EU in de 'redden-wie-zich-redden-kan'-modus

Donald Trump keert terug naar het Witte Huis. De Amerikanen hebben hem massaal gekozen. Wanneer hij in januari 2025 wordt ingehuldigd zal hij alle bevoegdheden hebben en zal de Europese Unie haar angsten moeten herwinnen. Wat zal de onvoorspelbare en wraakzuchtige Amerikaanse miljardair beslissen?

Het Atlanticisme stierf op 6 november 2024, met de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten. De politieke stroming die zeventig jaar lang de betrekkingen tussen de twee oevers van de Atlantische Oceaan reguleerde op basis van de principes van individuele vrijheid, liberale democratie en open markten, heeft plaatsgemaakt voor een relatie gebaseerd op nationalisme, nativisme en identiteitspolitiek. Het nieuwe Atlanticisme zette recentelijk zijn eerste stappen in Boedapest tijdens de Europese bijeenkomsten georganiseerd door Viktor Orban, één van zijn ideologen op het oude continent.

De Hongaarse premier triomfeerde. Net als haar Italiaanse tegenhanger Giorgia Meloni, de eerste EU-leider die telefonisch met Donald Trump sprak. Viktor Orban maakte ook bekend dat hij was gebeld door de Amerikaanse president en liet weten: “we hebben grote plannen voor de toekomst”.

Er was champagne voor Viktor Orban en zijn vrienden om de terugkeer van Donald Trump naar het Witte Huis te vieren. Daarentegen was er een bitter drankje voor anderen die geconfronteerd worden met het schouwspel van een Europese Unie die op het punt staat uiteen te vallen, bij gebrek aan leiders die in staat zijn hen te verenigen. Trump heeft zijn bedoelingen bekendgemaakt en iedereen probeert zijn wraak en de sluiting van de NAVO-paraplu te vermijden.

De Hongaarse premier was de eerste die reageerde op de overwinning van Trump. Hij deed het op X, het netwerk van Elon Musk. De toon was meteen gezet. “De grootste comeback in de Amerikaanse politieke geschiedenis! Felicitaties aan president Donald Trump voor zijn enorme overwinning. Een broodnodige overwinning voor de wereld!”

De terugkeer van Donald Trump is een overwinning voor Viktor Orban. De Hongaarse premier wordt de Europese leider die de Amerikaanse president in het oor fluistert. Wee zijn vijanden. Je hoeft alleen maar haar berichten op X te lezen om te begrijpen dat de führerin van de Europese Commissie, de Duitse Ursula von der Leyen, een moeilijke tweede termijn zal meemaken.

Orban verwelkomde recentelijk de leiders van de EU en de lidstaten van de Europese Politieke Gemeenschap in Boedapest voor de vijfde zitting van dit pan-Europese orgaan. De 27 leden van de EU, althans de aanwezigen, waren bijeenkomen voor een werkdiner gewijd aan de transatlantische betrekkingen en de situatie in Georgië, twee thema's waarover Viktor Orbán duidelijke standpunten inneemt die in strijd zijn met die van de meerderheid van zijn gasten. De uitwisselingen waren spannend , maar het diner was vooral een kans voor Viktor Orban om zijn 'bondgenoten' te tellen.

Emmanuel Macron probeert de controle terug te krijgen. Hij kondigde aan dat hij “geruild” had met bondskanselier Olaf Scholz en dat hij “in deze nieuwe context wilde werken aan een meer verenigd, sterker en soevereiner Europa”. Scholz riep de EU op waakzaam te zijn en eensgezind op te treden.

Maar wie gelooft nog in het Frans-Duitse duo? Beide leiders zijn “lamme eenden”. De coalitie onder leiding van Scholz staat op de rand van de afgrond (nieuwe verkiezingen zijn aangekondigd) en de Franse president is een schaduw van zijn vroegere zelf, gedwongen tot ‘samenwonen’ met een rechtse premier, Michel Barnier, wiens politieke overleving afhangt van de extreemrechtse partij onder leiding van Marine le Pen, lid van de Patriotten, de groep gevormd door Orban in het Europees nepparlement.

Waarom negeert Macron Donald Tusk? De Poolse premier was de eerste die opriep tot een nieuwe start. “Het tijdperk van geopolitieke onderaanneming is voorbij”, zei hij zelfs vóór de opening van de stemmingen in de Verenigde Staten. Polen zal in januari 2025, wanneer Donald Trump wordt ingehuldigd, zes maanden lang voorzitter zijn van de EU-raden. De roep om emancipatie uit de EU is niet nieuw. Het is de mantra van de Europeanen sinds de eerste termijn van Donald Trump in 2016. Destijds vormde de EU een blok. Acht jaar zijn inmiddels verstreken. “Betekent de Europese strategische autonomie iets voor u?”, vroeg ​​de voormalige Franse commissaris Thierry Breton zich af.

Twee rapporten opgesteld door twee voormalige Italiaanse premiers, Enrico Letta en Mario Draghi, zijn aan de Europese leiders overhandigd. Draghi waarschuwde de EU-leden voor het risico van een “langzame lijdensweg”. De voormalige president van de Europese Centrale Bank verddigde in Boedapest zijn rapport en hij probeerde vooral te voorkómen dat het in een la belandt. De leider die Europa tijdens de schuldencrisis heeft 'gered', had aan het roer van het Europa-schip kunnen staan ​​als de Europese leiders een beetje moed hadden getoond.

Sinds de aankondiging van de overwinning van Donald Trump zijn de oproepen toegenomen om de Europese leiders aan te sporen de gelederen te sluiten. Ze weten wat ze kunnen verwachten met de terugkeer van Donald Trump naar het Witte Huis met zo goed als alle bevoegdheden: een mogelijke terugtrekking van de Verenigde Staten uit de NAVO en het einde van de Amerikaanse inzet om de veiligheid van het continent te waarborgen; een handelsoorlog met schadelijke vergeldingsmaatregelen, het eenzijdig opleggen van een staakt-het-vuren en een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne, in strijd met de belangen van Kiev en Brussel en de invloed van Trump op extreemrechts in de EU, schreef analist Mujtaba Rahman, hoofd van de Europese divisie van de Eurasia-groep.

Maar het blok is niet langer verenigd zoals in 2016. Orban heeft gewerkt. Zijn politieke vrienden zitten in de regerende coalities in Italië en in ons eigen land. Zij vormen de derde kracht in het Europees nepparlement. Ze zijn in staat EU-besluiten te beïnvloeden. Ze zijn pro-Russisch, hebben tegen voortdurende militaire en financiële steun aan Oekraïne gestemd (hoewel in ons land Geert Wilders dat standpunt ook in de kliko heeft gedeponeerd) en verdedigen het openen van onderhandelingen met Moskou om een ​​einde te maken aan het conflict, in lijn met de standpunten van Donald Trump.

Trump beschouwt de NAVO als een oplichterij omdat Amerika verantwoordelijk is voor de veiligheid van anderen. Orbán staat zichzelf toe op te roepen tot de capitulatie van Oekraïne, omdat hij weet dat hij kan rekenen op de bescherming van de NAVO. Het Italië van Meloni heeft niet de politieke wil om de doelstelling van 2% op het gebied van de defensie-uitgaven te halen (laat staan ​​de door Trump gevraagde 3%), omdat het dan op andere uitgaven zou moeten bezuinigen. Het voordeel van de nieuwe Atlanticisten is dat zij een bevoorrechte behandeling kunnen krijgen vanwege hun ideologische gemeenschap. Met een pennenstreek zal Trump zelfs zonder de NAVO veiligheidsgaranties aan Hongarije kunnen bieden. Als gebaar van vriendelijkheid zou Trump Meloni gratie kunnen verlenen omdat hij niet in het leger heeft geïnvesteerd.

De verkiezing van Donald Trump is “een aardbeving voor Europa. Oekraïne, de Europese veiligheid, de handel... Alles wordt in twijfel getrokken. "Ik betwijfel of hij zal komen”, zei de voormalige Franse ambassadeur in de Verenigde Staten, Gérard Araud, die een scherpe kroniekschrijver van de Europese wisselvalligheden is geworden. “Verwacht dat Europeanen zich in verspreide volgorde naar Mar-A-Lago (de residentie van Trump in Florida) haasten om een ​​voorkeursbehandeling boven hun buren te eisen”, voorspelt hij. Een opmerking die in Brussel veel wordt gehoord.

Aan boord van de Europese Titanic is het zoeken naar reddingsboten begonnen. De nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, onze landgenoot Mark 'Pinokkio' Rutte, probeert het bondgenootschap in stand te houden. Hij werd hiervoor genoemd omdat hij wordt gecrediteerd voor het luisteren naar Donald Trump. De woorden van zijn felicitatieboodschap zijn vleiend - de slijmbal. “Zijn leiderschap zal opnieuw essentieel zijn voor het behoud van de kracht van ons bondgenootschap. Ik kijk ernaar uit om opnieuw met hem samen te werken om de vrede met geweld binnen de NAVO te bevorderen.”

Op vriendelijke en verleidelijke wijze heeft NAVO-secretaris-generaal in Boedapest twee waarschuwingen 'afgegeven' aan Donald Trump, in een poging hem ervan te overtuigen Oekraïne niet in de steek te laten en te gaan werken met het Bondgenootschap om Rusland te verzwakken. Not gonna work. De eerste waarschuwing betreft Noord-Korea, dat soldaten heeft gestuurd om samen met die van Vladimir Poetin te vechten. “De Russen leveren technologie aan Noord-Korea die in de toekomst het grondgebied van de Verenigde Staten, Europa en onze partners in de Indo-Pacific zal bedreigen”, legde Rutte uit. De tweede waarschuwing betreft het risico dat Poetin het Oekraïense leger, inclusief de nieuwe wapens en technologieën die door Kiev zijn ontwikkeld, in beslag zal nemen om tegen het Westen te gebruiken. “Als Rusland in Oekraïne zou slagen, zouden we een versterkt Rusland aan onze grens hebben, dat een territoriale massa, de formidabele verdedigingsmacht van Oekraïne, maar ook de vindingrijkheid van het Oekraïense volk zou hebben veroverd”, zei Rutte. “Het zou niet alleen een bedreiging vormen voor het Europese deel van de NAVO, maar ook voor de Verenigde Staten.” Mark vergeet erbij te vertellen dat het juist het Westen is dat haar grenzen tot aan Rusland zelf heeft opgeschoven.

De toon van mevrouw Von der Leyen – “Ik feliciteer Donald Trump van harte” – laat zien wat de tactiek van de Europese Commissie zal zijn: proberen de schade te beperken door overeenkomsten met Trump te sluiten om handelsoorlogen te voorkómen. Dat zal niet lukken.  “Miljoenen banen en miljarden aan handel en investeringen aan beide zijden van de Atlantische Oceaan zijn afhankelijk van de dynamiek en stabiliteit van onze economische betrekkingen”, aldus Von der Leyen. De vereniging van Duitse industriëlen riep de EU onmiddellijk op om “flexibiliteit en openheid te tonen voor evenwichtige compromissen” met Trump.

In werkelijkheid speelt iedereen zijn nationale rol. “Italië en de Verenigde Staten zijn ‘zusterlanden’, verbonden door een onwrikbaar bondgenootschap, gemeenschappelijke waarden en historische vriendschap”, schrijft de Italiaanse Giorgia Meloni. Met Viktor Orban is Giorgia Meloni de andere Europese winnaar van de Amerikaanse verkiezingen. De Italiaanse premier heeft nauwe relaties opgebouwd met Elon Musk en iedereen die banden heeft met de voormalige en toekomstige president. In de boodschap van Meloni is, net als in die van andere leiders, geen verwijzing naar de Europese Unie te vinden.

De eenheid is nog ver te zoeken....






[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]



[13 november 2024]

 

Afdrukken Doorsturen