Amerikaanse straaljager van $ 66 miljoen valt van vliegdekschip in Rode Zee
Een peperdure straaljager van de Amerikaanse marine viel van een
Amerikaans vliegdekschip in de plump.
De
website AeroTime meldt over
dit voorval het volgende:
"Een F/A-18E Super Hornet straaljager van de Amerikaanse marine,
toegewezen aan Strike Fighter Squadron (VFA) 136, en een sleeptrekker
gingen overboord van de USS Harry S. Truman (CVN 75) tijdens een
operatie in de Rode Zee op 28 april 2025.
"De F/A-18E werd actief gesleept in de hangar toen de bemanning de
controle over het vliegtuig verloor", aldus de Amerikaanse marine in
een verklaring. "Het vliegtuig en de sleeptrekker raakten overboord."
De matrozen die de F/A-18E sleepten, reageerden snel en gingen uit de
buurt van het vliegtuig voordat het overboord viel. De Amerikaanse
marine is een onderzoek gestart naar de omstandigheden van het verlies."
CNN meldde dat de VS toegeeft
dat het doelwit van de Jemenitische strijdkrachten van de USS Truman
heeft geleid tot het verlies van de F/A-18, omdat de aanval het
vliegdekschip dwong een scherpe bocht te maken om vuur te ontwijken,
wat leidde tot de val van het vliegtuig in de Rode Zee.
Een tweede F/A-18 ging verloren door vuur uit Jemen.
Op zich is het bijzonder dat de Amerikaanse marine gedwongen werd tot
dit soort ontwijkende manoeuvres. Verder rijst echter de vraag of de
Houthi's een nieuwe capaciteit hebben ingezet, één die ze voorheen
niet vertoonden. Dat roept de vraag op: waarom nu? Is er iets gebeurd
dat tot deze escalatie heeft geleid?
Nieuwe satellietbeelden suggereren mogelijk
een veel groter verhaal. De USS Harry S. Truman lijkt op 27 april een
noodmanoeuvre te hebben uitgevoerd om een grootschalige Jemenitische
raket- en droneaanval te ontwijken. De manoeuvre was zo ernstig dat
het de Super Hornet had kunnen vernietigen.
Als dit waar is, betekent dit dat:
• De luchtverdediging van de Amerikaanse vliegdekschepen (waaronder
escortschepen) de inkomende aanval niet kon tegenhouden.
• De USN-eenheden waren kwetsbaar genoeg om als laatste redmiddel een
noodmanoeuvre uit te voeren.
•
Ansarullah heeft een nieuw
niveau van operationele druk bereikt ten opzichte van de
strijdkrachten in de Rode Zee.
Een noodmanoeuvre met
een nucleair vliegdekschip is extreem stressvol voor de bemanning en het
materieel. Deze manoeuvres worden alleen als laatste redmiddel
uitgevoerd.
Het is een belangrijk signaal dat de Rode Zee niet langer veilig water
is voor Amerikaanse schepen.
De exacte omvang en reikwijdte van de bedreigingen waarmee de Truman en
de rest van zijn vliegdekschip werden geconfronteerd toen de Super
Hornet en de sleeptrekker van de zijlijn raakten, zijn onbekend, maar de
Houthi's hebben al maandenlang actief Amerikaanse oorlogsschepen in de
regio aangevallen. Hoewel de Jemenitische militanten tot nu toe niet
succesvol zijn geweest in het aanvallen van Amerikaanse marineschepen,
beschikt de groep over een arsenaal aan anti-scheepsraketten en
kruisraketten, evenals kamikazedrones, die een reële bedreiging vormen,
vooral wanneer ze worden ingezet bij grootschalige, complexe aanvallen.
Binnenkomende kamikazedrones van de Houthi's speelden waarschijnlijk ook
een rol bij een incident met eigen vuur afgelopen december, waarbij
Trumans luchtmachtvleugel een F/A-18F verloor aan een raket afgevuurd
door de kruiser USS Gettysburg van de aanvalsgroep. Aanhoudende
gevechtsoperaties vormen over het algemeen op verschillende manieren een
risicovollere omgeving.
Vreemd genoeg is dit niet de eerste keer dat een F/A-18E Super Hornet
onder ongewone omstandigheden aan boord van de Truman verloren gaat. Op
8 juli 2022, tijdens een operatie in de Middellandse Zee, werd een
F/A-18E van het vliegdek geblazen door een plotselinge storm met hevige
wind en regen. Er zat niemand in het vliegtuig op dat moment, maar één
matroos raakte gewond.
Het vliegtuig werd later geborgen op een diepte van ongeveer 9.500 voet
(2900 meter) tijdens een grootschalige bergingsoperatie onder leiding
van Task Force 68 en Naval Sea Systems Command. Een op afstand
bestuurbaar CURV-21-voertuig werd gebruikt om tuigage aan het
ondergedoken vliegtuig te bevestigen, dat vervolgens aan boord van het
werkschip MPV Everest werd gehesen.
Dat incident werd toegeschreven aan het weer. De gebeurtenis van 28
april daarentegen heeft waarschijnlijk te maken met vijandige
activiteiten, wat een diepgaander strategisch en operationeel probleem
zou kunnen vormen.
De huidige inzet van de Truman was allesbehalve routinematig. Ze begon
in Europa en ging over naar de Rode Zee te midden van oplopende
spanningen in het Midden-Oosten. Gedurende deze periode zijn het schip
en zijn bemanning betrokken geweest bij talloze operaties, waarvan
sommige in mislukkingen zijn geëindigd.
Eén van de meest alarmerende incidenten vond plaats in december 2024,
toen een F/A-18F Super Hornet, gelanceerd vanaf de Truman, werd
neergeschoten door de USS Gettysburg. Het goede nieuws: het was een
voltreffer! Het slechte nieuws: het incident met eigen vuur leidde tot
een groot intern onderzoek en trok brede media-aandacht. Hoewel de
bemanning van de Gettysburg onder verwarrende dreigingsomstandigheden
reageerde volgens de vaste instructies, bracht het incident zwakke
punten in coördinatie en communicatie tijdens stressvolle
gevechtsoperaties aan het licht.
Op 12 februari 2025 kwam de Truman in aanvaring met het onder Turkse
vlag varende koopvaardijschip Besiktas-M nabij Port Said, Egypte. Hoewel
het schip geen ernstige schade opliep, ontdekte een daaropvolgende
inspectie door de marine aanzienlijke structurele schade aan de opslag-
en onderhoudsruimtes, waaronder de achtervleugel en een extern platform.
Noodreparaties werden uitgevoerd in de baai van Souda op Kreta. Kort
daarna, op 20 februari, werd kapitein Dave Snowden, commandant van de
Truman, ontheven van zijn taken wegens "een verlies van vertrouwen in
zijn capaciteiten als commandant". Hij werd vervangen door kapitein
Christopher "Chodaw" Hill van de USS Dwight D. Eisenhower.
Een volledige verklaring over het incident van vandaag van het Office of
the Navy Chief of Information (CHINFO), het hoogste publieke orgaan van
de marine, waarin destijds geen melding werd gemaakt van inkomende
Houthi-dreigingen, luidt:
“De USS Harry S. Truman (CVN 75) verloor een F/A-18E Super Hornet
toegewezen aan Strike Fighter Squadron (VFA) 136 en een sleeptrekker
terwijl het vliegdekschip op 28 april opereerde in de Rode Zee. Alle
bemanningsleden zijn aanwezig, met één matroos die lichtgewond raakte.
De F/A-18E werd actief gesleept in de hangar toen de bemanning de
controle over het vliegtuig verloor. Het vliegtuig en de sleeptrekker
gingen overboord.
De matrozen die het vliegtuig sleepten, kwamen onmiddellijk in actie om
uit de buurt van het vliegtuig te komen voordat het overboord viel. Er
wordt een onderzoek ingesteld.
De Harry S. Truman Carrier Strike Group en de aan boord zijnde
luchtvleugel zijn nog steeds volledig inzetbaar.
De aanvalsgroep bestaat uit het vlaggenschip Harry S. Truman, de negen
squadrons van Carrier Air Wing 1, drie raketgeleide destroyers van
Destroyer Squadron 28 en de kruiser USS Gettysburg (CG 64) van de
Ticonderoga- klasse."
Zowel de Truman als een tweede vliegdekschip, de USS Carl Vinson, worden
ingezet in de Rode Zee als onderdeel van lopende operaties tegen de door
Iran gesteunde Houthi-rebellen in Jemen. Sinds 15 maart hebben
Amerikaanse troepen meer dan 800 Houthi-doelen aangevallen.
Of er
wapens of andere goederen in het 'te water gelaten' vliegtuig waren
geladen, is onbekend. Het is ook niet bekend of de marine al van plan is
om het vliegtuig te bergen.
De Rode Zee is één van de gevaarlijkste zeetheaters ter wereld geworden.
Als belangrijke doorgangsroute voor wereldhandel, waaronder
energietransporten vanuit de Perzische Golf naar Europa en Azië, heeft
elke verstoring in de regio een domino-effect op de internationale
handel en veiligheid.
De Houthi's zijn de afgelopen jaren brutaler geworden en gebruiken
regelmatig drones, anti-scheepsraketten en zelfs zeemijnen om schepen en
militaire middelen te intimideren. Gesteund door Iran heeft hun
strategische houding de Amerikaanse marine gedwongen zich snel aan te
passen, patrouilles te intensiveren, de luchtverdediging te versterken
en geavanceerdere surveillancemiddelen in te zetten.
Op 15 maart 2025 verklaarde president Donald Trump dat de VS "overweldigende,
dodelijke kracht" zouden gebruiken om de maritieme veiligheid in de Rode
Zee te waarborgen. In de weken die volgden, speelde de Truman een
centrale rol bij het uitvoeren van precisieaanvallen op Houthi-doelen in
Jemen. Deze aanvallen markeerden een verschuiving in de campagne.
Vliegtuigen op Truman maakten gebruik van wapens zoals de AGM-154C JSOW
en de AGM-84H/K SLAM-ER, waardoor ze vanaf een veiligere afstand konden
aanvallen. De inzet van AGM-88E AARGM's tegen radarinstallaties duidde
ook op een geavanceerdere aanpak om dreigingen te neutraliseren voordat
ze Amerikaanse schepen konden aanvallen.
Maar deze operaties zijn niet zonder kosten. Elke Super Hornet
vertegenwoordigt meer dan $ 60 miljoen aan belastinggeld. Het recente
verlies, vooral als het gaat om ontwijkende acties onder vuur,
onderstreept de hoge prijs die het kost om de marinedominantie in
betwiste zones te behouden.
Naarmate het onderzoek vordert, zal de marine waarschijnlijk niet alleen
de technische aspecten van de sleepoperatie evalueren, maar ook bredere
kwesties: Zijn de vliegdekschepen adequaat verdedigd tegen opkomende
bedreigingen? Houdt de training van de dekbemanning gelijke tred met het
operationele tempo? Zijn de noodprocedures en communicatie robuust
genoeg om verrassingsmanoeuvres het hoofd te bieden?
Er zijn ook strategische implicaties. Vliegdekschepen zoals de Truman
zijn cruciale wapens in de Amerikaanse strijdkrachtprojectie. Elke
kwetsbaarheid – of het nu gaat om vijandelijk optreden,
weersomstandigheden of procedurefouten – kan de afschrikking verzwakken
en tegenstanders moed inspreken.
Deskundigen stellen dat de recente ongelukken van de Truman, in hun
geheel beschouwd, wijzen op systematische vermoeidheid. Langdurige inzet,
een hoog operationeel tempo en beperkte onderhoudsperiodes hebben het
personeel en de platforms onder ongekende druk gezet. Toch blijven
functionarissen volhouden dat de marine de uitdaging aankan. "De Harry
S. Truman Carrier Strike Group blijft een gevechtsklare,
vooruitgeschoven eenheid", aldus een woordvoerder van de marine. "Hoewel
deze incidenten betreurenswaardig zijn, horen ze bij de realiteit van
opereren in dynamische omgevingen."
De volgende stappen omvatten de planning van de berging – hoewel, in
tegenstelling tot het incident in 2022, de diepte en locatie van het
neergestorte vliegtuig de berging moeilijker of zelfs onmogelijk kunnen
maken. Onderzoekers zullen ook gegevens van het sleepteam,
scheepslogboeken en bewakingsbeelden analyseren om de volgorde van de
gebeurtenissen te reconstrueren.
Op de langere termijn zullen de operaties van de Truman in de Rode Zee
en daarbuiten waarschijnlijk worden voortgezet. Ondanks de controverse
blijft het schip een symbool van de Amerikaanse zeemacht, en de
luchtmacht blijft dagelijks missies uitvoeren ter ondersteuning van
Operatie Prosperity Guardian.
Toch zal het verlies van de F/A-18E, naast de recente reeks ongelukken,
ongetwijfeld interne en externe roep om verandering aanwakkeren. Of die
veranderingen nu zullen bestaan uit herziene trainingsprotocollen,
nieuwe technologie of strategische heroriëntaties, valt nog te bezien.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[29 april 2025]
Afdrukken
Doorsturen
