Van bondgenoten naar rivalen
Zelensky deed in Washington alsof hij te goeder trouw onderhandelde
met de VS - terwijl hij een achterkamertjesdeal heeft gesloten met de
Britse premier Starmer.
Terwijl de gebeurtenissen rond Oekraïne zich ontvouwen en de paniek in
de gelederen van de NAVO en de Europese politieke klassen escaleert,
komt de agenda die agressief door de Britten wordt nagestreefd aan het
licht en zijn de contouren ervan nu bijna duidelijk. Als we de
gebeurtenissen analyseren binnen een kader van buitenlandse
betrekkingen, diplomatie en internationale wetten, lijkt het erop dat
dit een conflict is tussen westerse democratieën en de Russische
autocratie; dat het gaat om het helpen van Oekraïne om zijn vrijheid
en soevereiniteit te verdedigen, en dat al het drukke werk van
westerse staatslieden (of vrouwen) en diplomaten gaat om niet alleen
het 'beschermen van Oekraïne' en het bieden van geloofwaardige
veiligheidsgaranties in het aangezicht van Russische agressie, maar
vooral om kortzichtige eigenbelangen. Dit is niet moeilijk te verteren,
het is het kernverhaal dat al jaren door westerse mainstream media
24/7 wordt geserveerd.
Maar binnen dat analysekader slaat dit verhaal nergens op. Hoe kan
Oekraïne vrij en soeverein zijn als het volledig afhankelijk is van
westerse financiële en militaire hulp? Hoe kan het een democratie zijn
als Zelensky elke politieke partij per decreet kan verbieden, als
Oekraïense mannen met duizenden worden ontvoerd en in de loopgraven
aan het oostfront worden gegooid?
Hoe zijn de belangrijkste cheerleaders van de oorlog democratieën als
ze verkiezingen manipuleren, annuleren of anderszins saboteren wanneer
hun bevolking de verkeerde kandidaten kiest? En hoe zijn al deze
liberale democratieën zo vastbesloten om oorlog te voeren en nog heel
veel Oekraïners op te offeren, dat ze botweg elke onderhandelingen met
Rusland weigeren?
Aan de andere kant, als we de situatie klinisch analyseren beginnen de
zaken logisch te worden. Al wekenlang circuleert het gerucht dat de
hele "zeldzame aardmetalendeal" tussen Oekraïne en de VS een list is,
en dat Zelensky deze niet kan ondertekenen omdat hij de Oekraïense
hulpbronnen al aan Britse belangen heeft toegewezen.
Zelensky reisde afgelopen vrijdag naar Washington, waar hij zijn
gastheren tegen zich in het harnas joeg en er misschien voor zorgde
dat er geen deal werd ondertekend terwijl de schuld bij Trump kon
worden gelegd. Wat we ook in het geruchtencircuit vernemen is dat
Zelensky voor de rol mogelijk werd gecoacht door Obama's
neocon-dreamteam voor buitenlands beleid (Susan Rice, Antony Blinken
en (oh, de horror!) Victoria Nuland). Maar de man die echt de kwade
genius is, is de voormalig Brits premier Boris Johnson. De man heeft
een ongeëvenaarde staat van dienst als het gaat om daar te verschijnen
waar rivieren van bloed stromen.
Johnson reisde naar Kiev op de 3e verjaardag van Ruslands "ongeprovoceerde",
brute agressie tegen Oekraïne en er gebeurden twee dingen bijna
onmiddellijk: ten eerste draaide Zelensky zijn eerdere afwijzing van
de Amerikaanse "zeldzame aardmetalen"-deal terug en ten tweede nam de
Oekraïense Verkhovna Rada de resolutie aan die het presidentiële
mandaat van Zelensky verlengde. Dat was de tweede stemming van de
wetgevers over dezelfde resolutie: de eerste keer stemden ze 'verkeerd'
en gaven ze Zelensky geen democratische legitimiteit.
Natuurlijk hoeft Johnsons aanwezigheid in Kiev niet te wijzen op
causaliteit tussen deze gebeurtenissen, maar Johnsons eigen
loslippigheid wekte argwaan in verschillende interviews die hij gaf
vanuit Kiev en ook in zijn uitspraken tijdens de 'speciale bijeenkomst'
van het Yalta European Strategy Forum die op 24 februari werd
gehouden onder de slogan 'Drie jaar - tijd om te winnen'. Johnson kwam
in al deze optredens met vrijwel dezelfde argumenten, maar hij
onthulde ook veel over de Britse rol.
Als je hem voor een bonafide ambtenaar houdt en veel mensen doen dat
nog - dan raak je misschien perplex of op zijn minst niet overtuigd.
Maar van de andere kant is het vrij duidelijk: als iemand je op deze
manier probeert te bedriegen, zie je het waarschijnlijk al van
mijlenver aankomen. In een interview vanuit Kiev met "Good Morning
Britain" verwees Johnson naar de "rare earth deal" en zei waar het
voor is: het "verbindt de VS niet alleen aan de toekomstige
financiering van Oekraïne, maar ook aan een vrij, soeverein en veilig
Oekraïne onder Donald Trump en dat is niet te versmaden. Dat is een
heel, heel belangrijke verbintenis en toevallig staat er ook in de
overeenkomst dat Rusland de agressor is in deze oorlog." (let op, hij
lijkt de bepalingen van de overeenkomst te kennen)
Vervolgens doet hij alsof dit een heel harde deal is die grote
voordelen oplevert voor de hebzuchtige Amerikanen: "Nu zullen mensen
zeggen, oh, deze deal is buitensporig voor Oekraïne en Amerika is te
hebzuchtig, maar er kan geen cent uit dit investeringsfonds stromen
dat zal worden opgezet, tenzij er een vrij, soeverein en veilig
Oekraïne is." Deze laatste uitspraak maakt ook duidelijk waarom de
Amerikaanse veiligheidsgaranties en "toekomstige financiering van
Oekraïne" zo belangrijk zijn.
Gevraagd of Zelensky nu zijn afwijzing van de conceptovereenkomst die
Scott Bessent hem presenteerde en die door Rubio werd besproken, zou
terugdraaien, doet Johnson laconiek: "Ik hoop van wel, maar ik kan er
niet helemaal zeker van zijn dat dat gaat gebeuren - er zijn de
afgelopen dagen verschillende concepten in omloop geweest. Het enige
punt dat ik probeer te maken is dat als je naar deze deal kijkt, als
je kijkt naar wat er zwart op wit staat over de Amerikaanse toewijding
aan Oekraïne, aan de vrijheid, soevereiniteit en veiligheid van
Oekraïne, als je kijkt naar wat het op de lange termijn voor Oekraïne
in petto heeft, dat is ... economische integratie met het Westen, een
groot partnerschap met de machtigste economie ter wereld, dat is
positief voor een land, enz. enz. enz...."
Let op: Johnson hóópt, hij weet het eigenlijk niet, dat "verschillende
ontwerpen zijn in omloop, etc." maar dan onthult hij in dezelfde zin
dat hij ontzettend veel weet over de specifieke bepalingen van de deal
die getekend zou moeten worden. Tot slot neemt Johnson de typische,
minachtende sneer naar de beoogde dupe van de hele heisa, de Verenigde
Staten:
"... het is ook een goede deal voor de Verenigde Staten, maar vergeet
dan niet wat we in 1940-41 moesten doorstaan met de
landleaseovereenkomst - we moesten een enorm bedrag opgeven - bases in
het Caribisch gebied, in Newfoundland, Bermuda enzovoort, we kregen
een hoop roestbakvernietigers in ruil en ... de Britse
belastingbetaler stopte in 2006 met het terugbetalen van de Verenigde
Staten voor landlease... Dus, weet je, Amerika heeft een geschiedenis
van het eisen van een prijs voor zijn steun."
"Het is erg ongelukkig: Amerikanen, weet je, zijn zo ontzettend
gewetenloos en hebzuchtig. De Oekraïners zouden moeten accepteren dat
de Amerikanen hen goed en wel zullen scheren, maar kijk altijd naar de
positieve kant van het leven, zegt Boris: "vanuit mijn standpunt
vandaag de dag, denk ik dat de prijs voor Oekraïne redelijk is."
Maar inmiddels is gebleken dat de Britten zèlf hun claim op de rijkdom
van Oekraïne al veiliggesteld hebben.
Hoe zit het nu precies met die zeldzame aardmetalen van
Oekraïne? Er ontstond een hele diplomatieke rel over de eis van de
Trump-regering dat Oekraïne hun zeldzame aardmetalen aan de VS zou
overdragen als compensatie voor de militaire en financiële hulp die de
VS aan Oekraïne verleende.
In het uitgebreide interview van vorige week met Catherine Herridge zei
de Amerikaanse minister Marco Rubio dat president Zelensky positief
reageerde op dit verzoek, maar weigerde om een wettelijke goedkeuring
te verlenen, om vervolgens de Amerikaanse deal publiekelijk af te wijzen:
"We hebben minerale rechten met Zelensky besproken en gezegd dat we een
joint venture met u willen aangaan... We moeten een deel van de $ 200
miljard aan belastinggeld terugkrijgen die we u hebben gegeven. Hij zei:
'Natuurlijk, ik moet het via mijn wetgevingsproces laten lopen.' Ik las
twee dagen later dat hij zei dat hij de deal had afgewezen. Dat is niet
wat er in die vergadering is gebeurd. We proberen deze jongens te helpen.
Oekraïne heeft geen directe impact op het dagelijks leven van Amerikanen,
er zou hier enige dankbaarheid moeten zijn. Als je hem de president van
desinformatie ziet beschuldigen, is dat zeer contraproductief. President
Trump gaat dat niet pikken. Hij gaat niet worden gemanipuleerd. Hij
hoopt dat Zelensky niet probeert de Verenigde Staten op te lichten, dat
zal hier niet productief zijn."
Het lijkt buitengewoon dat dezelfde Zelensky, die wanhopig is op
aanhoudende Amerikaanse steun, op zo'n schaamteloze manier heeft
gereageerd op Trumps verzoek, inclusief het beledigen van Trump. De
uitleg is mogelijk afkomstig van een Tsjechoslowaakse publicatie
AENews - zie kader (Google vertaald)
- die lekken van de Oekraïense inlichtingendienst aanhaalt. AENews
meldde dat Zelensky de deal met de VS niet kan sluiten omdat hij de
minerale hulpbronnen van Oekraïne al aan Groot-Brittannië heeft
overgedragen. De deal over zeldzame aardmetalen is niet nieuw:
Zelensky bood hem Trump al aan in september
vorig jaar toen de twee elkaar ontmoetten in New York.
Om Trump vóór te zijn, haastte de Britse premier Keir Starmer zich om
de deal te sluiten met Zelensky, die de Oekraïense hulpbronnen overdroeg
in het kader van het "One Hundred Year Partnership".
Het nieuwe partnerschap werd op 16 januari van
dit jaar ondertekend, slechts vier dagen vóór de
inauguratie van Donald Trump. Naar verluidt bevat het een geheime
bijlage, waarin staat dat het VK na het einde van de vijandelijkheden de
controle zou krijgen over alle Oekraïense havens,
elektriciteitscentrales, aardgasconcessies, opslagfaciliteiten en
pijpleidingen, titaniumafzettingen en meer.
Blijkbaar heeft Zelensky deze middelen overhandigd in ruil voor de
Britse inzet voor de veiligheid van Oekraïne, steun voor
NAVO-lidmaatschap en "niet minder dan £3 miljard per jaar", voor "zo
lang als nodig is om Oekraïne te steunen."
De inlichtingenlekken die AENews aanhaalt, zijn misschien wel of niet
waar, maar als we het "
One
Hundred Year Partnership" er op naslaan lijken ze
zeker aannemelijk. Om te beginnen is het zeer onwaarschijnlijk dat het
Verenigd Koninkrijk zich heeft gecommitteerd aan het verlenen van zulke
genereuze steun aan Oekraïne uit pure liefdadigheid. Bovendien is het
100-jarige partnerschap niet de "hele overeenkomst."
Normaal gesproken bevatten overeenkomsten de "hele
overeenkomst"-clausule die bepaalt dat de verplichtingen van de
contracterende partijen beperkt zijn tot datgene wat expliciet in de
overeenkomst is gespecificeerd. In plaats daarvan verwijst de publicatie
op het internet naar artikel 11 van het partnerschap naar
niet-gespecificeerde "verdere overeenkomsten of regelingen die nodig en
passend zijn om deze overeenkomst uit te voeren." De inhoud van dat
artikel is niet gepubliceerd.
Een geheime appendix zou ook
Keir Starmers dringende verzoek om Donald Trump
te ontmoeten verklaren. Het zou ook kunnen verklaren
waarom Trumps uitspraak dat Zelensky een dictator was, zo'n hysterische
reactie in het VK veroorzaakte. Als Zelensky niet de legitieme
vertegenwoordiger van Oekraïne was toen hij de overeenkomst met Starmer
tekende (dat was hij niet), dan zou de hele huwelijksreis van 100 jaar
tussen het VK en Oekraïne nietig kunnen zijn.
Daarom zou het nu dringend noodzakelijk zijn om Trump op de één of
andere manier te overtuigen om de hulpbronnen van Oekraïne in de
capabele Britse handen te laten. Misschien zijn er manieren voor Sir
Keir om Trump te overtuigen. Starmer zelf maakte na zijn spoedtop in het
Champs Elysees-paleis duidelijk dat "
de
Amerikaanse backstop van vitaal belang is" om de Britse
agenda in Oekraïne te laten slagen.
De afgelopen maanden is er in het geruchtencircuit sprake van geweest
dat een stevige Britse investering in Oekraïne door beide partijen werd
uitgewerkt; hun last-minute greep naar Oekraïense grondstoffen onder de
neus van Donald Trump zou nog een teken kunnen zijn van hun paniek en
wanhoop. De overeenkomst omvat een geheime bijlage die de controle over
de Oekraïense havens, elektriciteitscentrales, aardgasvoorraden,
opslagfaciliteiten en pijpleidingen, titaniumvoorraden en wie weet wat
nog meer, aan Britse belangen verleent. De regeling heeft echter ook een
enorm nadeel voor de Amerikanen: naast de kosten voor het verstrekken
van veiligheid, is er ook het risico op oorlog met Rusland - mogelijk
een nucleaire oorlog. Het voordeel zijn de "zeldzame aardmetalen"
waarvan het bestaan in Oekraïne wordt overigens ook in twijfel wordt
getrokken - daarnaast zijn de waardevolste aardmetalen te vinden in het
door Rusland bezette deel van het land.
Er zijn twee duidelijke aanwijzingen dat de geheime bijlage bij het
100-jarige partnerschap inderdaad bestaat. Eén was een verklaring van
Zelensky, die precies dat zei (via Ukrainska Pravda , en de andere is
een zin in het persbericht van de Britse regering over het partnerschap:
"[De 100-jarige partnerschapsovereenkomst] bevestigt ook het Verenigd
Koninkrijk als een voorkeurspartner voor de Oekraïense energiesector,
kritieke mineralenstrategie en groene staalproductie." Natuurlijk wordt
daar in het openbaar beschikbare deel van de overeenkomst niets over
gezegd, dus het moet ergens anders worden gespeld.
De zeldzame aarden die voor Donald Trump bungelen, zijn in vergelijking
daarmee slechts een goedkoop lokaas om de Verenigde Staten te
manipuleren om al het zware werk in Oekraïne te doen. Onze volgende
vraag is: hoe groot is de kans dat nu juist Donald Trump, een keiharde
dealmaker, de drukte niet zal herkennen voor wat het is?
Gezien de gesprekken tussen Trump en Zelensky over de kwestie van deze
grondstoffen in september vorig jaar, gaan we ervan uit dat Trump en
zijn regering zich volledig bewust zijn van de Britse sluipende
piraterij. Zelensky onder druk zetten over de grondstoffen, hem een
dictator noemen en hem dwingen verkiezingen te houden, zijn
waarschijnlijk Trumps manier om de Britten te trollen. Als dat zo is,
zou dit een geweldige episode van poëtische gerechtigheid kunnen worden:
het gebruik van Oekraïne door Groot-Brittannië in een proxy-oorlog tegen
Rusland zou nu kunnen uitmonden in het gebruik van Oekraïne door de VS
in een proxy-oorlog tegen Groot-Brittannië.
Nu ze zichzelf in een hoek hebben geschilderd, raken de Britten
duidelijk in paniek en maken ze de ene fout na de andere. Hun
gebruikelijke aanpak om andere machten te manipuleren om hun bevelen uit
te voeren, pakte over het algemeen goed uit, vooral als die machten
werden geleid door incapabele politici en idioten. Het zou voor de
Britten goed hebben uitgepakt als Kamala Harris bijvoorbeeld in het
Witte Huis zou zitten.
Volgens praktijken die de Britten door de eeuwen heen hebben
geperfectioneerd, zou hun daad van piraterij zó goed worden verhuld via
geheime overeenkomsten met aangewezen trustees en eindeloze reeksen
schimmige offshore-bedrijven, dat weinigen zelfs maar zouden vermoeden
dat Britse belangen erbij betrokken waren. Trumps team is echter te slim
om zich te laten misleiden door lege slogans en een Brits accent.
Trumps team is duidelijk veel kritischer over de kosten/baten-scenario's
en kan de feiten goed interpreteren: Oekraïne heeft de oorlog verloren;
Rusland zit aan het stuur en Groot-Brittannië heeft niets te bieden.
Vladimir Poetin had onlangs nog gesteld dat Rusland een grote overvloed
aan zeldzame aardmetalen heeft en samenwerking met elke buitenlandse
macht, inclusief de VS, zal verwelkomen.
Trump onderschatten en proberen hem op te lichten zou de duurste fout
van de Britten kunnen blijken. Ze willen wanhopig de rijkdom van
Oekraïne veiligstellen als onderpand om hun financiële systeem, dat in
een catastrofale staat verkeert, weer op gang te brengen. Zonder dat
hebben ze alleen de drukpersen die de Britse stagflatie in een
hyperinflatie zullen veranderen. Dit zou wel eens één van de meest
belangrijke beleggingsthema's kunnen worden en dat geldt zeker voor
europese effecten en de euro, net zo goed als voor de Britse.
In de komende weken (wie weet, misschien wel dagen) kunnen we ernaar
uitkijken dat de VS alle sancties tegen Rusland opheft en een nieuw
hoofdstuk opent in de internationale betrekkingen. Vanuit het oogpunt
van economische ontwikkeling zou dit buitengewoon gunstig kunnen zijn
voor Rusland en de VS. Aan de andere kant zal Groot-Brittannië
waarschijnlijk blijven vastzitten met zijn mislukte investering in
Project Oekraïne en een lawine aan slechte schulden.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[3 maart 2025]
Afdrukken
Doorsturen
