NAVO-circus benoemt vergeetachtige clown tot
spreekstalmeester
Gisteren benoemden NAVO-ambassadeurs Mark Rutte tot de volgende
secretaris-generaal van de alliantie, de hoogste civiele functie in
het westerse agressiepact. Rutte staat gepland om vanaf oktober
leiding te geven aan Amerika's grootste militaire vazallenorganisatie
ter wereld.
Nadat de Roemeense president Klaus Iohannis onlangs bekendmaakte
zijn kandidatuur in te trekken, kreeg onze vaak afwezige
aftredende premier Mark Rutte, 57 jaar oud, de vrije hand om Jens
Stoltenberg op te volgen in de functie van secretaris-generaal van de
NAVO. Gisteren werd hij officieel benoemd. Mark Rutte wordt de vierde Nederlander op deze post, na Dirk Stikker,
Joseph Luns en Jaap de Hoop Scheffer.
Secretaris-generaal.... een functie bedacht door de Amerikanen om hun 'bondgenoten'
de illusie te geven dat zij binnen de organisatie wat te vertellen hebben.
In het buitenland vooral bekend om zijn reizen naar zijn werk op de
fiets terwijl hij een appel eet, maar in het binnenland bij de
bevolking om de grote verscheidenheid aan schandalen en gladde
managementstijl, wordt hij door de incrowd geroemd om zijn goede
onderhandelingsvaardigheden en kameleon-politieke stijl waarmee hij
met complexe situaties om kan gaan. Dankzij die vaardigheden is hij er
bijvoorbeeld in geslaagd om politiek veel schandalen te overleven door
de verantwoordelijkheid op anderen af te schuiven. Nu hij de steun van
vriedn en vijand heeft gekregen bij zijn (succesvolle) poging om
secretaris-generaal van de NAVO te worden, zal hij al deze
talenten vaardigheden in zijn nieuwe functie moeten
inzetten.
Eén ding dat Rutte in zijn veertien jaar als premier heeft laten zien,
is het vermogen om ingenieuze overeenkomsten te sluiten met zijn
tegenstanders, ongeacht ideologieën of antipathieën. Dat hij daarvoor
zijn eigen bevolking regelmatig een rad voor ogen heeft gedraaid -
bijvoorbeeld met het associatieverdrag met Oekraïne, waar al zijn
toezeggingen direct door hem in de kliko zijn gegooid - interesseert
hem niet. Voor Mark Rutte is slechts één zaak belangrijk: Mark Rutte.
Hij loste ook de spanningen op met Orban, aan wie hij na een
bijeenkomst een brief stuurde met de afspraak deze openbaar te maken,
een brief waarin hij belooft dat hij als secretaris-generaal van de NAVO ‘alle
landen met hetzelfde niveau van begrip en respect zal behandelen’,
eraan toevoegend dat hij 'erkende' dat die opmerkingen van hem in 2021
'enige ontevredenheid veroorzaakten' in Hongarije, zonder echter de
door Orbán gevraagde verontschuldigingen aan te bieden. Hij verzekerde
laatstgenoemde bovendien dat Hongarije niet verplicht zal zijn deel te
nemen aan de activiteiten van de Noord-Atlantische Alliantie in
Oekraïne. Met al deze beloften kreeg Rutte ook de steun van Orban, die
op zijn beurt een politieke overwinning voor zijn medeburgers wist te
claimen. Over enige tijd zal ook Orban merken dat Teflon Mark hem hier
een loer heeft gedraaid.
Hoewel Rutte pas na de NAVO-top in Washington
volgende maand zijn nieuwe rol als spreekstalmeester van de VS zal
vervullen (en effectief in october), zal het première-evenement van de
alliantie zich volgens zijn voorganger Stoltenberg op drie belangrijke thema's
concentreren: afschrikking en defensie, Oekraïne, en mondiale
partnerschappen, waaronder een zware nadruk op de Indo-Pacific.“We
zullen Oekraïne steeds dichter bij het NAVO-lidmaatschap brengen”, zei
hij onlangs. “Zodat Oekraïne, wanneer de tijd rijp is,
onverwijld kan toetreden.” Gezien de geopolitieke bewegingen op het
wereldwijde schaakbord blijkt uit opmerkingen van de über-havik
Stoltenberg dat zijn observatievermogen dat van een èchte havik bij
lange na niet kan evenaren.
"Teflon Mark"
We schreven het daarnet, maar Mark Rutte heeft
verschillende bijnamen, waaronder 'Teflon Mark', wat suggereert dat
hij politiek ongedeerd uit een reeks situaties kan komen waarin
anderen hun baan zouden hebben verloren, zoals het aftreden van zijn
regering in 2021 na het uitkeringen-schandaal toen zijn coalitie
aftrad vanwege een schandaal waarin 20.000 gezinnen, vaak met een
etnische minderheidsachtergrond, ten onrechte werden beschuldigd van
fraude met subsidies voor kinderopvang. Na veel belovende woorden (geen
daden, maar woorden) kwam hij politiek gezien terug, waarbij de VVD
bij de volgende verkiezingen haar zetelaantal zag toenemen. Hij
overleefde ook ternauwernood een motie van wantrouwen, evenals een
parlementaire motie die zijn gedrag afkeurde en hem beschuldigde van
het ondermijnen van het vertrouwen van het publiek en “het niet
spreken van de waarheid” tijdens bijzonder beladen
coalitieonderhandelingen dat jaar. Beroemd in ons land is zijn
uitdrukking dat hij ergens "geen actieve herinnering" aan had. Dat hij
ook vertelde de wet opzij te zetten als hem dat politiek beter uitkomt
werd door de mainstream media grotendeels verzwegen.
Als voorstander van begrotingsdiscipline kwam hij ooit in conflict met
de verkwistende landen in het zuidelijke deel van Europa, die deze
meningsverschillen nu achter zich lijken te hebben gelaten en zijn
kandidatuur voor de NAVO steunen. Dat hijzelf - sinds hij vorig jaar
zijn ontslag heeft ingediend - als een - demissionare! - filantroop de
door zijn regering achtergelaten financiële puinhoop nòg groter heeft
gemaakt, lijkt daarmee in tegenspraak....
Rutte, geboren op 14 februari 1967 in Den Haag, studeerde Geschiedenis
aan de Universiteit Leiden. Na een korte tijd in de particuliere
sector te hebben gewerkt (Unilever), werd hij in de jaren negentig lid
van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Later maakte
zijn politieke carrière een voortdurende groei door, waarbij hij er in
2006 in slaagde de leiding van de partij over te nemen.
Hij werd in 2010, op 43-jarige leeftijd, het eerste hoofd van een
Nederlandse liberale regering na bijna een halve eeuw, en regeerde in
coalities met partijen van alle oriëntaties, van progressieve partijen
die dicht bij zijn ideologie stonden, respectievelijk liberaal of
sociaal-democraten. doorgaand met de conservatieve en christen-democratische
formaties, tot aan de rechtse formatie van Geert Wilders, de Partij
voor de Vrijheid (PVV). Laatstgenoemde won in november de verkiezingen
en zal deel uitmaken van het naar het zich laat aanzien spoedig
aantredende kabinet waarin ook de partij
van Rutte te vinden zal zijn, die vorig jaar uiteindelijk besloot zich
terug te trekken, na een meningsverschil in de coalitie over het
asielbeleid voor migranten (of was het een vooruitziende blik voor de
vervulling van de NAVO-vacature?).
Ongehuwd en kinderloos is Mark Rutte discreet over zijn privéleven.
Hij praat met mensen op straat, hij geeft les op een instituut, hij
komt met de fiets naar zijn werk, hij woont al
tientallen jaren in hetzelfde huis, hij gebruikt naar eigen zeggen
jarenlang een oude Nokia-telefoon (hoewel dat voor zijn werk
onwaarschijnlijk lijkt) en heeft nog steeds een Saab-auto uit de jaren
90. Hoewel liberaal, presenteerde hij zichzelf altijd als een
bescheiden burger die dicht bij de arbeidersklasse stond, een
politieke teamspeler en pragmatisch, in staat zijn rivalen rond de
tafel te krijgen en niet zonder akkoord te vertrekken, en was hij
onder de Nederlanders populairder dan zijn partij. Het valt nog te
bezien hoe de positie in de NAVO Mark Rutte zal beïnvloeden, omdat in
dit bondgenootschap het de Amerikanen zijn die de lakens uitdelen.
Overtuigd Atlanticus?
Rutte is volgens sommigen een instinctieve Atlanticus, meer nog dan een instinctieve
Europeaan. Dit is de norm voor kleine Noord-Europese landen en daarom
zijn de meeste NAVO-secretarissen-generaal Nederlands, Belgisch of
Scandinavisch geweest, merkt Rem Korteweg van de Nederlandse denktank
Clingendael Instituut op. Rutte is de vierde secretaris-generaal van
Nederland. Westerse machten zijn bang een Oost-Europeaan aan te
stellen die misschien te hard zal zijn tegen Rusland (of die teveel
tegengas geeft aan de Amerikanen).
De 1,94 meter lange Nederlander wordt door veel politici in de
alliantie beschouwd als de ‘gouden’ kandidaat: cool, charmant, een
bekwaam onderhandelaar en afkomstig uit een land dat niet te groot en
niet te klein is. Wij denken eerder aan een gladde autoverkopende
beunhaas.
Rutte, de jongste van zes kinderen, werd geboren in een gezin dat zijn
fortuin zocht in Indonesië, een voormalige Nederlandse kolonie, maar
verarmd naar huis terugkeerde. Zijn vader overleefde een Japans
werkkamp tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar verloor zijn vrouw.
Vervolgens trouwde hij met haar zus, Rutte's moeder, die zelf
ternauwernood een door de nazi's georkestreerde hongersnood overleefde.
Toen hij in 2010 voor het eerst premier werd, probeerde zijn minister
van Justitie hem ervan te overtuigen een veiligheidsdetachement te
aanvaarden, zei zijn oude vriend Dekker. Rutte weigerde en veranderde
pas in september 2021 van gedachten, na twee politieke moorden in ons
land. Volgens Rutte was zijn moeder helemaal niet onder de indruk van
de politieke carrière van haar zoon.
Tot haar overlijden in 2020, tijdens de pandemie, deed hij haar
wekelijkse boodschappen. Hij heeft eerder aangekondigd elke
donderdagochtend les te geven op een plaatselijke school, ongeacht wat
er verder in de wereld zou gebeuren. We zullen het meemaken.
Gaza
Om de functie binnen te slepen was het voor Mark Rutte noodzakelijk
zijn aansluiting bij Washington te bewijzen – en dat deed hij door het
publiek herhaaldelijk te misleiden over de misdaden van Israël.
Diverse malen liet hij blijken onvoorwaardelijk de instructies uit de
VS op te volgen - zoals het een secretaris-generaal van de NAVO betaamt:
bijvoorbeeld als reactie op de door Hamas geleide aanvallen van
afgelopen 7 oktober. Toen verklaarde Mark Rutte onmiddellijk
“onvoorwaardelijke steun” aan Israël en “zijn recht om zichzelf te
verdedigen”. Veel critici wezen erop dat dit feitelijk carte blanche
gaf aan de reactie van Israël. Maar Rutte wilde lange tijd niet
oproepen tot terughoudendheid.
Sterker nog: ons land draagt actief bij aan de oorlog in Israël. Het
produceert verschillende noodzakelijke onderdelen om F-35 straaljagers
te bouwen die vervolgens naar Israël worden verscheept. De
demissionare Rutte-regering bleef dit doen, zelfs nadat het
Internationale Gerechtshof (ICJ) in Den Haag verklaarde dat het
“aannemelijk” was dat Israël genocide pleegt. Zelfs toen een
Nederlandse rechtbank deze exporten blokkeerde, ging de demissionaire
regering niet alleen in beroep tegen de uitspraak van de rechtbank,
maar begon ze ook manieren te onderzoeken waarop ze nog steeds
F-35-onderdelen op andere manieren naar Israël konden exporteren,
bijvoorbeeld door ze eerst naar de Verenigde Staten te verschepen.
Niet alleen lopen Mark Rutte's geitenpaadjes over land, maar ook over
zee.
Rutte heeft Israël het afgelopen jaar tweemaal bezocht om zijn steun
te betuigen en heeft ruim eens per maand contact gehad met premier Benjamin
Netanyahu. Hij beweerde dat een grondaanval op Rafah een “game
changer” zou zijn, maar toen Israël, na zeven maanden van het
afslachten van Palestijnen, daadwerkelijk met de grondaanval begon,
verklaarde hij dat “geen rode lijn werd overschreden.”
Eind oktober uitte Rutte openlijk zijn belangstelling om Jens
Stoltenberg op te volgen als de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO,
en sindsdien heeft hij alle zijn ten dienste staande mogelijkheden
benut om dat doel te bereiken. Om deze NAVO-rol te kunnen veroveren,
zal Rutte ongetwijfeld gedacht hebben dat hij moest bewijzen dat hij
in staat was de NAVO in de door het machtigste lid (VS) gewenste
richting te sturen. Om de Verenigde Staten te overtuigen gebruikte hij
zijn macht om het standpunt van de Nederlandse regering zoveel
mogelijk op één lijn te brengen met dat van de regering-Biden. Rutte
riep bijvoorbeeld pas op tot “een onmiddellijke stopzetting van het
geweld” nadat de VN-Veiligheidsraad op 25 maart 2024 een resolutie had
goedgekeurd waarin werd opgeroepen tot een onmiddellijk
staakt-het-vuren (waarbij de Verenigde Staten zich onthielden).
Twee maanden eerder was Nederland de enige EU-lidstaat die zich bij de
Verenigde Staten en Groot-Brittannië aansloot bij de aanval op de
Houthi-rebellen die aan Israël gelieerde schepen in de Rode Zee hadden
gekaapt. De Nederlandse commandeur George Pastoor stuurt vanaf 15 juni
als force commander
het tactisch commando over
operatie Aspides in de Rode Zee aan. Dat gebeurt vanaf marineschip
Zr.Ms. Karel Doorman.
Ondertussen kreeg de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in
de genocidezaak Zuid-Afrika versus Israël in Den Haag – die feitelijk
op een steenworp afstand van het kantoor van Rutte plaatsvond – in ons
eigen land niet zoveel aandacht (van de mainstream media) als elders
en had het weinig effect op de opstelling van de Nederlandse regering.
Het standpunt van de regering-Rutte heeft echter geleid tot
verschillende conflicten met functionarissen van het ministerie van
Buitenlandse Zaken – van wie velen een oprechte poging doen om de
omstandigheden voor het Palestijnse volk te verbeteren en ervoor te
zorgen dat het internationaal recht de overhand krijgt. Oproepen om
medeplichtigheid aan genocide te voorkómen werden door de ministers
genegeerd, maar leidden tot reacties van verschillende
regeringspartijen, die erop aandrongen dat ambtenaren moesten aftreden
in plaats van het beleid te bekritiseren.
In november 2023 lekte een interne memo van de Nederlandse ambassade
in Israël naar de pers, waarin werd bevestigd dat de regering van
Rutte zich er terdege van bewust was dat het Israëlische leger “van
plan is opzettelijk massale vernietiging van infrastructuur en civiele
centra te veroorzaken.” Volgens de memo zou dit het ‘hoge aantal doden
in Gaza’ verklaren en ‘internationale verdragen en oorlogswetten
schenden’. Het stelde ook dat Netanyahu's doel om Hamas te elimineren
“een militair doel is dat vrijwel onmogelijk te bereiken is.”
In december 2023 stemde de Algemene Vergadering van de VN voor een
resolutie waarin werd opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren
in Gaza. Ambtenaren adviseerden Nederland om de resolutie te steunen,
samen met de overgrote meerderheid van andere landen, waaronder
westerse landen zoals Frankrijk, België, Zwitserland, Spanje, Canada,
Australië, Nieuw-Zeeland en de Scandinavische landen. Toch kwamen
Rutte en zijn directe ondergeschikten vlak voor de stemming
tussenbeide om het ministerie van Buitenlandse Zaken terzijde te
schuiven. Nederland onthield zich, net als Duitsland, Groot-Brittannië
en Italië, van stemming.
Dit werd later onthuld in een brief, anoniem verzonden door een groep
hoge functionarissen van het ministerie van Buitenlandse Zaken, waarin
werd opgeroepen tot een verbod op wapenexport naar Israël. De
ambtenaren uitten een algemene frustratie over het feit dat niet hun
minister maar Rutte ineens de lijn ten aanzien van Israël bepaalde. De
brief parafraseerde een intern verzoek van Rutte’s ondergeschikten aan
het ministerie van Buitenlandse Zaken met de vraag: “Wat kunnen we
zeggen om de indruk te wekken dat Israël geen oorlogsmisdaden begaat?”
Rusland
Laten we nog even het Amerikaanse plan nemen voor de uitbreiding van
de NAVO naar het oosten met Georgië en Oekraïne vanaf 2008. De VS
wilden deze weg, net als de Oekraïense leiding onder president
Joesjtsjenko; de meerderheid van het Oekraïense volk was er destijds
tegen, evenals landen als Frankrijk en Duitsland.
Dankzij Julian Assange en zijn
Wikileaks is het al meer dan
tien jaar openbaar dat de VS wisten dat dit verzoek de “roodste van
alle rode” lijnen voor het Kremlin was. Niet alleen voor Poetin, maar
voor iedereen met wie de toenmalige Amerikaanse ambassadeur William
Burns destijds sprak.
En waarom was dit een ‘rode’ lijn voor Rusland? Burns gaf daar ook een
antwoord op. Rusland beschouwde de uitbreiding van de NAVO met
Oekraïne als een bedreiging voor de veiligheid. Tegelijkertijd bestond
er in Rusland de angst dat Oekraïne uiteen zou kunnen vallen, dat er
een burgeroorlog zou kunnen uitbreken en dat Rusland gedwongen zou
kunnen worden in te grijpen. Burns vervolgde dat Rusland niet met een
dergelijk besluit geconfronteerd wil worden. Er is geen indicatie in
dit diplomatieke telegram dat Burns dacht dat dit allemaal alleen maar
Russische propaganda was, of een indicatie van Russische imperiale
verlangens. Dit waren geen sentimentaliteiten (emotionele en gevoelige
punten), schreef Burn destijds, maar eerder ‘strategische
beleidsoverwegingen’. Hij rapporteerde zakelijk aan Washington over
wat hij beschouwde als een ‘harde’ Russische belangstelling.
Maar het publiek mocht niet weten wat Burns schreef, en zonder
Wikileaks zou bijna niemand het weten. Terugkijkend zei ex-kanselier
Merkel in 2022 dat ze had geweten hoe Poetin dacht. Voor hem zou de
uitbreiding van de NAVO naar Oekraïne “als een oorlogsverklaring” zijn.
Zij zou deze beoordeling
niet hebben gedeeld.
Dit is het klassieke geval van een dreigend diepgaand conflict: twee
kanten, twee verschillende, bijna tegengestelde standpunten. Het
westerse bondgenootschap werd
niet ontbonden omdat de NAVO het conflict escaleerde, in strijd met
haar verplichting om conflicten op te lossen zoals vastgelegd in het
statuut. Ze kreeg feitelijk haar zin en maakte met het besluit in
Boekarest duidelijk dat Rusland geen inspraak had in
NAVO-aangelegenheden. Waar zouden we eindigen als we met Rusland
zouden praten of zelfs maar naar begrip zouden streven, was de
gedachte. Dus besloot de
NAVO, in aanwezigheid van Poetin, ondubbelzinnig: wat wij doen zijn uw
zaken niet. Dergelijk gedrag getuigt van puur navelstaren van de kant
van de NAVO, een gebrek aan bereidheid en vermogen om compromissen te
sluiten en zo vrede te bereiken.
Wat in 2008 echter nog ontbrak, was het enthousiasme van de Oekraïners
voor het NAVO-lidmaatschap en voor een Oekraïne dat op betrouwbare
wijze banden met het Westen bewandelde. Het kwam pas in 2014 ter
wereld, maar stortte tegelijkertijd ook politiek in. De toenmalige
Duitse minister van Buitenlandse Zaken en huidige bondspresident
Frank-Walter Steinmeier
vertelde op 22 februari 2014
aan Die Welt dat Oekraïne “geconfronteerd werd met een politieke”
verdeeldheid. Destijds nam hij, zij het veel te laat, het diplomatieke
initiatief en drong aan op een politieke oplossing voor het conflict
tussen Maidan en de toenmalige regering van Janoekovitsj. Volgens
Steinmeier was dit de “laatste kans”. Destijds, zie het artikel
in Die Welt, was Steinmeier vastbesloten: wat samen was onderhandeld,
moet nu worden uitgevoerd.
De rest is geschiedenis, maar wel eentje die sindsdien anders wordt
verteld. In de versie van vandaag begon de Russische oorlog tegen
Oekraïne op 20 februari 2014, een jaar
lang gereserveerd voor vermeende Russische agressie tegen Georgië,
hoewel Georgië destijds, in 2008,
de eerste was die schoot. Veel
mensen wisten dit in 2009 nog.
Veel westerse propaganda deed en doet de rest, en de mainstream media zijn
gehooraam in het verspreiden daarvan. De Russen kunnen bijna niets
meer goed doen, terwijl Oekraïne aanval op aanval uitvoert. En nu is
de Rus mentaal terug waar hij thuishoort: op het gebied van stomme
massaproductie. Op deze manier wordt alles onderschat: de
wetenschappelijke en technische capaciteiten, de civiele en militaire
prestaties, gewoon alles wat Rusland is. Zo wordt getracht om bij de
burgers in het Westen een
formidabele beer mentaal in een kleine teddybeer te veranderen, eentje
wiens kop er snel van zal worden afgerukt!
Dergelijke en andere verkeerde inschattingen hebben geleid tot
herhaalde conclusies om de Rusland-strategie te handhaven. Nòg meer
geld, nòg meer wapens – en dat is wat volgens het Westen het volk van
Oekraïne wil – nòg meer Oekraïense soldaten die hun leven opofferen
voor deze uitzichtloze oorlog.
Mark Rutte, de volgende secretaris-generaal van de NAVO, verklaarde
onlangs: “We hebben het geld” met betrekking tot de noodzakelijke
nieuwe leveringen van “Patriot”-luchtverdedigingssystemen voor
Oekraïne. Maar niemand in de mainstream media vroeg zich af: wie zijn
‘wij’ in dit geval? Het geld komt kennelijk uit de belastingkas, dat
wil zeggen uit de zakken van het grote publiek. En hoe duur is zo’n
Patriot-systeem, dat Oekraïne nu zo dringend nodig heeft, na al het
andere dat het ook zo dringend nodig heeft?
Ook wij, de burgers, moesten de portemonnee
trekken om Rutte's baantje veilig te stellen (wat dus inderaad
geholpen heeft). Dus ‘wij’ hebben het geld, en de VS, meer bepaald
Raytheon, Lockheed Martin en Boeing, doen het werk. Ook dit maakt deel
uit van de taakverdeling. Zoals de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken onlangs eerlijk zei: de 61 miljard dollar die op 20
april 2024 voor Oekraïne werd goedgekeurd, is helemaal niet voor
Oekraïne. Ze gaan naar de Amerikaanse wapenproductie. Uiteraard
betekent dit ook het scheppen van banen, maar bovenal betekent het een
simpele overheidssubsidie voor wapenproducenten, van wie men in de
Amerikaanse verkiezingscampagne donaties verwacht. In de EU, en dan ook nog
voornamelijk Duitsland, blijven er wat kruimels over voor MBDA en
Bayer (chemie).
De Financial Times weet echter dat het niet zo makkelijk is met het
belastinggeld dat beschikbaar is voor de defensie-industrie. Ze
schreef onlangs dat "we" de belastingen moeten verhogen of de sociale
uitkeringen moeten verlagen om op koers te blijven. Dus ‘wij’ moeten
onze broekriem aanhalen, en om ‘ons’ dat te laten doen, moet er een
verhaal zijn, en dat begint altijd met dezelfde zin: Rusland heeft de
schuld van alles. Rutte zal aan deze crisis nog een hele kluif krijgen.
De Rutte-doctrine en misleiden als politiek beleid
Het misleiden van burgers en politici past in een patroon van pogingen
om informatie achter te houden, iets dat de afgelopen jaren steeds
meer de binnenlandse reputatie van Rutte heeft bepaald. Hij gaf het
parlement ontelbare keren vage informatie en beweerde nergens een
herinnering aan te hebben. Maar we hebben het hier niet alleen over
Rutte's persoonlijke capriolen.
Deze reputatieverandering begon in 2017 toen hij al zijn politieke
kapitaal aanwendde om aan te dringen op de afschaffing van een
belasting op dividenden voor aandeelhouders, in de hoop Unilever ervan
te overtuigen zijn hoofdkantoor te vestigen in Rotterdam. Omdat dit
beleid op geen van de partijplatforms verscheen, vroeg de oppositie
zich af waar het vandaan kwam – en of het plan door lobbyisten werd
gepusht. Aanvankelijk ontkende Rutte dat er dergelijke memo's waren
geweest. Maar dankzij een verzoek om toegang tot informatie bleek al
snel dat het er meerdere waren. Rutte beweerde zwakjes dat hij zich de
memo's niet kon herinneren – maar slaagde erin zijn coalitiepartners
achter zich te krijgen.
Een jaar later rezen de twijfels opnieuw toen bleek dat het kabinet er
niet in was geslaagd het parlement te informeren over zeventig burgers
die in 2015 door Nederlandse troepen in Irak waren gedood tijdens een
poging tot luchtaanval op de zogenaamde Islamitische Staat, waarbij de
premier het parlement niet op de hoogte had gebracht. Veel
oppositiepartijen vonden het ongeloofwaardig dat Rutte niet op de
hoogte zou zijn geweest van zoveel dodelijke slachtoffers, maar hij
bleef herhalen dat hij daar geen herinnering aan had. Omdat het
tegendeel niet te bewijzen was, bleef hij aan.
Veel opvallender dan de dodelijke luchtaanval was het zogenaamde
kinderopvangschandaal, waarbij vele duizenden gezinnen valselijk
werden beschuldigd van fraude en torenhoge boetes moesten betalen,
waardoor ze vaak diep in de schulden kwamen. Bij de officiële pogingen
om wangedrag te bewijzen, werden ze geconfronteerd met een zeer
wantrouwige belastingdienst die niet bereid was informatie over hun
beslissingen openbaar te maken. Toen na jaren van ontkenning bleek dat
de beschuldigingen van fraude vals waren, werd de slachtoffers
gevraagd eindeloos papierwerk in te dienen om schadevergoeding te
krijgen.
Rutte zelf had strikte fraudebestrijdingsmaatregelen tot een politiek
aandachtspunt gemaakt en was zelfs voorzitter van een commissie die
beleidsaanbevelingen deed. Toen het schandaal naar buiten kwam, werden
documenten van die commissies vrijgegeven en werd Rutte opgeroepen
voor een parlementaire hoorzitting. Kamerleden waren verrast toen ze
ontdekten dat er zo weinig documenten bestonden, en het werd duidelijk
dat Rutte doelbewuste pogingen deed om alle sporen van het
besluitvormingsproces te minimaliseren. De praktijk om zo min mogelijk
op te schrijven van wat achter gesloten deuren wordt gesproken, werd
door ambtenaren bestempeld als de ‘Ruttedoctrine’. De lijn werd al
snel overgenomen door journalisten en parlementsleden, gefrustreerd
door zijn schijnbare ontwijkende houding.
Hoewel Rutte beloofde de transparantie te vergroten, zijn er weinig
aanwijzingen dat hij dat ook heeft gedaan. Al snel werd bekend dat hij,
ook nadat hij deze belofte had gedaan, de meeste van zijn
sms-berichten had gewist - een praktijk die veel meer politici er op
nahouden. Hij verdedigde zichzelf door te beweren dat er geen ruimte
meer was op zijn telefoon – tot vorig jaar vertrouwde hij naar eigen
zeggen op een oude Nokia 301. Maar het betekende ook dat cruciale
informatie over overheidsbeslissingen tijdens de COVID-19-lockdowns
nooit publiekelijk beschikbaar zal zijn.
Overigens moeten we de dienstige rol van de mainstream media niet
onderschatten. Toen in maart 2021 opnieuw een leugen aan het licht
kwam die het lot van Rutte bijna bezegelde, twitterde één van de
belangrijkste politieke commentatoren van de publieke omroep: “Het
werkelijke probleem is natuurlijk niet dat hij de waarheid schendt.
Welke politicus niet? ....Zijn probleem is dat hij er niet langer in
slaagde het te verbergen.” Reguliere Nederlandse politieke analisten
zijn niet geïnteresseerd in het blootleggen van de waarheid, maar in
de vraag of politici wegkomen met het verbergen ervan.
Nederlandse politici dragen vaak het beeld uit dat ons land zichzelf
als één van de sterkste diplomatieke verdedigers van de mensenrechten
sinds de Tweede Wereldoorlog beschouwt, maar dat beeld is de laatste
decennia behoorlijk gekanteld. Neem bijvoorbeeld de verschillende
berichten dat ons land medeverantwoordelijk was voor de genocide tegen
de Bosnische moslimbevolking in Srebrenica in 1995. Het imago
verslechterde nog verder toen ons land de Amerikaanse invasie van Irak
politiek steunde – later stuurde het ook elfhonderd manschappen –
gebaseerd op valse informatie, terwijl ook interne rapporten van
ambtenaren werden genegeerd. Volgens Richard Armitage, destijds vice-staatssecretaris
van het Amerikaanse ministerie Buitenlandse Zaken, heeft dit ook geholpen bij de benoeming van de
laatste Nederlandse NAVO-secretaris-generaal in 2003, Jaap de Hoop
Scheffer. Rutte, die twee maanden vóór de invasie in Irak tot
parlementslid werd gekozen, steunde de invasie van 2003.
We hebben herhaaldelijk geschreven dat naar onze mening de NAVO
tientallen jaren geleden had moeten worden ontbonden, tegelijk met het
uiteenvallen van het Warschaupact, in de geest van het beëindigen van
de Koude Oorlog en het verbeteren van de betrekkingen met Rusland om
een nieuwe internationale regeling op te bouwen. De Amerikanen
hebben een andere keus gemaakt - ondanks de harde toezeggingen
richting Rusland, en hebben de NAVO omgebouwd van verdedigingspact
naar aanvalsorganisatie.
De verwachting is niet dat Rutte veel zal afwijken van de politieke
lijn van zijn voorganger Stoltenberg. Maar hij heeft zich buitengewoon
gehoorzaam getoond aan de Verenigde Staten en is bereid zich flexibel
aan te passen als het vasthouden aan zijn positie dat vereist.
Minstens zo zorgelijk is dat Rutte de afgelopen jaren vooral (uiterst)
rechts het hof heeft gemaakt. Hij bezocht Giorgia Meloni tijdens zijn
laatste politieke campagne in maart 2023 en bleek eerder verrassend
bevriend met Donald Trump – wat hem een internationale reputatie
opleverde als Trump-fluisteraar, terwijl hij in eigen land pleitte
‘Trump als een kans te beschouwen’.
Op 7 juli 2023
merkte het Amerikaanse Associated Press op:
“Hoewel Rutte algemeen als niet-eerlijkt wordt beschouwd , is zijn
partij – de centrumrechtse Volkspartij voor Vrijheid en Democratie –
de grootste in een gefragmenteerd systeem, waardoor hij aan de macht
kan blijven.” Op dat moment was zijn goedkeuringsscore van het publiek
dat hij naar verluidt vertegenwoordigde in onze 'democratie' 29%
goedkeurend tegenover 65% afkeurend. Tegenwoordig is het 34% die het
goedkeurt versus 60% die het afkeurt. Dat is ongeveer de norm voor de
koloniën van de Amerikaanse regering (de VS noemen hen ‘bondgenoten’).
Ter vergelijking: Amerika's eigen leider, Joe Biden (die Rutte had
uitgekozen om de NAVO te 'leiden'), heeft een 37% goedkeuringsscore
versus 56% afkeuring.
Rutte was de keuze van Biden omdat Rutte eerder al duidelijk heeft
gemaakt dat hij Trump veracht en zich wil concentreren op het
veroveren van Rusland. Trump is daaeentegen meer geïnteresseerd in het
veroveren van China. Eén van de redeneb waarom de NAVO in Rutte haar
nieuwe buikspreekpop ziet is dat deze organisatie alleen haar
wapenfabrikanten vertegenwoordigt, waarvan de meeste onder Amerikaanse
controle staan. Het is wat Rutte altijd heeft vertegenwoordigd:
multinationals bevoordelen. En in kapitalistische landen, waar de
wapenfabrikanten de regering controleren (zoals de VS) in plaats van (zoals
in Rusland en China) gecontroleerd te worden door de regering, is de
wapenindustrie – de ‘defensie’-aannemers – de meest corrupte industrie
van allemaal. Dat is de reden waarom in Amerika alleen het Ministerie
van Defensie nooit is gecontroleerd.
Meer in het algemeen is het NAVO-leiderschap van Rutte noch in het
belang van de lidstaten, noch in dat van een veilige internationale
orde. Rutte's reputatie als bedrieglijke politicus zal niet bepaald
wonderen doen voor de reputatie van de NAVO zelf. Maar belangrijker
nog: bij het opbouwen van een internationale vredesorde moeten we op
onze hoede zijn voor een leider die op nihilistische wijze al zijn
inspanningen richt op het dienen van de machtigste belangen, alleen
maar om zijn eigen positie veilig te stellen. Toch kunnen we hoop
putten uit het feit dat zijn politieke lange leven in Nederland te
danken is aan een gebrek aan felle of aanhoudende tegenstand. Dit zou
kunnen veranderen nu hij toonaangevend is op het wereldtoneel;
dergelijke oppositie is op zijn minst hard nodig.
[Alle links, bronnen, documenten en meer informatie uitsluitend voor abonnee's]
[27 juni 2024]
Afdrukken
Doorsturen
