Het wereldwijde imago van de financiële geloofwaardigheid van de Verenigde Staten kreeg vrijdag een symbolische klap toen Moody's Ratings de Amerikaanse staatsschuld verlaagde van AAA naar Aa1. Daarmee kwam er een einde aan een periode van 107 jaar met een perfecte kredietwaardigheid.
Moody's heeft de Verenigde Staten hun perfecte kredietwaardigheid
ontnomen. Deze verlaging markeert een belangrijk moment voor de
wereldwijde markten en een waarschuwing voor de groeiende Amerikaanse
begrotingslast.
Wat deed Moody's?
Op 16 mei 2025
verlaagde Moody's Investors Service de
kredietwaardigheid van de Amerikaanse overheid van AAA
naar AA1 , het op één na hoogste niveau op de schaal van 21 punten.
Ons inziens had dat al zeker tien jaar eerder moeten gebeuren.
Dit volgt op soortgelijke stappen van andere grote
kredietbeoordelingsbureaus:
- S&P verlaagde de rating van de VS in 2011
- Fitch volgde in 2023
- Moody's was de laatste die de hoogste rating voor de Amerikaanse
staatsschuld handhaafde.
Waarom werd de kredietrating van de VS verlaagd?
Moody's noemde aanhoudende tekorten, stijgende rentekosten en een
gebrek aan politieke wil om de koers te wijzigen . Belangrijke
factoren waren onder meer:
- Federaal tekort: $1,05 biljoen alleen al in het huidige
begrotingsjaar
- Langetermijnschuld: naar verwachting 134% van het bbp in 2035
- Rentelasten: Snel stijgend door hogere rentes en
schuldherfinanciering
- Belastingbeleid: verlenging van de belastingverlagingen van 2017 kan
het tekort over tien jaar met 4 biljoen dollar doen toenemen.
"Wij geloven niet dat de huidige begrotingsvoorstellen zullen leiden
tot substantiële, meerjarige verminderingen van de verplichte uitgaven
en tekorten", aldus Moody's. "De Amerikaanse staatsschuld en
rentebetalingen zijn gestegen tot niveaus die niet langer passen bij
de hoogste ratinglanden."
De afgelopen tien jaar is de verhouding tussen de federale
staatsschuld en het BBP sterk toegenomen, terwijl de leenkosten –
versterkt door de stijgende rente – de jaarlijkse schuldenlast van de
overheid hebben doen toenemen. Deze verlaging is niet het gevolg van
een enkele schok, maar van het chronische disfunctioneren van het
Amerikaanse begrotingsbeleid.
De herhaaldelijke pogingen van het Congres om het schuldenplafond te
verlagen, de toenemende tekorten onder zowel Democratische als
Republikeinse regeringen en de structurele belastingkloven hebben er
allemaal toe geleid dat wat Moody's omschrijft als "een leenbehoefte
die zal blijven groeien" is ontstaan . Dit is een onvoorspelbare trend
die de kredietsterkte van het land op de lange termijn onder druk zet.
Wat betekent een downgrade?
Een verlaging van de kredietwaardigheid door Moody's brengt
Amerikaanse obligatiehouders niet direct in gevaar en betekent ook
niet dat ze failliet zullen gaan. Het duidt op een verhoogd risico
voor beleggers die Amerikaanse staatsobligaties aanhouden. Hoewel de
VS een hoge rating behoudt, kan de verlaging een domino-effect hebben:
- Hogere leenkosten: beleggers kunnen hogere rendementen op
staatsobligaties eisen
- Volatiliteit op de aandelenmarkt: lager vertrouwen in de Amerikaanse
begrotingsstabiliteit kan aandelen onder druk zetten
- Dollar verzwakt: buitenlandse vraag naar Amerikaanse activa kan
afkoelen.
De markten reageerden inderdaad onmiddellijk:
- De rente op 10-jarige staatsobligaties steeg naar 4,48%
- Langetermijnobligatie-ETF's daalden
- S&P 500 ETF's daalden 0,4% in de nabeurshandel.
Deze verlaging is vooral belangrijk omdat Moody's historisch gezien
het grootste vertrouwen heeft in de betrouwbaarheid van de Amerikaanse
begroting. De financiële markten, die Amerikaanse staatsobligaties nog
steeds als de mondiale risicovrije maatstaf beschouwen, zullen de
verlaging op de korte termijn wellicht wel opvangen, maar het signaal
op de lange termijn is schadelijk: het tijdperk van onbetwiste
Amerikaanse fiscale dominantie is voorbij.
Wat is de politieke achtergrond?
De verlaging van de rating kwam te midden van aanhoudende debatten
over belastingverlagingen, uitgaven en schuldenplafonds. De regering
van president Donald Trump heeft aangedrongen op verlenging van de
belastingverlagingen uit 2017, die Moody's als een belangrijke oorzaak
van het tekort bestempelde.
Een recent belastingvoorstel van de Republikeinse Partij werd
verworpen door de Begrotingscommissie van het Huis van Afgevaardigden,
nadat zowel Democraten als radicale Republikeinen zich hadden verzet.
Dit laat zien hoe een diepe politieke patstelling de mogelijkheden
voor het terugdringen van het begrotingstekort belemmert.
Hoe heeft het Witte Huis gereageerd?
De reacties waren snel en strijdlustig:
- Steven Cheung, Trumps communicatiedirecteur, verwierp de analyse als
politiek.
- Stephen Moore, een econoom die Trump steunt, noemde de verlaging van
de rating ‘schandalig’.
- Het ministerie van Financiën reageerde niet meteen.
Ondanks de kritiek bleef Moody's volhouden dat de VS nog steeds over "uitzonderlijke
kredietsterktes" beschikt , met name de rol van de dollar als
wereldwijde reservemunt en de omvang van de economie.
Waarom de vooruitzichten nog steeds stabiel zijn
Moody's noemde de vooruitzichten voor de VS 'stabiel', grotendeels
gebaseerd op blijvende institutionele sterktes: de rol van de Federal
Reserve, de constitutionele scheiding der machten en de lange staat
van dienst als het gaat om het nakomen van verplichtingen.
Maar zelfs deze bolwerken worden nu bedreigd.
President Donald Trump heeft herhaaldelijk de rol van de Federal
Reserve aangevallen, openlijk de leiderschapskwaliteiten van
voorzitter Jerome Powell in twijfel getrokken en met structurele
veranderingen gedreigd. Tegelijkertijd hebben de bezuinigingen van
zijn regering, onder leiding van het Department of Government
Efficiency (DOGE) onder leiding van Elon Musk, geleid tot
massaontslagen en de stopzetting van de financiering van hele federale
programma's zoals USAID. Deze bezuinigingen zullen de discretionaire
uitgaven weliswaar verminderen, maar ze hebben niets gedaan aan de
verplichte groei van de sociale voorzieningen of aan de structurele
mismatch tussen belastinginkomsten en federale verplichtingen. De
verlaging van de kredietwaardigheid komt ook op een moment dat de VS
de deadline van de zomer van 2025 nadert om het schuldenplafond te
verhogen.
Wat gebeurt er nu?
Hoewel de VS nog steeds wordt gezien als één van de veiligste
kredietnemers ter wereld, zou de verlaging van de kredietwaardigheid
de roep om fiscale hervormingen kunnen versnellen. Triple-A-status was
meer dan een cijfer. Het was vertrouwen in de Amerikaanse leiders. Nu
zegt zelfs Moody's: "We zijn er nog niet zo zeker van." De wereld
kijkt toe – en sommigen lopen weg.
Voor het eerst in de geschiedenis hebben alle drie de grote
kredietbeoordelaars de VS van zijn hoogste kredietwaardigheidslijst
gehaald. Sommigen zeggen: "Geen probleem." Wij stellen ons op het
standpunt dat we het signaal niet moeten negéren. Want als vertrouwen
breekt, veranderen systemen.
Belangrijkste conclusies
- De verlaging van de kredietwaardigheid is een weerspiegeling van de
begrotingsdruk op de lange termijn en niet van het risico op een
faillissement op de korte termijn.
- Als gevolg hiervan zouden de kosten voor leningen in de VS verder
kunnen stijgen. Wanneer de VS als een riskantere gok wordt gezien,
stijgen de rentes. Niet alleen voor staatsschulden, maar ook voor de
hypotheek, autolening en creditcard van de doorsnee-Amerikaan. Dat is
geen theorie. Dat is een aanslag op hun portemonnee.
- Politieke patstelling is een belangrijke reden waarom de financiële
uitdagingen onopgelost blijven. Deze downgrade geeft op meerdere
vlakken een signaal af. Waarvoor? Bijvoorbeeld het schrappen van
sociale programma's. Herstructureringsbeloften. We noemden het al:het
lanceren van nieuwe systemen – in naam van stabiliteit. Wie de
financiële markten volgt weet dat dit altijd al het draaiboek was.
- De markten zullen de handel maandag nauwlettend volgen. Als het
beleggerssentiment verandert, kunnen de gevolgen bestaan uit hogere
rentetarieven, minder investeringen en slechtere economische
vooruitzichten met het oog op de verkiezingen van 2026.
Onze visie op dit geheel
Snelle cnclusie: een symbolisch verlies, maar wel een structurele
waarschuwing.
De verlaging van de rating door Moody's is niet alleen een technische
aanpassing; het is een wereldwijd signaal dat het vertrouwen in de
Amerikaanse begrotingsontwikkeling afbrokkelt. Investeerders,
instellingen en buitenlandse regeringen krijgen formeel te horen dat
de Amerikaanse staatsschuld niet langer zonder risico is. Voor
beleidsmakers is dit een luide oproep.
Financiële roekeloosheid en politieke disfunctie hebben reële gevolgen.
De markt raakt nu misschien nog niet in paniek, maar de erosie van
geloofwaardigheid neemt wel toe. Zonder structurele hervormingen op
het gebied van belastingen, uitgaven en politieke discipline, kan de
grootste kredietnemer ter wereld de prijs voor zijn weigering wel eens
duur komen te staan.
Uiteindelijk hebben de Verenigde Staten hun status als financieel
ankerpunt van de wereld nog niet verloren, maar het touw is wel aan
het rafelen en de verlaging van de rating van Moody's toont de eerste
breukjes. Wanneer we analyseren wie de Verenigde Staten van Amerika in
economische termen bezit, met name door de lens van staatsschulden,
dan komt er een beeld naar voren dat niet alleen over aantallen gaat -
het gaat ook over macht, afhankelijkheid en strategische invloed.
Hieronder vindt u een feitelijk overzicht van wie de Amerikaanse
staatsschuld in handen heeft en wat dit betekent voor het
eigenaarschap en de invloed op de financiële en geopolitieke positie
van Amerika.
Buitenlandse houders van Amerikaanse schatkistschuld
Begin 2025 bezaten buitenlandse overheden, centrale banken en
instellingen gezamenlijk ongeveer 7,5 biljoen dollar aan Amerikaanse
staatsobligaties, wat neerkomt op ongeveer 25%–30% van de totale
federale schuld. Hierdoor hebben ze een aanzienlijke invloed op de
Amerikaanse rentetarieven en de stabiliteit van de wisselkoersen.
Top buitenlandse schuldeisers:
Japan – De grootste houder, met meer dan $1 biljoen aan Amerikaanse
staatsobligaties. Japan koopt staatsobligaties om de yen zwak te
houden en de exportconcurrentie te behouden.
China – Met een belang van iets minder dan $ 850 miljard heeft China
zijn blootstelling de afgelopen tien jaar bewust verminderd. Het bezit
piekte ooit boven de $ 1,3 biljoen. Deze vermindering weerspiegelt
zowel economische ontkoppeling als strategische terugtrekking.
Verenigd Koninkrijk – Fungeert vaak als financieel intermediair voor
internationale obligatiestromen. In Londen gevestigde instellingen
houden ongeveer $ 700 miljard aan staatsobligaties aan.
België, Luxemburg, Ierland, Zwitserland – Dit zijn vaak
bewaarrekeningen voor andere entiteiten (waaronder Golfstaten en
offshore-beleggingsfondsen).
Olie-exporterende landen (zoals Saoedi-Arabië, VAE, Koeweit) –
Historisch gezien hadden zij grote posities via
staatsinvesteringsfondsen om petrodollaroverschotten te recyclen.
Strategische implicatie
Deze landen zijn geen ‘eigenaren’ van de Verenigde Staten maar ze
hebben wel een claim op de toekomstige kasstromen. Hoewel het afstoten
van staatsobligaties hen ook pijn zou doen (waardoor de
obligatiekoersen zouden kelderen), zijn hun beleggingen instrumenten
van financiële diplomatie en strategische druk. Zo worden de Chinese
bezittingen soms besproken als onderdeel van de ‘financiële nucleaire
optie’, maar het daadwerkelijk overhalen van die optie zou
zelfdestructief kunnen uitpakken.
Hoewel buitenlands eigendom een aanzienlijk aandeel heeft, is het
grootste deel van de Amerikaanse schuld in binnenlands bezit. En dit
is waar structureel eigendom van Amerika subtieler en krachtiger wordt.
Belangrijkste binnenlandse houders
Federal Reserve System – Heeft meer dan 5 biljoen dollar aan
staatsobligaties op zijn balans staan.
De Fed is niet alleen een toezichthouder, maar ook een meta-eigenaar
van de Amerikaanse financiële wereld, die de geldhoeveelheid, de
rentetarieven en de liquiditeit controleert. Ondanks haar "onafhankelijkheid"
(wat dus niet zo is) bepalen de acties van de Fed de levensvatbaarheid
van de Amerikaanse staatsschuld. Trumps dreigementen om Powell te
vervangen ondermijnen deze onafhankelijkheid.
Amerikaans Social Security Trust Fund en federale pensioenfondsen
Deze houden "intergouvernementele belangen" aan ter waarde van $ 5,3
biljoen, in feite schuldbewijzen van de schatkist aan zichzelf.
Gepensioneerden zijn schuldeisers.
Commerciële banken, verzekeringsmaatschappijen, beleggingsfondsen,
ETF's en particuliere pensioenfondsen.
Deze instellingen houden biljoenen dollars aan staatsobligaties aan
als kernkapitaal of als rendementsinstrumenten, wat betekent dat Wall
Street diep verwikkeld is in de solvabiliteit van de federale overheid.
Miljardair-family offices, hedgefondsen en BlackRock/Vanguard State
Street.
Door indirecte invloed op de aandelen- en obligatiemarkt zijn de drie
grote indexfondsaanbieders de 'zachte eigenaren' van de Amerikaanse
economische machine. Ze beheersen enorme kapitaalstromen en bezitten
grote belangen in de bedrijven die via lobbyen het beleid bepalen.
Wie is de 'echte' eigenaar van de Verenigde Staten?
Als we meer filosofisch of structureel nadenken, gaat eigendom niet
alleen over schulden. Het gaat ook over wie de toekomstige
verplichtingen beheert, wie de monetaire voorwaarden dicteert en wie
door middel van kapitaaldruk beleidswijzigingen kan afdwingen. De rol
van de Amerikaanse dollar als wereldwijde reservemunt geeft de VS een
ongekende macht om goedkoop te lenen. Maar dat vertrouwen is aan het
wankelen na de downgrades van Moody's, Fitch en S&P.
Multinationale ondernemingen (Amazon, Apple, Microsoft, Google)
beïnvloeden het belastingbeleid, de arbeidsmarkt en zelfs het
buitenlandbeleid via lobbyactiviteiten en inkomstenstromen uit het
buitenland. Hun belangen staan vaak boven het nationale belang en
zij ‘bezitten’ Washington effectiever dan welke buitenlandse
mogendheid dan ook. Defensie-aannemers en fossiele-brandstofconcerns
oefenen op de lange termijn ook invloed uit op de budgetverdeling en
het buitenlands beleid (bij eigenaarschap gaat het hier om het sturen
van de stroom overheidsgeld via een voortdurende oorlog, niet via
obligatiecoupons).
Crypto-, private equity- en AI-miljardairs – van Musk tot Thiel tot de
PayPal-maffia – geven niet alleen vorm aan de economie, maar ook aan
de filosofie van bestuur, waarbij ze de publieke infrastructuur
vervangen door een geprivatiseerde ideologie onder de noemer ‘efficiëntie’.
Conclusie: de Verenigde Staten is in het bezit van zijn toekomstige
eisers
De Verenigde Staten zijn niet alleen in handen van degene die de
schulden in handen heeft, maar ook van degenen die het beleid
vormgeven om die schulden af te lossen. De schatkist is in handen
van zowel Wall Street als Peking, maar ook van kiezers die sociale
voorzieningen eisen en van de elite die belastingverlagingen eist.
Deze dynamiek creëert een begrotingsparadox: niemand wil een
faillissement, maar tegelijkertijd wil niemand de politiek pijnlijke
hervormingen die de solvabiliteit zouden kunnen herstellen.
Dus ja, Amerika is eigendom – niet in de letterlijke koloniale zin,
maar in de complexe, gelaagde financiële, juridische en ideologische
zin die het moderne rijk definieert: gefragmenteerde soevereiniteit
geruild voor liquiditeit en stilzwijgen.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]