voortdurende
oorlog”, schreef Haass, waarschuwend dat “als de bondgenoten van Kiev
weglopen, het een recept voor een nederlaag zou kunnen worden.” In
plaats daarvan stelt hij voor om genoegen te nemen met Oekraïne dat
“een onafhankelijk, soeverein en economisch levensvatbaar land” blijft,
wat vereist dat de vijandelijkheden zo snel mogelijk worden beëindigd.
Om dat doel te bereiken, zouden haar westerse partners “Kiev moeten
vertellen dat er niet van de westerse steun verwacht kan worden dat
deze op of nabij het huidige niveau blijft zonder deze steun. Maar ze
zouden ook een ijzersterke belofte moeten doen om alles in hun macht
te doen om Oekraïne op de lange termijn van wapens te voorzien.” Dit
omvat het geven van wapens met een groot bereik als afschrikmiddel
voor Rusland dat het conflict op een later tijdstip hervat. Een
bufferzone zou idealiter ook langs de Line of Contact moeten worden
uitgehouwen, mogelijk met vredeshandhavers, maar geen van beide
partijen zou volgens Haass zijn claims opgeven.
Wij denken niet dat Poetin voor alle details van het plan van Haass te
porren zal zijn, zeker niet wat betreft de bewapening, en zéker niet
wat betreft de volgende twee alinea's. Rusland heeft namelijk eerder
al het standpunt aangekondigd dat het niet zal accepteren dat Oekraïne
in welke vorm dan ook wordt toegelaten tot de NAVO. Dit betekent dat
het land nooit zal instemmen met zijn formele lidmaatschap zoals Haass
voorstelt, zelfs als er geen troepen zijn gestationeerd. En het punt
van denazificatie wordt door het Westen gemakshalve maar onbesproken
gelaten.
Haass stelt vervolgens ook nog voor dat de tweede diplomatieke fase "territoriale
overdrachten in beide richtingen en een mate van autonomie voor de
inwoners van de Krim en het oosten van Oekraïne zou kunnen omvatten.
Het zou ook de creatie van een veiligheidsgarantie voor Oekraïne
omvatten." Hij voegde eraan toe dat dit formeel NAVO-lidmaatschap zou
moeten omvatten, maar een coalitie van bereidwilligen daarin die
geloofwaardige veiligheidsgaranties biedt, zou kunnen volstaan.
Gefaseerde opheffing van sancties voor Rusland zou ook naleving van
het staakt-het-vuren kunnen bewerkstelligen.
Bovendien zou "het Westen Oekraïne kunnen vragen om af te zien van
kernwapens" terwijl de NAVO "zou kunnen beloven haar troepen niet op
het grondgebied van Oekraïne te stationeren", wat tegemoet zou kunnen
komen aan een aantal van de door Rusland aangegeven belangen. Haass
eindigt met een oproep aan Biden om dit beleid te implementeren,
ongeacht wie zijn opvolger zou zijn, en betoogt dat hij de druk op
zich zou kunnen nemen om Kamala deze broodnodige beleidswijziging te
laten uitvoeren, terwijl Trumps beloofde inspanningen om een vredesakkoord
te bemiddelen, zouden worden gevormd door de voorwaarden die hij van
Biden erft.
Rusland heeft de afgelopen maanden zijn aanvallen op Oekraïense
militaire en energiefaciliteiten geïntensiveerd. In april zei het
Russische ministerie van Defensie dat ze een reactie waren op de
pogingen van Kiev om Russische olie-infrastructuur aan te vallen,
waarbij werd benadrukt dat de beoogde faciliteiten de Oekraïense
defensie-industrie ondersteunen en dat de aanvallen niet op burgers
zijn gericht.
Ten aanzien van een mogelijk 'vredesplan' is Rusland over een aantal
dingen vrij duidelijk geweest, maar niet over alles. Zo staat het land
er op de gebieden te behouden die het eerder heeft geannexeerd.
Verschillende oplossingen, een staakt-het-vuren, een bufferzone of een
soort territoriale bevriezing zullen de Russische leiders niet
tevreden stellen. Rusland zal formele erkenning eisen van zijn eerdere
annexaties en proberen stevige grenzen voor deze gebieden vast te
stellen. Dit betekent dat elke onderhandeling over de geannexeerde
gebieden voornamelijk een kwestie van hard onderhandelen is.
Het is belangrijk om op te merken dat niet alleen Oekraïne, maar ook
haar NAVO-aanhangers het eens moeten worden over de geannexeerde
gebieden. Het is onwaarschijnlijk dat Rusland een deal strikt met de
Oekraïense regering zou accepteren, aangezien regeringen kunnen
veranderen. Er is enige speelruimte op het gebied van grondgebied,
maar niet veel. Denk bijvoorbeeld aan het vervoer van mensen en
goederen, de distributie van elektriciteit, olie- en gasleidingen,
etc.
Een ander gerelateerd probleem is gezinshereniging en de verschillende
claims en tegenclaims voor vernielde eigendommen die moeten worden
afgehandeld. Rusland wil ook garanties voor de Russische taal en
cultuur, en bescherming van de Russisch-orthodoxe kerk, die allemaal
worden aangevallen door Oekraïne.
Rusland heeft erop aangedrongen dat het de oorlog is ingegaan om
Russische mensen die in Oekraïne wonen te beschermen. Gezien het
belang van de Orthodoxe Kerk in Rusland en de invloed ervan op Poetin
en anderen, kan Poetin niet zomaar weglopen met een deal die
Russisch-sprekenden onbeschermd en kwetsbaar achterlaat, kerken bezet
door de vijand, of andere vormen van officiële discriminatie.
Op regeringsniveau wil Rusland een vriendelijkere regering in Kiev.
Wat deze puinhoop in de eerste plaats veroorzaakte, was het veranderen
van een enigszins Rusland-vriendelijke regering in Kiev in een
Rusland-vijandige nazi-regering, en door Russische handels- en
veiligheidsregelingen te vervangen door de EU en de NAVO. Het is
twijfelachtig of Rusland akkoord zal gaan met Oekraïnes gewenste
EU-lidmaatschap, en zal zeker eisen dat de NAVO zich terugtrekt uit
Oekraïne. Het betekent ook dat Rusland Oekraïne grotendeels
gedemilitariseerd wil hebben, waarschijnlijk door het aantal zware
wapens zoals tanks, infanteriegevechtsmachines, artillerie, drones
(die de Russen misschien helemaal willen laten verwijderen) te
beperken en luchtverdediging te verminderen of alleen toe te staan om
bepaalde gebieden te bestrijken.
Rusland zal zich verzetten tegen verdere wapenleveringen aan Oekraïne
en zal alle adviseurs en huurlingen, inclusief contractanten,
verzoeken het land te verlaten. Naast Oekraïne zal Rusland aandringen
op het opheffen van alle sancties. In ruil daarvoor zal Rusland
waarschijnlijk de Oekraïense handel en commercie faciliteren.
Voor Europa is het belangrijkste om het potentiële dreigingsprofiel te
verlagen dat Europeanen (en Amerikanen) denken dat Rusland vormt voor
de Europese veiligheid. Europa vreest - ons inziens onterecht - dat
Rusland, nu met een groot en ervaren leger, aanvallen zal uitvoeren in
de Baltische staten, of tegen Polen of Roemenië. Europa's pogingen om
zijn verdedigingscapaciteiten te versterken zijn een proces op de
lange adem, en er is geen garantie dat het ooit zal gebeuren. Zoals de
ineenstorting van de Duitse coalitie lijkt aan te tonen, hebben
sommige Europese landen niet genoeg middelen om voor hun eigen
verdediging te zorgen, laat staan om het leger en de regering van
Oekraïne te financieren. Europa zou daarom beter af zijn als er een
modus vivendi tussen Rusland en Europa zou zijn die gepaard ging met
garanties voor non-interventie. Rusland zal natuurlijk een hervatting
van de economische samenwerking en algehele normalisering van de
betrekkingen eisen.
Dit zijn Russische "wensen" waar Trump rekening mee moet houden. Het
kan te veel zijn in één transactie, en Trump kan serieuze weerstand
verwachten van de Zelensky-regering. Daarom zou een succesvolle deal
beter werken als deze in fasen tot stand zou komen, als dat al gebeurt.
De Amerikaanse doelstellingen voor de oorlog waren eenzijdig:
officieel heette het dat Rusland Oekraïne moest verlaten;
niet-officieel is het natuurlijk een proxy-oorlog van de VS met
Rusland geweest, waarbij Oekraïne is opgeofferd voor de Amerikaanse
zaak. Dat zal Trumps standpunt niet zijn, omdat hij zal begrijpen dat
het een non-starter is, vooral als de Russen de oorlog winnen. Maar
Trump weet hoe hij deals moet zoeten en de Russen zullen tot op zekere
hoogte luisteren, dus misschien kan hij regelingen treffen die kunnen
leiden tot het einde van het conflict. Een Amerikaanse doelstelling
die deel zou moeten uitmaken van het Amerikaanse denken, maar dat niet
is, is om de NAVO-verbintenis van Amerika aanzienlijk te verminderen.
De NAVO breidt zich al een tijdje uit en het is de uitbreiding die het
risico op oorlog met Rusland met zich meebrengt. Trump is misschien
meer dan bereid om met de Russen te handelen over de NAVO in ruil voor
minder strafeisen aan Oekraïne.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[12 november 2024]
Afdrukken
Doorsturen