Centrale banken worden geacht de grote economische waakhonden te zijn. Ze claimen de rente laag te willen houden om zo de economie te stimuleren. Maar de cijfers bewijzen het tegendeel: de zogenaamde deskundigheid en welwillendheid van deze instellingen is een grote illusie. De Amerikaanse Federal Reserve heeft inmiddels gecapituleerd. In het geheim worden wanhopig nieuwe reddingsplannen besproken.
Vorige week woensdag, 20 maart 2019, gaf de Amerikaanse Federal
Reserve toe dat haar ultra-luie monetaire beleid niet voldeed aan
onconventionele maatregelen. Natuurlijk heeft ze daar niet als zodanig
over gepraat, maar de weerslag van het monetaire beleid dat zij heeft
gemaakt spreekt boekdelen.
Met een verwachte vertragende economie en een kerninflatie van nog
geen 2% gooide FED-voorzitter Jerome Powell die dag officieel de
handdoek in de ring.
Een verdere renteverhoging zal dit jaar niet plaatsvinden, in
tegenstelling tot eerdere aankondigingen, zeggen de Amerikaanse
centrale bankiers. Bovendien zal de vermindering van het gigantische
opgeblazen balanstotaal al in mei van dit jaar worden teruggebracht en
zal die activiteit eind september worden stopgezet.
Op het nieuws daalden de yields van de 2- en 5-jaars Treasury Notes
ONDER de Fed Funds Target Rate!
De inflatie, zoals die wordt gemeten door de Amerikaanse federale
overheid (in werkelijkheid is zij een stuk hoger), stijgt en is op het
hoogste niveau sinds jaren. Maar de 2-jaars rente op de treasury notes
blijft dalen. Dat de rentes op langer lopende treasury notes een
zorgwekkende ontwikkeling doormaken zien we in de volgende grafiek.
Daar daalt die van de 10-jaars notes ONDER de 3-maands!
We gooien even onze interpretatie hier tegenaan: de omgekeerde curve is
het signaal van een naderende recessie, op dezelfde manier dat het
nettovermogensniveau van de huishoudens (als percentage van het
beschikbare persoonlijke inkomen) piekt vóór een recessie. Dat is
niet zomaar een kreet, het blijkt onder andere uit de volgende grafiek:
Kortom: er is geen weg terug.
Met andere woorden, na jaren van nulrentebeleid en obligatieaankopen
door centrale banken, voor duizenden miljarden dollars, is de
Amerikaanse economie uiterst fragiel en kwetsbaar voor crises. Zelfs
de kleinste rentestijgingen kunnen ze niet langer aan. De terugkeer
naar een serieus monetair beleid zou onmiddellijk een ernstige
economische en financiële crisis veroorzaken en de extreem
overgewaardeerde aandelen- en onroerendgoedmarkten zouden een lange
terugval ondergaan.
Dit is precies de situatie waarvoor critici van ultra-lui monetair
beleid (en wij) vanaf het begin hebben gewaarschuwd. Nu zitten de
Federal Reserve en andere centrale banken in de val, zonder enig
uitzicht om pijnloos te ontsnappen.
De voortekenen in de eurozone wijzen al op een recessie. Maar niet
alleen in Zuid-Europa, dat sinds 2008 niet echt is hersteld, maar ook
bij onze oorsterburen: exportwereldkampioen Duitsland. Na een
historisch unieke, kunstmatig gecreëerde hausse, zoals vaker gezegd
veroorzaakt door lage rentetarieven en goedkoop geld, loopt de cyclus
ten einde. We kunnen ons opmaken voor stormachtige tijden.
De economie in de eurozone verslechtert in rap tempo. Dit werpt de
vraag op wat de Europese Centrale Bank van president Mario Draghi nu
komt gaat uitspoken om het systeem nog draaiend te houden. In
tegenstelling tot de FED kan de ECB door de dwangbuis van de euro de
rente niet verhogen om een buffer voor de volgende crisis op te bouwen.
De uitgangspositie voor een hernieuwde crisis is bijzonder slecht. De
effecten van de financiële en eurocrisis zijn nog steeds voelbaar en
de medicijnen van Draghi hebben alleen de symptomen bestreden, terwijl
de patiënt steeds instabieler wordt.
Met het naderen van een nieuwe crisis á la 2008 dreigt het
uiteenvallen van de eurozone. Om deze reden worden de maatregelen en
ideeën van de ECB steeds bizarder en wanhopiger. De rentetarieven in
de eurozone zijn al verlaagd tot nul procent, het aankoopprogramma
heeft de balans van de ECB met 2,5 biljoen euro opgestuwd en de
effectiviteit laat nog (te) veel te wensen over.
De
Target 2-saldi laten ook zien
dat het hele eurosysteem niet functioneert. Neem koploper (in
onderstaande tabel) Duitsland: dat land heeft momenteel 966 miljard
euro renteloos aan de partners uitgeleend (wilt u niet vergeten dat
de burgers in geval van nood aansprakelijk zijn voor deze gigantische
bedragen?). De Italiaanse economie is aan het verhongeren en
al in recessie, in Duitsland is het economisch (maar ook politiek en
maatschappelijk) gezien kommer en kwel, in Frankrijk gaan burgers de
straat op, en men heeft geen idee hoe de ontwikkelingen ten aanzien
van de Brexit zullen uitwerken aan beide kanten van het Kanaal.
Onderstaande tabel geeft
de saldi
weer die de aan TARGET2
deelnemende centrale banken op elkaar hadden vanaf 2008. Het zijn de
vier landen met de grootste vorderingen en de vijf landen met de
grootste schulden. Voor de andere deelnemende landen zijn de saldi
relatief een stuk kleiner. Ach, wat is
een miljardje
vandaag de dag
nog waard......
Of in veelzeggende grafieken weergegeven:
De Nederlandse vordering van een dikke 90 miljard euro - maar het kan
ook zo maar 100 miljard zijn, want de cijfers zijn van 2018 - op de
Europese Centrale Bank (ECB) is de grootste post in de boeken van DNB
en bedraagt grofweg 35% van alle bezittingen op de DNB-balans. De
Duitse claim op de ECB is met 966 miljard euro nog extremer en
bedraagt meer dan de helft van de Bundesbank-balans.
Tegenover deze vorderingen staan verplichtingen van vooral
Zuid-Europese centrale banken. Italië en Spanje staan respectievelijk
voor 482 miljard en 402 miljard euro in het rood bij de ECB. De Duitse
topeconoom en emeritus hoogleraar Hans-Werner Sinn verwoordde het
volgens
Follow the Money
zó: "Uiteindelijk
betalen de Nederlandse en Duitse belastingbetaler de rekening voor de
financiering van Zuid-Europese overheden."
Griekenland, waarvan door de ECB en de EU in augustus 2018 werd gezegd
dat dat land "genezen" is, heeft al snel evenveel schulden als
vóór de reddingsorgie. En de financiële sector in Italië en Spanje
wordt nog steeds extreem belast door slechte leningen, waarvan een
groot deel de facto oninbaar is. Gaat goed in de EU en eurozone, toch?
Dat is de reden waarom het IMF en de centrale banken al heel lang
koortsachtig aan "oplossingen" werken, waarmee ze vooral spaarders en
pensioenfondsen kunnen onteigenen. Dit is de "gemakkelijkste" manier
om door te kunnen gaan. De pseudo-academische publicaties van de
centrale banken en het IMF, die steeds frequenter worden, laten daar
geen twijfel over bestaan. Geen wonder, want deze "oplossingen" zijn
het resultaat van de intrinsieke logica van de interventiespiraal,
veroorzaakt door de introductie van onconventionele, krankzinnige
monetaire beleidsmaatregelen tijdens en na de crisis van 2008.
Met de aanstormende volgende crisis zou de ECB dus de rentetarieven
nog verder kunnen verlagen, waardoor negatieve rentetarieven worden
geïmplementeerd, waar wij persoonlijk dus ook van uitgaan. Dan kom je
echter merkbaar aan het geld van de burgers en dan zou het geweeklaag
enorm zijn. Resultaat is dat de burgers dan de banken zouden "bestormen" en hun
rekeningen leegtrekken, omdat het nog steeds goedkoper zou zijn om het
geld onder de matras te leggen dan het op een dure rekening te laten
staan. Een verbod op contant geld is vooralsnog niet mogelijk vooral vanwege de Duitsers die nog
erg hangen aan contant geld.
Niettemin zullen banken binnenkort veel vers geld nodig hebben. Maar
waar zou dit vandaan moeten komen?
Het toverwoord wordt TLTRO (Targeted Longer-Term Refinancing
Operations) genoemd. Dit is een multi-miljarden leningenprogramma voor
de banken. Daarover wordt op dit moment nog weinig verteld. Maar zelfs
dit programma zal niet genoeg zijn. Vervolgens komt een nieuwe editie
van langlopende leningen voor commerciële banken.
Als alle tot nu toe genoemde maatregelen niet genoeg zijn, en daar
gaan we vanuit, dan móet er gewoon meer geld komen.
Het zal zoals gezegd dus niet direct het verbod op contant geld zijn (daarvoor
is de weerstand in ons land en Duitsland - “Nur Bares ist Wahres” - te
groot), maar een nieuwe stap naar de afgrond wordt gezet met de
invoering van "Schwundgeld" (dat overigens al in centrale bankkringen
is besproken). Schwundgeld is gebaseerd op de vrijgeld-theorie van
Silvio Gesell, een Duits/Argentijnse koopman die voorstelde om (papier)geld
van een negatieve rente te voorzien om te voorkómen dat mensen het
zouden oppotten. Zelfs John Maynard Keynes refereerde in 1936 in zijn
beroemde "General Theory" met instemming aan Gesell. Maar ook deze "oplossing"
zal averechts werken.
Een kat in het nauw maakt rare sprongen.
De ECB moet steeds méér geld uitgeven of, beter nog, verdelen over
mensen om de inflatie te verhogen en de chronische zwakte in de vraag
weg te nemen: het laatste hoofdstuk in het faillissement van
financieel "beleid" wordt helikoptergeld genoemd. Het is de bekende
elektronische druk op de knop.
Met helikoptergeld wordt bedoeld dat de centrale bank (direct of
indirect) zeer grote hoeveelheden over de mensen uitstrooit (figuurlijk
gesproken, dan) en zo de consumptie wil stimuleren. Maar zelfs met
deze krankzinnige actie is het probleem van een wereld, die tot over
de oren in de schulden zit, niet opgelost, maar wordt alleen weer tijd
gewonnen. Dit is een van de laatste stuitrekkingen van idiotie van een
volledig mislukt systeem, kunstmatig in leven gehouden door politici
en beleidsmakers (of wat daar voor doorgaat).
Het gaat al jarenlang alleen maar om het winnen van tijd. Niemand
praat meer over duurzame oplossingen. De financiële wereld is
verslaafd aan het medicijn van goedkoop geld. Het vereist meer en meer
met steeds kortere intervallen. Op de lange termijn kàn en zàl dit
echter niet goed uitpakken. Naar onze mening is "helicoptergeld" de
laatste zinloze en wanhopige maatregel die leidt tot de definitieve
ineenstorting van een mislukt systeem.
Wie zal nog in ons geldsysteem geloven als geld wordt weggegeven?
Al deze maatregelen laten duidelijk zien hoe "wanhopig" de centrale
banken zijn: men hoopt slechts op een vertraging van het
onvermijdelijke ("na ons de zondvloed").
Misschien krijgt u de indruk dat centrale banken proberen hun mislukte
beleid uit te stellen tot de tijd het tij keert, maar eerlijk gezegd
zitten de centrale banken daar helemaal niet zo mee. Het gaat om het
groter geheel, en daarvoor moet je kijken naar het èchte doel van die
instellingen (en waarom ze feitelijk zijn opgericht): het weghalen van
energie en rijkdom bij de bevolking die ze "dienen". Zodra een regio
voldoende is geliquideerd, kunnen centrale bankiers zich als "huisbazen"
opstellen over de eens vrije mensen, die nu loonslaven zijn geworden
van regerende oligarchen.
De Europese Unie is op dat punt al langere tijd bezig over te gaan tot
deze vorm van modern feodalisme, maar om eerlijk te zijn zien we dit
proces over de hele wereld zich afspelen. Helicoptergeld is zoals
gezegd een verzamelnaam die verwijst naar wanneer een bank geld of
stimulus rechtstreeks in de handen van de mensen of bedrijven verdeelt.
Er zijn al verschillende EU-landen die hebben gesproken over het
verdelen van basisinkomens aan de burgers.
Op het eerste gezicht klinkt het als een redelijke, sociale oplossing voor de
economische tegenspoed. Een basisinkomen is misschien een haalbare
optie als het op de juiste manier wordt ingevoerd. Maar daar zit hem
nu juist het probleem. In handen van criminele bankinstellingen zou
het dat namelijk niet zijn. Het houdt namelijk in dat iedereen een
eerlijk en gelijk aandeel krijgt, maar u en wij weten natuurlijk wel
dat dit niet echt gaat gebeuren. Als een groep mensen bijvoorbeeld
bezig is met duurzaamheidsprojecten die hen uiteindelijk in staat
zouden stellen onafhankelijk van de centrale bank te leven, zouden
politici en bankiers dan deze sector van de bevolking financieren met
een basisinkomen? Nee, natuurlijk niet.
Dus hoewel oppervlakkig gezien helicoptergeld, of bijvoorbeeld een
basisinkomen voor iedereen, klinkt als iets goeds voor de doorsnee
burger, zal het hoogstwaarschijnlijk de plutocratische meritocratie
die de massa's al eeuwen lang heeft verdeeld, waarschijnlijk
verankeren. Dit is natuurlijk het economische klassensysteem van onze
huidige wereld, een grote stoelendans waarbij de mondiale elite altijd
ergens weet te zitten en de gemiddelde persoon steeds afhankelijker
wordt van het systeem.
Maar het grotere punt is dat wanneer een natie of een sociale groep zo
hopeloos afhankelijk is geworden van een centrale bank voor
economische groei - zoals de meeste landen van de wereld zijn geworden
- het dan aangeeft dat de wereldeconomie in een vrije val
terechtgekomen is.
Het is slechts een kwestie van tijd voordat het hele kaartenhuis
instort en er een nieuw financieel systeem - zonder centrale banken en
met eerlijke politici - nodig is om de wereld te resetten.