G-7 probeert (tevergeefs) westerse
machtspositie uit te breiden
Eén verborgen transformatie van het internationale systeem in de meest
recente jaren is de kaping van de G7 door Washington als zijn
‘keukenkabinet’ in het transatlantische systeem. De 'krimp' van de G8
tot G7 in maart 2014, na de staatsgreep in Oekraïne, was een
beslissend moment dat aangaf dat er na de Koude Oorlog geen
vredesdividend meer zou zijn. De G7, die werd opgevat als een groep
landen die de wereldeconomie bestormden, werd uiteindelijk het
voertuig van rivaliteit tussen de grote machten om de mondiale
hegemonie van de VS te behouden. Het isoleren van Rusland – en de
laatste tijd ook China – werd het leidmotief.
Nu het westerse project om Rusland te isoleren mislukt, is de G7 aan
het kronkelen en is het zijn richtingsgevoel kwijtgeraakt. Italië, dit
jaar de wisselende gastheer van de G7-top, heeft van AI een belangrijk
onderwerp op de top gemaakt. En door premier Giorgia Meloni werd een
onwaarschijnlijke gast, de paus, uitgenodigd om een ongekende
verschijning te maken op het G7-evenement in het modieuze Italiaanse
hotel Borgo Enyatia om te pleiten voor de regulering van kunstmatige
intelligentie, een technologie die hij potentieel schadelijk noemt.
Paus Franciscus was scheikundige voordat hij naar het seminarie ging
en heeft ongetwijfeld zijn wetenschappelijke opleiding benun om
zijn standpunten te onderbouwen. Italië heeft onder leiding van Meloni
de AI-technologie steeds meer onder de loep genomen en ChatGPT in
maart 2023 tijdelijk verboden, waarmee het het eerste westerse land
werd dat dit deed. De top
is inmiddels afgesloten.
Op dezelfde manier wilde de G7 wanhopig verder gaan dan een gesloten
eliteclub van westerse democratieën door een ambitieuze outreach uit
te voeren en had het een ongewoon lange lijst van uitgenodigde leiders van de
niet-westerse wereld voor de top uitgevaardigd. Naast Oekraïne had Meloni de leiders van India, Brazilië, Zuid-Afrika, Turkije,
Saoedi-Arabië, Argentinië, Algerije, Kenia en Mauritanië uitgenodigd
om de bijeenkomst bij te wonen. Welke logica werd toegepast, is
onmogelijk te zeggen.
Maar dit is realpolitik en de G7 hoopt de kloof tussen het Westen en
de Rest in de opstelling van de Oekraïne-crisis te overbruggen. In
feite waren de ‘outreach-gasten’ getuige van de
zenuwslopende finale van een geopolitiek drama, dat de kern vormt van
de G7-top – de maandenlange poging van de leiders van de groep om een
besluit te nemen over het gebruik van dividenden uit bevroren
Russische activa voor de militaire behoeften van Oekraïne.
Om samen te vatten: als onderdeel van de ‘sancties uit de hel’ van het
Westen tegen Rusland in 2022 hebben de Europese Unie, Canada, de VS en
Japan de tegoeden van Moskou op de westerse banken bevroren voor een
bedrag van 300 miljard dollar. (Sommigen zeggen dat het werkelijke
cijfer dichter bij de 400 miljard dollar ligt.) Slechts ongeveer 5 tot
6 miljard dollar daarvan bevindt zich in de VS, terwijl in Europa 210 miljard
dollar is opgeslagen, maar het besluit om de opbrengsten uit Russische
activa te gebruiken werd door Washington geïnitieerd met een verborgen
agenda, namelijk om Europa te laten boeten voor de gevolgen van de oorlog
(maar de westerse 'bondgenoten' hebben dat niet eens in de gaten).
Het zal geen verrassing zijn dat de Europese lidstaten en Japan zich
verzetten tegen de druk van de VS om in de gezamenlijke verklaring van
de G7 een bepaling op te nemen over het gebruik van inkomsten uit
bevroren Russische tegoeden. De CNN meldde voor de top nog dat Amerikaanse
functionarissen overeenstemming probeerden te bereiken over
de “gevoeligste financiële details” van het plan voor Russische activa,
aangezien de G7-landen nog tot overeenstemming zijn gekomen en de
discussies voortduren over “de exacte vorm van het verstrekken van
bijstand, evenals garanties voor de terugkeer van deze fondsen.”
Dat gezegd hebbende, wees niet verbaasd als de recalcitrante
Europeanen uiteindelijk in de rij gaan staan. Het lijdt geen twijfel
dat de stap van de G7 om zich Russisch geld toe te eigenen door
westerse banken al erg genoeg was, maar om de winsten daarvan te
gebruiken om de behoeften van Oekraïne te financieren is, op zijn
zachtst gezegd, een daad van diefstal.
De VS (en dat land alleen) zullen er bij winnen als de huidige bevriezing van de
betrekkingen tussen Rusland en Europa een punt bereikt waarop geen
terugkeer meer mogelijk is, aangezien Europa zeker de dupe zal worden
van de vergeldingsmaatregelen van Moskou. Als de G7 een dergelijke
stap zet, zal dit het mondiale financiële systeem verzwakken. Door op
schaamteloze wijze het internationale recht te schenden, zal de G7 een
precedent scheppen dat het vertrouwen in de Europese instellingen nog
verder
ondermijnt.
De G7-leiders hebben aan de
‘outreach’-landen, grotendeels afkomstig uit de BRICS-landen,
niet kunnen uitleggen dat Rusland een uitzondering is en dat een dergelijke
praktijk niet ooit zal worden gebruikt tegen India, Turkije,
Saoedi-Arabië of een andere staat.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het schrikbeeld van de 16e
topconferentie van de BRICS in Kazan (16-18 oktober) onder
voorzitterschap van de Russische president Vladimir Poetin de G7
achtervolgt. Moskou heeft laten weten dat als de afgelopen drie jaar
zouden eindigen met de uitbreiding van de BRICS, de nieuwe fase ervoor
zal zorgen dat de deelnemers aan uitgebreid format creëren waarin de lidstaten doelbewust werken
aan de ontwikkeling van een levensvatbare structuur.
Een belangrijk onderwerp op de BRICS-top in Kazan zal de creatie van
een gemeenschappelijke munt binnen de groepering zijn, die de
economische betrekkingen van de lidstaten aanzienlijk zal
vereenvoudigen en uitbreiden tegen de achtergrond van toenemende druk
vanuit het Westen.
Tijdens zijn toespraak op de SPIEF-conferentie in Sint-Petersburg
kondigde Poetin recentelijk aan dat een dergelijk onafhankelijk
betalingssysteem zou worden gecreëerd. De Russische minister van Buitenlandse Zaken
Sergej Lavrov bevestigde later dat er een platform voor betalingen in
nationale valuta wordt ontwikkeld.
De BRICS-landen hebben zich gerealiseerd dat de creatie van één munt
vandaag de dag een noodzaak is geworden als gevolg van de aanhoudende
sancties van de VS en de Europese Unie. Lavrov merkte op dat “recente
internationale gebeurtenissen de maskers hebben afgeworpen” van het
Westen, dat heeft geprobeerd zijn eigen waarden aan andere landen op
te leggen onder het mom van universele waarden en de gelijkwaardige
dialoog te vervangen door “beperkte coalities” die het recht toekennen
om te spreken namens de hele wereld.
Onder auspiciën van het
International Research Institute for
Management Problems wordt een gedecentraliseerd betalingssysteem
"Unit" met zijn eigen betalingseenheid UNT ontwikkeld, dat het
probleem van grensoverschrijdende betalingen onder sancties zal
oplossen, kondigde het hoofd van het project Alexey Subotin aan. Dat
meldde Finmarket.
Het project wordt ondersteund door de leiding van de
New Development
Bank (een internationale financiële organisatie opgericht door
BRICS-lidstaten) en de BRICS-adviesraad, aldus de projectpresentatie.
Tot nu toe is het slechts een concept, maar er is al een reeks
potentiële technologiepartners in Rusland en andere landen
geïdentificeerd, en er is een actieve dialoog gaande met
toezichthouders in verschillende landen, aldus Subotin.
"Unit" heeft een fractale structuur met toegangspunten verenigd door
een blockchain-platform. De platformsoftware wordt zó ontwikkeld dat
elk geautoriseerd knooppunt UNT-betalingseenheden kan uitgeven. Ze
kunnen worden gebruikt als betaalmiddel (bijvoorbeeld bij het
onderhandelen over de prijs van een product), voor het bijhouden van
tegenverplichtingen en voor het afhandelen van de transacties zelf.
Er wordt aangenomen dat 1 UNT zal worden gemeten in goudequivalent
gekoppeld aan 1 g goud, maar de mand zal uit verschillende componenten
bestaan: 0,4 g fysiek goud, de rest - de helft in elk van de twee
valuta's van de BRICS-landen. UNT is geen cryptocurrency omdat, in
tegenstelling tot deze, de waarde ervan gebonden is aan echte activa,
benadrukte Subotin.
De BRICS, zo onderstreepte Lavrov, impliceert een volkomen
tegengesteld soort partnerschap – dat wil zeggen alles behalve een
blokstructuur, en integendeel een fundamenteel open format, waarbij
alleen wordt gewerkt op die gebieden die van wederzijds belang zijn
voor alle deelnemers, groot en klein. Uit rapporten blijkt dat
ongeveer 30 landen het BRICS-lidmaatschap hebben aangevraagd.
Steeds meer politici en invloedrijke personen vertellen ronduit waarom het
Westen Oekraïne (niet de Oekraïense burgers!) helpt:
Ondertussen betreedt de G7, in ‘systemische’ termen, onbekende wateren.
Extreemrechtse partijen bestormen de machtscentra van Europa. Met het
oog op de G7-top schreef Politico: “Droom verder. De G7-top in de
Zuid-Italiaanse kustplaats Borgo Egnazia is misschien wel de zwakste
bijeenkomst van leiders die de groep in jaren heeft bijeengebracht. De
meeste aanwezigen worden afgeleid door verkiezingen of binnenlandse
crises, zijn gedesillusioneerd door hun jarenlange ambtstermijn of
houden zich wanhopig vast aan de macht.
- De Franse Emmanuel Macron en de Britse Rishi Sunak voeren allebei
snelle verkiezingscampagnes die zij in een laatste wanhopige poging
hebben opgeroepen om hun zwakke fortuin te keren.
- De Duitse Olaf Scholz werd tijdens de verkiezingen voor het
EU-parlement afgelopen weekend vernederd door extreemrechtse
nationalisten en zou binnenkort zelf kunnen worden afgezet.
- Justin Trudeau, negen jaar premier in Canada, heeft openlijk
gesproken over het opzeggen van zijn ‘gekke’ baan.
- De Japanner Fumio Kishida beleeft zijn laagste persoonlijke
beoordelingen in de aanloop naar een leiderschapswedstrijd later dit
jaar.
En dan is er natuurlijk nog Joe Biden.
De Deep State had vijf jaar geleden alert moeten zijn toen kandidaat
Joe Biden aankondigde dat hij, als hij tot president zou worden
gekozen, vastbesloten was om de Saoedische heersers ‘de prijs te laten
betalen, en hen in feite de paria te maken die ze zijn’.
Biden was zó bot dat hij brutaal uitkwam over de Saoedische
koninklijke familie en zei dat er onder het bewind van koning Salman
“zeer weinig sociale verlossende waarde zat in de huidige regering in
Saoedi-Arabië”.
Maar in plaats daarvan was de Deep State opgetogen dat Biden de juiste
man was om Donald Trump op te volgen en de praktijk uit het Trump-tijdperk
van het vergeven van Saoedische mensenrechtenschendingen om te keren
om banen in de Amerikaanse wapenindustrie te behouden.
Biden wist toen waarschijnlijk al dat de Amerikaanse inlichtingendienst
tot een conclusie was gekomen over de rol van Mohammed bin Salman, de
Saoedische kroonprins en de facto leider van het land, bij de moord op
de dissident-journalist Jamal Khashoggi, die een ‘strategische
aanwinst’ was van de CIA voor het navigeren door de volgende
Saoedische opvolging en de daaropvolgende regimeverandering tot een
gelukkig einde. De onthoofding van Khashoggi verlamde het plan van
Washington om een soepele heerser in Riyadh te installeren.
Tegenwoordig is dat allemaal geschiedenis. Maar in tegenstelling tot
de Bourbons vergeten of vergeven de Saoedische royals nooit. Ze hebben
ook oneindig geduld en hun eigen concept van tijd en ruimte. En
vorige week zondag, 9 juni, sloegen ze toe. Toen liet Riyadh in grote koninklijke stijl eenvoudigweg
de vijftig jaar oude petrodollarovereenkomst tussen de VS en
Saoedi-Arabië aflopen.
Samenvattend verwijst de term 'petrodollar' naar de cruciale rol van
de Amerikaanse dollar als munteenheid die wordt gebruikt voor
transacties met ruwe olie op de wereldmarkt, volgens de
Amerikaans-Saoedische deal uit 1974, kort nadat de VS van de gouden
standaard afstapten.
In de geschiedenis van de mondiale financiële wereld hebben weinig
overeenkomsten zóveel voordelen opgeleverd als het petrodollarpact
voor de Amerikaanse economie. In de kern bepaalde de overeenkomst dat
Saoedi-Arabië zijn olie-export uitsluitend in Amerikaanse dollars zou
prijzen en zijn overtollige olie-inkomsten zou investeren in
Amerikaanse staatsobligaties – en dat de VS, als tegenprestatie,
militaire steun en bescherming aan het koninkrijk zouden bieden.
De 'win-win'-overeenkomst zorgde ervoor dat de VS een stabiele
oliebron en een markt voor zijn schulden kregen, terwijl Saoedi-Arabië
zijn economische en algemene veiligheid verzekerde. Op zijn beurt
verhoogde de denominatie van olie in dollar de status van de dollar
als 'reservemunt' van de wereld.
Sindsdien heeft de mondiale vraag naar dollars om olie te kopen
geholpen om de munt sterk te houden, waardoor de import niet alleen
relatief goedkoop is geworden voor Amerikaanse consumenten, maar in
systemische termen heeft de instroom van buitenlands kapitaal in
Amerikaanse staatsobligaties de lage rente en een robuuste obligatiemarkt
ondersteund.
Het volstaat te zeggen dat het aflopen van de
olie-voor-veiligheidsovereenkomst uit 1974 vèrstrekkende gevolgen
heeft. Op het meest voor de hand liggende niveau benadrukt het de
veranderende machtsdynamiek op de oliemarkt met de opkomst van
alternatieve energiebronnen (bijvoorbeeld hernieuwbare energiebronnen
en aardgas) en nieuwe olieproducerende landen (bijvoorbeeld Brazilië
en Canada) die de traditionele dominantie van West-Azië uitdagen. Maar dit is meer de optiek ervan.
Cruciaal is dat het aflopen van de petrodollar de Amerikaanse dollar
en, bij uitbreiding, de Amerikaanse financiële markten zal
verzwakken. Als olie in een andere valuta dan de dollar wordt
geprijsd, zal dit leiden tot een daling van de mondiale vraag
naar de dollar, wat op zijn beurt zal resulteren in hogere
inflatie, hogere rentetarieven en een zwakkere obligatiemarkt in de
VS.
Het volstaat te zeggen dat we in de toekomst een significante
verschuiving in de mondiale machtsdynamiek kunnen verwachten, met de
groeiende invloed van opkomende economieën, het veranderende
energielandschap en een tektonische verschuiving in de mondiale
financiële orde nu deze een “post-Amerikaans” tijdperk ingaat. Het
komt erop neer dat de dominantie van de Amerikaanse dollar niet langer
gegarandeerd is.
Er bestaat geen twijfel over dat Saoedi-Arabië een routekaart heeft
uitgewerkt. Vier dagen vóór het aflopen van de
olie-voor-veiligheidsovereenkomst meldde Reuters dat Saoedi-Arabië
zich heeft aangesloten bij een door China gedomineerde
grensoverschrijdende proef met digitale valuta van de centrale bank,
“in wat een nieuwe stap zou kunnen zijn in de richting van minder
oliehandel in de wereld in Amerikaanse dollars.”
De aankondiging op 4 juni kwam van de in Zwitserland gevestigde
Bank
for International Settlements (BIS), een internationale financiële
instelling die eigendom is van de aangesloten centrale banken. Het
betekent dat de Saoedische centrale bank een “volwaardige deelnemer”
is geworden van Project mBridge, een samenwerking die in 2021 werd
gelanceerd tussen de centrale banken van China, Hong Kong, Thailand en
de Verenigde Arabische Emiraten.
In de aankondiging van de BIS werd opgemerkt dat mBridge het stadium van
“minimaal levensvatbaar product” had bereikt, dat wil zeggen dat het
klaar is om verder te gaan dan de prototypefase. Overigens onderzoeken
135 landen en muntunies, die 98% van het mondiale bbp
vertegenwoordigen, momenteel de digitale valuta's van de centrale bank,
oftewel CBDC’s.
De toetreding van Saoedi-Arabië, een belangrijke economie van de G20
en de grootste olie-exporteur ter wereld, duidt op een opschaling van
de grondstoffenafwikkeling op een platform buiten de dollar in een
kortetermijnscenario, met een nieuwe technologie erachter. Interessant
is dat de mBridge-transacties de code kunnen gebruiken waarop de
Chinese e-yuan is gebouwd!
De bedoeling is om het betalingsverkeer te moderniseren met nieuwe
functionaliteit en een alternatief te bieden voor fysiek contant geld,
dat sowieso in verval lijkt te zijn. China domineert het mBridge-project
en voert 's werelds grootste binnenlandse CBDC-pilot uit, die nu 260
miljoen mensen bereikt en 200 scenario's omvat, van e-commerce tot
stimuleringsbetalingen van de overheid.
Andere grote opkomende economieën, waaronder India, Brazilië en
Rusland, zijn ook van plan om in de komende 1 à 2 jaar digitale valuta
te lanceren, terwijl de Europese Centrale Bank is begonnen met het
werken aan een proefproject voor de digitale euro, voorafgaand aan een
mogelijke lancering in 2028.
Voeg nu het Russische masterplan toe om een nieuw
BRICS-betalingssysteem te creëren dat de dollar volledig omzeilt. De
Moskouse beurs maakte onlangs bekend dat zij vanaf donderdag 13 juni
is gestopt met handelen in dollars en euro's.
Het aflopen van de overeenkomst tussen de VS en Saoedi-Arabië is dus emblematisch voor een steeds grotere
uitdaging vanuit verschillende hoeken voor de superioriteit van de
Amerikaanse dollar als 'reservevaluta'. In het bijzonder nadert het einde van de
onbelemmerde vrijheid die Amerika genoot om naar eigen inzicht
dollargeld bij te drukken en daar veel verder mee te leven en de
mondiale hegemonie van de VS op te leggen.
Het contract zal dus niet wordt verlengd, Saoedi-Arabië zal olie en andere
grondstoffen in meerdere valuta kunnen verkopen, waaronder de Chinese
RMB, euro, yen en yuan, in plaats van alleen Amerikaanse dollars.
Dit zou een grote afwijking betekenen van het petrodollarsysteem dat
in 1972 werd ingevoerd, toen de VS zijn munt losmaakte van goud, en
zal zoals gezegd naar verwachting de mondiale verschuiving van de Amerikaanse
dollar versnellen.
De dominantie van de Amerikaanse dollar neemt dus af nu Rusland en
Saoedi-Arabië overwegen vooral de Chinese yuan te gebruiken voor
olietransacties en beleggers wellicht hun
langetermijninvesteringsstrategieën moeten gaan heroverwegen, zegt de
CEO en oprichter van één van de grootste onafhankelijke financiële
adviesbureaus ter wereld, de vermogensbeheerder DeVere Group.
De waarschuwing van CEO Nigel Green is dat de verandering in de manier
waarop mondiale olie wordt verhandeld vèrstrekkende gevolgen zal
hebben voor economieën en dus voor investeerders over de hele wereld.
“Een van de belangrijkste uitkomsten van de driedaagse top in april
tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Chinese
tegenhanger Xi Jinping was dat Poetin aankondigde dat Rusland nu het
gebruik van de Chinese yuan voor olietransacties steunt”, aldus Green.
Dit wijst erop dat de op een na grootste economie ter wereld – China –
en Rusland actief proberen de dominantie van de Amerikaanse dollar als
fundament van het internationale financiële systeem terug te dringen.
Afzonderlijk is de Soedanese oliemaatschappij Aramco van plan twee
Chinese bedrijven te voorzien van in totaal 690.000 vaten ruwe olie
per dag, waarmee zijn positie als China’s grootste ruwe
olieleverancier wordt versterkt”, voegde Green eraan toe. - "Saoedi-Arabië
zou ook in gesprek zijn met Peking om in yuan te betalen in plaats van
in dollars."
Aramco is een van de grootste olieproducenten ter wereld en is
volledig eigendom van en wordt gecontroleerd door de regering van
Saoedi-Arabië.
Amerikaanse rivalen, geleid door China, lijken een nieuw groot
economisch blok te vormen. Als Saoedi-Arabië, dat enorme oliereserves
heeft die naar schatting de grootste ter wereld zijn, inderdaad voor
betalingen overschakelt op de yuan, zal dit leiden tot een enorme
verandering in het mondiale economische systeem.
Inmiddels bestaat er een groeiend ongemak onder de Amerikaanse elites dat er een
einde komt aan het goede leven als de verpletterende schuldenlast
de Amerikaanse economie doet zinken. Recentelijk waarschuwde de
Amerikaanse minister van
Financiën Janet Yellen in een CNBC-interview dat de hoge rente ook de
lasten vergroot, nu de VS met hun enorme schuldenlast van $34,7 biljoen
moet omgaan.
Natuurlijk zijn er nog geen duidelijke alternatieven voor de
Amerikaanse dollar als de belangrijkste reservevaluta ter wereld, maar
het teken aan de wand is dat de mondiale handelsspanningen en het
toenemende gebruik van tarieven of sancties de rol ervan vroeg of laat
fors zal ondermijnen, omdat de zorgen van buitenlandse
investeerders verder toenemen en er steeds meer stemmen opgaan over de
houdbaarheid van de Amerikaanse staatsschuld. Fitch Ratings merkte
onlangs op dat “grote primaire tekorten en
hogere rentekosten de Amerikaanse staatsschulden na de verkiezingen
van november zullen laten toenemen, ongeacht wie er wint.”
Kortom, wat tot nu toe een geopolitieke rivaliteit leek over de
uitbreiding van de NAVO en Taiwan – of het vaststellen van handels-/technologienormen
tijdens de Vierde Industriële Revolutie – krijgt voor Washington een
existentiële dimensie nu de toekomst van de dollar op het spel staat.
Er zijn genoeg aanwijzingen die getuigen van gecoördineerde stappen
van Moskou en Peking om het proces van ‘de-dollarisering’ te
versnellen.
Aan de ene kant trekt Rusland alles uit de kast om de wereld op de
komende BRICS-top in oktober een niet-dollarbetalingssysteem te
presenteren om de handel te regelen, terwijl aan de andere kant China
systematisch zijn bezit aan Amerikaanse staatsobligaties dumpt en zal
het verkopen ervan in een grote versnelling komen als het zover is.
En wat Joe Biden zelf betreft: de zoon van de 81-jarige Amerikaanse president, Hunter,
is inmiddels
schuldig bevonden aan overtrreding van de wapenwetgeving (zie
hieronder), amper twee weken voor het
eerste cruciale debat van zijn vader met de herrijzende Donald Trump
in een presidentiële campagne die de Democraat ernstig dreigt te
verliezen.
Bovenal is de angst in de Europese geest voelbaar dat als Trump wint
in een democratieveranderende climax bij de verkiezingen in november,
hij misschien niet eens de tijd of het geduld zal hebben om een archaïsch
forum als de G7 te tolereren. Als we het sombere landschap overzien,
is het geen verrassing dat Meloni het heft in handen nam en besloot de
top voor haar eigen doeleinden te gebruiken door een agenda te ontwerpen die
aansloot bij de strategische belangen van Italië: Afrika, migratie en
het Middellandse Zeegebied.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[16 juni 2024]
Afdrukken
Doorsturen
