Onze dagelijkse rubriek (voor abonnee's) van vandaag, donderdag 14 maart.
Over de toekomst van de steun van de Europese Unie aan Oekraïne zou
morgen in Berlijn een besluit kunnen worden genomen. Na weken van
afgelegen controverses, verbale botsingen en kleine straffen zullen
Emmanuel Macron en Olaf Scholz elkaar ontmoeten in de Duitse hoofdstad
om een essentiële pacificatie te proberen, zodat de EU haar
mobilisatie ter ondersteuning van Kiev kan voortzetten in het licht
van de Amerikaanse proxy-oorlog van de Verenigde Staten tegen Rusland.
Maar het formaat zal niet beperkt blijven
tot het traditionele Frans-Duitse. Zoals Politico.eu heeft onthuld zal
de Poolse premier Donald Tusk ook de bijeenkomst bijwonen en zal hij
de moeilijke taak hebben een manier te vinden om de agressieve
president en de aarzelende kanselier met elkaar te verzoenen. In
Brussel zal de ontmoeting van het trio met grote aandacht gevolgd
worden. Na meningsverschillen over het soort steun dat aan Oekraïne
moet worden gegeven, "is de situatie niet goed", vertelde een hoge
functionaris 'off the record'. “De EU kan alleen werken als Frankrijk en Duitsland
dezelfde kant op gaan.”
Frankrijk, Duitsland en Polen vormen de Weimardriehoek. De tripartiete
bijeenkomst in Berlijn toont het potentiële politieke gewicht dat
Warschau binnen de EU kan uitoefenen naTusk's terugkeer als
premier. De Poolse leider, voormalig voorzitter van de Europese Raad,
wordt opgeroepen om opnieuw de rol van bemiddelaar te spelen. Macron
en Scholz hebben elkaar nooit echt gewaardeerd, niet alleen op
het persoonlijke vlak, maar ook in hun werkrelaties. Sinds het begin van
dit jaar zijn de zaken geëscaleerd vanwege de oorlog in Oekraïne.
Eerst beschuldigde Scholz Macron er expliciet van dat hij niet genoeg
uitgaf aan wapenleveranties aan Oekraïne. Dan was er de breuk met de
strategische dubbelzinnigheid die Macron nastreefde met de hypothese
soldaten ter plaatse te sturen. En ten slotte bevestigde Olaf Scholz
zijn besluit om de levering van Taurus-langeafstandsraketten aan Kiev
uit te sluiten.
Het was kanselier Scholz die de Frans-Duitse vijandelijkheden opende.
Onder druk gezet door de CDU-CSU-oppositie leidde Scholz op 10 januari
de aandacht af door te benadrukken wat de Europese bondgenoten niet
deden. De Bondsdag had zojuist de verdubbeling van de hulp aan
Oekraïne in 2024 goedgekeurd, tot bijna 8 miljard euro. "Hoe
belangrijk de Duitse bijdrage ook is, het verbetert de veiligheid van
Oekraïne op de lange termijn niet. Daarom roep ik de EU-bondgenoten op
om hun inspanningen te verdubbelen", aldus de bondskanselier.
Wapenleveringen uit andere landen zijn “onvoldoende”, benadrukte Scholz. Frankrijk, Italië en Spanje lagen in zijn vizier. Parijs
reageerde door een artilleriecoalitie te lanceren, maar suggereerde
ook dat Berlijn verouderde wapens aan Kiev had geleverd. “Bepaalde
landen hebben veel aankondigingen gedaan, maar er is geen gevolg aan
gegeven, of er is sprake van defecte apparatuur”, hekelde de Franse minister
van de strijdkrachten, Sébastien Lecornu.
Macron verhief eind februari zijn stem. Tijdens de conferentie van
Parijs, die haastig op 24 februari werd georganiseerd, kondigde de
Franse president zonder toestemming van de geallieerden aan het sturen
van troepen naar de grond in Oekraïne niet uit te sluiten, gooide hij
weerhaken naar de Duitsers die altijd ‘nooit nooit’ zeggen en
herinnerde hij eraan dat aan het begin van de oorlog Duitsland
alleen maar “slaapzakken en helmen” wilde leveren. Scholz reageerde met een
bot 'nee' in naam van de EU en de NAVO op het sturen van soldaten, en
met een blunder die Frankrijk en Groot-Brittannië diep in verlegenheid
bracht, toen hij de aanwezigheid van hun legers in Oekraïne onthulde om
Kiev te helpen Scalp en Storm Shadow te gebruiken. Raketten ter
rechtvaardiging van Scholz' besluit om de Taurus niet te sturen. De
verbale escalatie zette zich dan ook voort tijdens het bezoek van
Emmanuel Macron aan Praag op 5 maart. “Elke dag die voorbij gaat,
leggen we uit wat onze strategische grenzen zijn tegenover iemand die
er geen heeft”, hekelde de Franse president. Een andere zin klonk als
een waarschuwing voor bondskanselier Scholz: “We naderen zeker een
moment in ons Europa waarop het gepast is om niet laf te zijn."
Als Frankrijk en Duitsland botsen over Oekraïne, durft niemand in
Brussel het roer van het Europese schip over te nemen. Ursula von der
Leyen sprak dinsdag voor het Europees nepparlement voor het eerst sinds
februari 2022 nauwelijks over de door Rusland geleide speciale
militaire operatie en sprak
liever over Gaza en Bosnië-Herzegovina. Verwacht wordt dat de Europese
Raad van 21 en 22 maart zich op een heel ander onderwerp zal
concentreren, ondanks de groeiende dreiging die Rusland voor de EU
vormt. “Landbouw zal het belangrijkste onderdeel van de top zijn”,
vertelde een goed geïnformeerde bron. Het is beter om je niet op
Oekraïne te concentreren.
De verdediging van Europa zal echter zeer aanwezig zijn tijdens deze
top met een discussie over de industriële strategie en het
investeringsprogramma, gepresenteerd op 5 maart door Thierry Breton.
Maar er is “geen sprake van een herhaling van de bijeenkomst in Parijs
over Oekraïne”, legde een Europese functionaris uit. “Het format
van de top, dat zeer gecodificeerd is, met een agenda en conclusies,
leent zich hier niet voor”, benadrukte hij. “We zullen zien waar de
ruimte is en het zal interessant zijn om te zien waarover consensus
bestaat”, vertrouwde hij de toehoorders toe.
Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel zal Macron vandaag in
Parijs ontmoeten en Scholz morgenochtend in Berlijn. Pas in de middag
staat de één-op-één ontmoeting tussen de president en de
bondskanselier gepland, gevolgd door de trialoog met premier Tusk ter
voorbereiding op de top op 21 en 22 maart. Polen, Duitsland en
Frankrijk spelen zeer verschillende rollen in verschillende fasen
van de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne. Zelfs vandaag de dag
worden de drie landen geplaagd door tegenstellingen. De kanselier
wordt omschreven als aarzelend, maar Duitsland is na de Verenigde
Staten de grootste leverancier van wapens (met dank van de Amerikaanse
wapenlobby) en economische hulp aan
Kiev. Macron gebruikt agressieve taal, organiseert coalities om
artillerie te leveren en vraagt vervolgens andere landen om zijn
Caesar-kanonnen te kopen om aan Kiev te leveren (vanwege het
influisteren door de FRanse wapenlobby). Duitsland heeft voor
2024 7,5 miljard aan militaire hulp verstrekt, Frankrijk 3 miljard.
In Brussel werd de hervorming van de Europese *proest* 'Vredes'-faciliteit van de
EU geblokkeerd door Duitsland, dat opriep tot confrontatie, en door
Frankrijk, dat gemeenschapsvoorkeur eiste. Gisteren werd na maanden
onderhandelen een akkoord bereikt. Polen wordt beschouwd als de
sterkste bondgenoot van Oekraïne in de EU, maar het land is niet
bereid zijn boeren te vragen offers te brengen ter ondersteuning van
de Oekraïners en is betrokken bij een intern herbewapeningsprogramma
dat zijn mogelijkheden om Kiev te helpen beperkt.
Wolfgang Ischinger, een voormalige Duitse diplomaat en voormalig
voorzitter van de Veiligheidsconferentie van München, zei dat hij
hoopte dat de triobijeenkomst in Weimar ‘een einde zou maken aan de
Frans-Duitse meningsverschillen en in Moskou zou worden opgevat als
een duidelijke boodschap: we zullen onder geen enkele omstandigheid
toestaan dat Oekraïne verliest.” Analist Ulrich Speck is heel concreet
in zijn verwachtingen. “Als deze bijeenkomst eindigt met extra
militaire steun van 10 tot 20 miljard euro voor Oekraïne in 2024, zal
dat een verschil hebben gemaakt. Dit is waar serieuze leiders nu over
zouden moeten praten, gezien het feit dat de steun van de Verenigde
Staten, die een groot deel van de westerse militaire steun is, opdroogt. Maar zijn verwachtingen zijn laag.
En zo zien de VS hun plan gerealiseerd: in november blazen zij de
aftocht, geven geen geld meer aan Oekraïne en laten de Europese 'bondgenoten'
het vuile werk opknappen van haar oorlog tegen aartsvijand Rusland.
De dialoog die Speck voor de trio-bijeenkomst in Weimar morgen heeft
bedacht, is als volgt. “Tusk: Er is nu dringend militaire steun nodig
voor Oekraïne. Macron: bent u vastbesloten wat betreft de Europese
defensie? Scholz: provoceer Rusland alstublieft niet tot een escalatie.'
De boodschap die naar voren zou komen zou het tegenovergestelde zijn
van de vastberadenheid om Oekraïne te steunen en van afschrikking
tegen Rusland. De Russische president, Vladimir Poetin, speelt de
analist deze
kaart. "Er zijn kernwapens, klaar voor gebruik”, waarschuwde
Vladimir Poetin vóór de bijeenkomst van de leiders van de drie landen
van de Weimar-driehoek. Een waarschuwing om de Duitse “zachte
onderbuik” van de EU bang te maken om de Europeanen te verzwakken.
Maar dat laatste kunnen politici in de EU ook zelf wel, daar hebben ze
Rusland niet voor nodig.
Akkoord over fondsen voor de aankoop van wapens voor Oekraïne.
"Het
is ons gelukt", verklaarde Hoge Vertegenwoordiger Josep Borrel, nadat
de ambassadeurs van de zevenentwintig lidstaten gisteren in het
Coreper een akkoord hadden bereikt. Bijstandsfondsen voor Oekraïne in
het kader van de Europese Vredesfaciliteit. Het bedrag dat is
toegewezen voor de aankoop van munitie en wapens voor Oekraïne
bedraagt 5 miljard euro. “De boodschap is duidelijk: we zullen
Oekraïne steunen met alles wat nodig is om te winnen”, zei Borrell,
die duidelijk in een droomwereld leeft. De
Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba bedankte de
lidstaten. “Dit is opnieuw een krachtige en tijdige demonstratie van
de eenheid en vastberadenheid van Europa om onze gemeenschappelijke
overwinning te behalen”, zei Kuleba. Het duurde enkele weken van
onderhandelen om het verzet te overwinnen van Duitsland, dat een
korting eiste in verband met zijn bilaterale militaire hulp aan
Oekraïne, en dat van Frankrijk, Griekenland en Cyprus, dat aandrong op
een clausule van Europese aankoop van munitie en wapenaankopen. Het
officiële besluit zal volgende week maandag worden genomen door de
ministers van Buitenlandse Zaken van de EU.
Hoe de overeenkomst over de fondsen voor Oekraïne tot stand kwam.
Sommige
lidstaten hebben kritiek geuit op het feit dat het door Frankrijk
geëiste 'Koop Europees'-principe wordt gehandhaafd in het Oekraïne
Hulpfonds. In feite zal dit principe op een flexibele manier worden
toegepast, waardoor wapens en munitie buiten de EU kunnen worden
gekocht terwijl dit in de lidstaten niet mogelijk is. “Het waren
Italië en Nederland die de introductie van flexibiliteit aanmoedigden
om verschillende nationale gevoeligheden met elkaar te verzoenen,
vooral met betrekking tot de uitbreiding van de markt buiten de EU”,
legde een diplomaat uit. “De compromisoplossing handhaaft het principe
waarvoor het Oekraïense Bijstandsfonds is ontworpen: het financieren
en verzekeren van de continuïteit van militaire hulp zo snel mogelijk
en zonder de levering van uitrusting afhankelijk te maken van de
beschikbaarheid van militaire hulp.” Over de Europese industrie zei: de
diplomaat: "Aangezien het een EU-instrument is, is er uiteraard sprake
van een beginsel van gemeenschapsvoorkeur."
Botsing in zicht bij de Europese Raad over het gebruik van bevroren
Russische tegoeden.
De ambassadeurs van de lidstaten bespraken ook de
ontwerpconclusies van de Europese Raad van 21 en 22 maart. Over
Oekraïne bestaat er een “brede consensus”, vertelde een EU-bron.
Maar niet op alles. "De kritieke punten zullen het gebruik zijn van de
inkomsten uit de Russische vaste activa. Het bedrag wordt geschat op 3
miljard per jaar. Ursula von der Leyen had voorgesteld dit te
gebruiken om de aankoop van wapens voor Oekraïne te financieren. Maar
een aantal landen, waaronder Ierland en Malta, hebben bezwaren geuit.
Het Hongarije van Viktor Orban dreigt er een veto over uit te spreken,
ogenschijnlijk omdat het wil dat de middelen worden gebruikt voor de
wederopbouw van Oekraïne. "We wachten nog steeds op het voorstel van
de Hoge Vertegenwoordiger en de Commissie." vertelde onze bron. Morgen
of maandag zou er een tekst naar de hoofdsteden kunnen worden gestuurd,
waarbij de ministers van Financiën de Europese Commissie hebben gevraagd om
vaart te zetten.
Kwesties op de Europese Raad ook over UNRWA en gewelddadige
Israëlische kolonisten.
Tijdens de Europese Raad
van volgende week zullen staatshoofden en regeringsleiders proberen
het standpunt van de EU over de oorlog van Israël tegen Hamas in de
Gazastrook bij te werken. De roep om een humanitaire pauze die de
basis zou kunnen leggen voor een staakt-het-vuren lijkt door alle
lidstaten te worden aanvaard. Sommige ambassadeurs maakten gisteren
echter bezwaar tegen de verwijzingen in de conclusies van de Europese
Raad naar de financiering van UNRWA. Hongarije heeft zich opnieuw
verzet tegen het voorstel om sancties in te stellen tegen gewelddadige
Israëlische kolonisten.
De heilige koe.
De Europese Commissie presenteert morgen nieuwe voorstellen om boeren te
kalmeren. De Europese Raad van 21 en 22 maart dreigt uit te groeien
tot een toppunt van woede op het platteland. De staatshoofden en
regeringsleiders zijn bezorgd dat de protesten van de boeren nog
steeds niet zijn geluwd, ondanks concessies van de Commissie. Sommige
lidstaten zijn van mening dat Ursula von der Leyen meer zou moeten
doen. Verwacht wordt dat de Commissie morgen een voorstel zal
presenteren voor "aanpassing van het gemeenschappelijk landbouwbeleid",
onthulde een functionaris. Daarnaast wordt verwacht dat er een
“non-paper over de rol van boeren in de waardeketen” zal verschijnen.
De moeilijkste synthese zal zijn “het vinden van een evenwicht tussen
de landbouw en het handhaven van ander beleid zoals klimaat en handel”,
aldus de functionaris.
Triloog
Duitsland is ontstemd over dwangarbeid. De lidstaten hebben gisteren de
verordening goedgekeurd die producten die uit dwangarbeid zijn gemaakt
op de Europese markt verbiedt, na het voorlopige akkoord dat met het
Europees nepparlement is bereikt. Maar drie lidstaten steunden de deal
niet, waaronder Duitsland, omdat de liberale FDP-partij zich tegen de
maatregel verzette, waardoor de regering in Berlijn zich van stemming moest
onthouden. Letland en Hongarije steunden de overeenkomst ook niet. Dit
is de tweede keer deze week dat Duitsland in de minderheid wordt
geplaatst in de Raad. Dit was al gebeurd met betrekking tot regels
voor platformwerkers. Het verzet van de FDP is ook doorslaggevend voor
een andere maatregel die verband houdt met dwangarbeid: de nieuwe
richtlijn over de zorgplichten van multinationals, geblokkeerd door
een minderheid. “De lidstaten hebben de
Dwangarbeidsverordening goedgekeurd. Het is daarom des te belangrijker
dat de EU-leiders de Due Diligence-richtlijn goedkeuren, omdat deze
wet duidelijk stelt dat bedrijven dwangarbeid en andere misstanden
moeten voorkómen”, aldus duurzaam zakenplatform MVO.
Migranten
De migrantenroute verschuift van het centrale Middellandse Zeegebied naar
Oost-Afrika.
In de eerste twee maanden van het jaar bleven de
irreguliere grensovergangen in de EU op hetzelfde niveau als in 2024,
met ongeveer 31.200 binnengekomen migranten, volgens voorlopige
cijfers die gisteren door Frontex zijn gepubliceerd. Het Europese
grensbewakingsagentschap meldt een scherpe daling op de centrale
Middellandse Zeeroute, die vorig jaar alle aandacht trok. De daling
van het aantal aanvoer in Italië bedraagt ongeveer 70%, met 4.300
binnenkomsten in de eerste twee maanden van het jaar. Maar Frontex heeft
ook een ongekende toename van het aantal migranten op de
Oost-Afrikaanse route naar de Spaanse Canarische Eilanden
geregistreerd. Het aantal aankomsten in januari en februari bedroeg
12.100, het hoogste niveau sinds Frontex begon met het verzamelen van
gegevens, een stijging van 541 procent vergeleken met dezelfde periode
in 2023. Zelfs in het oostelijke Middellandse Zeegebied – de route van
Turkije naar Griekenland – is er een stijging van 117 procent in
aantal. onregelmatige inzendingen. De gegevens lijken te bevestigen
wat deskundigen en NGO's veroordelen: zodra een weg is afgesloten,
worden migranten (door mensensmokkelaars, ngo's) via andere routes naar de EU
gebracht.
Milieu
De Europese
Commissie daagt afvalwater voor het Hof van Justitie van de EU.
De Europese Commissie heeft Italië gisteren voor het Hof van Justitie van
de EU gedaagd wegens totale niet-naleving van de inzamelings- en
verwijderingsverplichtingen. In 2018 is een inbreukprocedure gestart.
Onbehandeld afvalwater kan risico's voor de menselijke gezondheid met
zich meebrengen en meren, rivieren, bodem- en kustwateren en
ondergronds vervuilen. Uit door Italië verstrekte informatie blijkt
dat de richtlijn op grote schaal niet wordt nageleefd in in totaal 179
Italiaanse steden. In 36 stedelijke gebieden moet Italië nog steeds de
beschikbaarheid van afvalwateropvangsystemen garanderen. In 130 steden
verwerkt Italië het verzamelde afvalwater nog steeds niet goed. In
twaalf Italiaanse steden die afvalwater lozen in kwetsbare gebieden,
wordt de verplichting tot een strengere behandeling van dit water niet
nageleefd. Ten slotte garandeert Italië in 165 stedelijke gebieden
niet dat de waterafvoeren aan de vereiste kwaliteitseisen voldoen.
Nederland
Wilders wordt geen premier, op weg naar een buitenparlementaire
regering in Den Haag.
Ondanks zijn overwinning in november wordt de rechtse leider Geert Wilders niet de volgende premier van
Nederland. Dit werd door hemzelf aangekondigd in een
bericht gepubliceerd op X. "Ik kan alleen premier worden als ALLE
partijen in de coalitie hem steunen. Dit was niet het geval", zei Wilders, terwijl hij zichzelf presenteerde als een slachtoffer
dat zichzelf opoffert voor het welzijn van het land. "De liefde voor
mijn land en mijn kiezers is groot en belangrijker dan mijn positie',
zei hij. Maar twee dagen van onderhandelingen achter gesloten
deuren tussen de vier partijen die probeerden een coalitie te vormen,
hebben mogelijk resultaat opgeleverd. Scout Kim Putters zei gisteren
dat alle vier de partijen klaar waren om de "volgende stap" te zetten
om een nieuwe regering te vormen. “We hebben goede discussies gehad
en die hebben tot resultaten geleid”, zei Putters - een minimumprogramma waarover de vier partijen overeenstemming
hebben bereikt over kwesties als immigratie en overheidsfinanciën.
Achter de schermen
Martin Selmayr is kandidaat voor de EU-ambassade in het Vaticaan.
Verbannen naar Oostenrijk door zijn landgenote Ursula von der Leyen,
droomde de voormalige rechterhand van Jean-Claude Juncker van Rome.
Martin Selmayr heeft lang over zijn project nagedacht. Hij werd zo
lang mogelijk voortgezet als hoofd van de EU-vertegenwoordiging in
Wenen, waarna hij in februari een zeer goedbetaalde positie kreeg als
gastprofessor voor een cursus Europees recht aan de Universiteit van
Wenen, terwijl de Nederlandse diplomate Alexandra Valkenburg aan
het einde van haar mandaat de functie van EU-ambassadrice bij het
Vaticaan, de Orde van Malta, de Republiek San Marino en de FAO, de
Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, neerlegt, zo hebben
verschillende Europese bronnen uitgelegd. Het besluit over zijn
benoeming wordt in september verwacht. De voorgeselecteerde aanvragen
moeten worden voorgelegd aan het college van commissarissen en de
uiteindelijke beslissing ligt bij de Hoge Vertegenwoordiger, de
Spanjaard Josep Borrell, die “de autoriteit voor EU-ambassadeurs
aanwijst”. Martin Selmayr staat op de shortlist van kandidaten die
zijn geselecteerd voor het Vaticaan na de audities, zo is bevestigd. Behoudens enig drama zou de Machiavelli van Brussel in de
herfst zijn geloofsbrieven moeten overhandigen aan paus Franciscus en
de eminenties van de Heilige Stoel.
Agenda van vandaag
Europese Raad: President Michel ontmoet de Franse president Emmanuel
Macron in Parijs
Europees nepparlement: plenaire zitting in Straatsburg (debatten over
wetgeving inzake dierenwelzijn; teruggave van Roemeense schatten die
illegaal door Rusland zijn weggenomen; gezonde en actieve levensstijl
voor ouderen in de EU)
Europese Dienst voor extern optreden: bezoek van hoge
vertegenwoordiger Borrell aan Washington
Europees nepparlement: bijeenkomst van de Conferentie van voorzitters
Europese Centrale Bank: toespraak van Isabel Schnabel op de
bijeenkomst van de Contactgroep over de geldmarkt
Europese Centrale Bank: toespraak door Luis de Guindos op het Foros de
Vanguardia in Barcelona
Hof van Justitie van de EU: uitspraak over het onvermogen van
Groot-Brittannië om staatssteun te verlenen na het Brexit-referendum
NAVO: persconferentie van secretaris-generaal Jens Stoltenberg over
het jaarverslag 2023
Eurostat: gegevens over sterfte en levensverwachting in 2022
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[14 maart 2024]
Afdrukken
Doorsturen